Co to jest rekuperator i jaka jest zasada działania rekuperatora?
Rekuperator to urządzenie, które pozwala zmniejszyć straty ciepła wynikające z wentylacji pomieszczeń. Zasada działania rekuperatora jest taka, że ogrzewa on świeże powietrze napływające do domu ciepłem powietrza wywiewanego z domu. Inaczej mówiąc - rekuperator odzyskuje ciepło z wentylacji.
Co to jest rekuperator?
Wysokie koszty ogrzewania w dużej mierze wynikają ze strat ciepła spowodowanych wentylacją pomieszczeń. Ciepłe powietrze jest usuwane, a w jego miejsce napływa powietrze świeże, ale zimne, które trzeba ogrzać. W dobrze ocieplonym domu blisko połowa dostarczanego ciepła służy właśnie do tego celu. Rekuperator to dobry sposób, aby to zmienić.
Rekuperator to urządzenie umożliwiające ogrzewanie świeżego powietrza napływającego do pomieszczeń ciepłem powietrza wywiewanego. Dzięki rekuperatorowi następuje odzysk ciepła z wentylacji. Sprawność odzysku ciepła najlepszych urządzeń przekracza 90%.
Zasada działania rekuperatora
Rekuperator to dwa wentylatory – wywiewny i nawiewny – oraz wymiennik ciepła, w którym powietrze dopływające do wnętrza domu ogrzewa się od cieplejszego powietrza wywiewanego. Są w nim montowane także filtry zatrzymujące zanieczyszczenia – czystsze powietrze w domu to dodatkowa korzyść z jego zastosowania.
Przeczytaj też:
Instalacja rekuperatora
Taki system na pewno łatwiej zainstalować w domu dopiero budowanym niż w już wykończonym. Wynika to z konieczności doprowadzenia do prawie wszystkich pomieszczeń przewodów, którymi jest transportowane powietrze nawiewane i wywiewane.
Przewody te mają znaczną średnicę (co najmniej kilkanaście centymetrów wraz z izolacją, którą zaleca się stosować), więc trudno je ukryć w istniejących zakamarkach. By nie szpeciły wnętrz, przewody trzeba zabudować, a to oznacza kłopotliwe prace remontowe.
Przeczytaj też:
Montaż systemu rekuperacji najlepiej połączyć z generalnym remontem pomieszczeń. Jeśli się na to zdecydujemy, to poza komfortem wynikającym z możliwości sterowania wentylacją i oczyszczania powietrza możemy liczyć na to, że zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania, a więc także jego koszt, zmaleją o 20-30% w stosunku do sytuacji, gdy w domu działała wentylacja grawitacyjna.
Wybór rekuperatora : ważne parametry
Skoro rekuperator ma się przyczynić do oszczędzania energii, to parametrem, który od razu zwraca uwagę, jest sprawność odzysku ciepła. Najwyższą osiągają centrale wentylacyjne z przeciwprądowym wymiennikiem ciepła. W tańszych urządzeniach stosuje się wymienniki krzyżowe o prostszej konstrukcji i wyraźnie niższej sprawności. Można spotkać także wymienniki entalpiczne, w których z usuwanego powietrza odzyskuje się nie tylko ciepło, ale też wilgoć.
Na efektywność rekuperatora oprócz sprawności wymiennika ciepła wpływają też:
- energochłonność zastosowanych w nim wentylatorów,
- sposób, w jaki zadbano, aby wymiennik ciepła nie był blokowany przez zamarzające skropliny,
- właściwości filtrów powietrza,
- możliwości układu automatycznego sterowania.
Klasa efektywności energetycznej rekuperatora
Szybkie zorientowanie się w parametrach rekuperatorów bardzo ułatwiają etykiety energetyczne, którymi te urządzenia są od pewnego czasu obowiązkowo oznaczane. Umieszczona na etykiecie klasa efektywności energetycznej rekuperatora jest ustalana na podstawie wielkości nazwanej jednostkowym zużyciem energii (JZE), informującej o tym, jakie oszczędności energii, w przeliczeniu na metr kwadratowy powierzchni obsługiwanych pomieszczeń, zapewnia w ciągu roku rekuperator.
Najbardziej efektywne urządzenia są oznaczone klasą A+, która świadczy o tym, że w klimacie umiarkowanym oszczędzają one powyżej 42 kWh/(m2·rok) energii potrzebnej do ogrzewania domu. Etykieta energetyczna informuje też o wydajności rekuperatora. Na tej podstawie, mając projekt instalacji wentylacyjnej, w którym jest podana wymagana wydajność (w domach jednorodzinnych zwykle między 200 a 350 m3/h), możemy od razu stwierdzić, czy rekuperator jest odpowiedni do naszego domu.
Z etykiety dowiemy się też, jaki hałas generuje urządzenie. Informacja ta jest istotna, ale jeśli rekuperator nie będzie zainstalowany bezpośrednio przy sypialni, to nie powinniśmy się obawiać, że odgłos jego pracy będzie nam przeszkadzał – wszystkie nowoczesne urządzenia tego typu przeznaczone do domów jednorodzinnych można uznać za wystarczająco ciche. Poza tym sam poziom ciśnienia akustycznego, mierzony podczas badań głośności, nie wystarczy do tego, żeby stwierdzić, czy generowany dźwięk będzie dla nas dokuczliwy. Większym problemem jest zwykle i tak szum powietrza w przewodach wentylacyjnych, zwłaszcza przy ich wylotach, wynikający z jego zbyt dużej prędkości.
Ostateczny dobór rekuperatora powinniśmy powierzyć fachowcom, bo nawet jeśli się orientujemy, o czym świadczą jego podstawowe dane techniczne, to nie mając doświadczenia, możemy je źle zinterpretować i później żałować dokonanego zakupu.
Jaką wydajność powinien mieć rekuperator
Niezbędną wydajność rekuperatora ustala się, sumując minimalne ilości powietrza, jakie trzeba usuwać z pomieszczeń w zależności od ich przeznaczenia, podane w normie dotyczącej wentylacji:
- dla kuchni z oknem zewnętrznym wyposażonej w kuchenkę gazową lub węglową – 70 m3/h;
- dla kuchni z oknem zewnętrznym wyposażonej w kuchenkę elektryczną – 30 m3/h w mieszkaniu dla maksymalnie trzech osób i 50 m3/h w mieszkaniu dla więcej niż trzech osób:
- dla kuchni bez okna zewnętrznego wyposażonej w kuchnię elektryczną – 50 m3/h;
- dla kuchni bez okna zewnętrznego wyposażonej w kuchnię gazową (obowiązkowo z mechaniczną wentylacją wywiewną) – 70 m3/h;
- dla łazienki z WC lub bez – 50 m3/h;
- dla wydzielonego WC – 30 m3/h;
- dla pomocniczego pomieszczenia bez okna – 15 m3/h;
- dla pokoju mieszkalnego oddzielonego od pomieszczeń kuchni, łazienki i WC więcej niż dwojgiem drzwi albo znajdującego się na wyższym poziomie w domu lub w wielopoziomowym mieszkaniu domu wielorodzinnego – 30 m3/h.
Wentylatory rekuperatorów zwykle mogą pracować z różnymi prędkościami obrotowymi. Wymaganą wydajność powinny zapewniać, pracując na środkowym biegu.
