Jaki kanał wentylacyjny? Wybieramy kanały do wentylacji mechanicznej

Instalacja wentylacji mechanicznej w domu jednorodzinnym może zostać zbudowana z tradycyjnych stalowych kanałów wentylacyjnych o sporych wymiarach albo z nowoczesnych, mających znacznie mniejszą średnicę przewodów z tworzywa.

Kanały wentylacji mechanicznej należy układać w domu w stanie surowym zamkniętym. Gdy zostanie częściowo lub całkowicie wykończony, zakres prac i ich koszty będą większe.


Metalowe kanały wentylacyjne

Mają przekrój prostokątny (sztywne) albo okrągły (sztywne lub giętkie). W przewodach okrągłych opory przepływu powietrza są mniejsze, dlatego w domach jednorodzinnych używa się ich chętniej niż prostokątnych, mimo że zajmują więcej miejsca. Sprawiają też mniej kłopotów podczas montażu i ostatecznie zmontowana z nich instalacja jest bardziej szczelna.

W kanałach wentylacyjnych o mniejszym przekroju powietrze musi płynąć szybciej, więc powoduje większy szum. Mniejsze kanały zabierają mniej miejsca, ale niekorzystnie wpływają na akustykę i prędkość nawiewu.

Do uzyskania przebiegu instalacji zgodnego z projektem używa się kształtek z tego samego materiału co przewody: kolan - do zmiany kierunku, trójników - do rozgałęziania przewodów, i zwężek - do zmiany ich przekroju. 
Odpowiednio długi prosty odcinek przewodu przed i za kształtkami pozwala uniknąć niewłaściwego przepływu powietrza i w konsekwencji ograniczyć hałas towarzyszący pracy instalacji.


Przeczytaj też:

Wentylacja w domu: projekt i cena >>>

Poszczególne elementy instalacji łączy się za pomocą kołnierzy albo przez wsunięcie jednego w drugi i uszczelnienie taśmą aluminiową. Kołnierz wystaje poza obrys przewodu, więc planując miejsce na instalację do zewnętrznego wymiaru kanału, i tak niemałego, trzeba dodać jeszcze mniej więcej 4 cm.

Aby ograniczyć przenoszenie drgań przez sztywne przewody i powstający w ten sposób hałas, krótkie odcinki bezpośrednio przed elementami nawiewnymi i wywiewnymi warto zrobić z giętkich przewodów typu fleks.

Ponieważ metal doskonale przewodzi ciepło, kanały powinny być zaizolowane termicznie, aby tłoczone nimi powietrze się nie wychładzało - zarówno to ciepłe, wywiewane z pomieszczeń, zanim dotrze do rekuperatora, jak i to ogrzane w rekuperatorze, nim dopłynie do nawiewników w pomieszczeniach.

Do izolowania przewodów wentylacyjnych używa się zazwyczaj wełny mineralnej, która dobrze chroni przed ucieczką ciepła i dodatkowo skutecznie tłumi odgłosy przepływającego powietrza. Standardowa grubość izolacji to 2 cm.


Przewody wentylacyjne z tworzywa sztucznego

Konkurencyjność przewodów wentylacyjnych z tworzywa sztucznego w stosunku do metalowych wynika przede wszystkim z niewielkich wymiarów, dzięki którym instalację wentylacyjną znacznie łatwiej jest poprowadzić w sposób niekolidujący z elementami konstrukcyjnymi domu i aranżacją jego wnętrz. Z tworzywa są produkowane przewody elastyczne PE-FLEX o przekroju okrągłym oraz bardzo płaskie (o wysokości zaledwie 3 cm) przewody o przekroju prostokątnym. Te drugie, ze względu na niekorzystne parametry hydrauliczne, stosuje się rzadko – jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Średnica przewodu okrągłego wynosi 50-100 mm, więc do przetłoczenia wymaganej ilości powietrza wentylacyjnego nie wystarczy jeden, tak jak w przypadku kanałów metalowych, lecz potrzeba kilku. Króciec rekuperatora łączy się więc z tzw. skrzynką rozdzielaczową, w której strumień powietrza dzieli się na kilka mniejszych transportowanych dalej przewodami PE-FLEX. Bezpośrednio przed elementem nawiewnym/wywiewnym w skrzynce rozprężnej (kolektorze) ma miejsce odwrotny zabieg – strumienie się łączą.

Kanały wentylacyjne: rozprowadzenie instalacji

Kanały wentylacyjne nie mogą być widoczne w pomieszczeniach po ich wykończeniu, więc instalację najlepiej układać w domu w stanie surowym zamkniętym. Na tym etapie zwykle jeszcze daje się je wygodnie ukryć. W domach z poddaszem nieużytkowym poziome odcinki przewodów można układać bezpośrednio na stropie. Średnica nie ma w tym przypadku wielkiego znaczenia, więc dobre są klasyczne kanały wentylacyjne – stalowe o przekroju okrągłym. Muszą być przyzwoicie zaizolowane, bo przestrzeni nieużytkowych z zasady się nie ogrzewa. Na poddaszu użytkowym do rozprowadzenia instalacji można wykorzystać miejsce między stropem a kalenicą, jeśli jest dostatecznie duże.

W domach o dwóch lub większej liczbie kondygnacji poziome odcinki klasycznych, dużych kanałów wentylacji mechanicznej można ukryć nad pod-wieszanym stropem, a poziome za obudową (przedścianką) z płyt gipsowo-kartonowych. Trzeba przewidzieć na nie 25-30 cm wolnego miejsca. Jeśli uda się tak zaprojektować instalację, by przebiegała przez przedpokoje, toalety lub pomieszczenia pomocnicze, nie będzie potrzeby budowania stropów podwieszanych we wszystkich wnętrzach. Wszędzie tam, gdzie będzie dość miejsca na standardowe kanały blaszane, zmieszczą się też przewody PE-FLEX, bo wystarczy na nie przestrzeń o wysokości (szerokości) 15-20 cm. Z założenia są one jednak przewidziane do układania na stropie w warstwie izolacji termicznej ze styropianu albo – po zaizolowaniu łupkami styropianowymi – w wylewce betonowej. Wylewki nie wolno układać bezpośrednio na niezaizolowanych przewodach, ponieważ powietrze zbyt szybko by się w nich wychładzało. Delikatne ścianki przewodów z tworzywa mogłyby też zostać przez nią zgniecione albo przedziurawione, chociaż dzięki temu, że jedną nitkę instalacji tworzy kilka przewodów PE-FLEX, uszkodzenie jednego nie oznacza katastrofy (powietrze może być bez przeszkód transportowane pozostałymi).