Ogrzewanie podłogowe montaż: wskazówki i kolejność prac

Jak wykonać ogrzewanie podłogowe: krok po kroku. Zrobienie dobrze działającej instalacji ogrzewania podłogowego jest trudniejsze niż zamontowanie instalacji z tradycyjnymi grzejnikami - wymaga większych umiejętności od instalatora, jest droższe i bardziej narażone na błędy, trudne do naprawienia po zakończeniu budowy oraz wykończeniu wnętrz.

W większości gotowych projektów architektonicznych jest przewidziany wodny system grzewczy z grzejnikami, więc jeśli w części pomieszczeń lub w całym domu chce się mieć ogrzewanie podłogowe, instalację grzewczą trzeba przeprojektować. W domu budowanym według indywidualnego projektu można od razu zaplanować wszystko, jak należy.

Projekt instalacji wodnego ogrzewania podłogowego

Projektant ustala liczbę obiegów i wielkość poszczególnych płyt grzewczych oraz przebieg rur – ich długość, rozstaw i sposób ułożenia. Zalecana średnica rury zależy od długości pętli. Jeżeli do wykonania długiej pętli użyje się rur o zbyt małej średnicy, opory przepływu będą zbyt duże i pompa obiegowa może mieć problem z ich pokonaniem. Wtedy podłoga nie osiągnie zakładanej temperatury i do pomieszczenia nie trafi wystarczająca ilość ciepła.

Instalacja ogrzewania podłogowego nie powinna przebiegać pod niektórymi elementami trwałego wyposażenia, np. kominkiem oraz dużymi i masywnymi meblami, bo to mogłoby prowadzić do jej przegrzania i w konsekwencji nawet uszkodzenia. Ciepło emitowane przez tę część instalacji nie byłoby też odpowiednio wykorzystane. Dlatego przed ułożeniem podłogówki, a najlepiej przed powstaniem jej projektu, usytuowanie takich obiektów we wnętrzach powinno być ustalone przez przyszłych użytkowników.

Wprowadzanie zmian architektonicznych podczas budowy domu (przesunięcie ściany działowej, podział pomieszczenia lub łączenie pomieszczeń, zmiana lokalizacji kominka, etc.) to częsta praktyka. Jeżeli będą one miały wpływ na przebieg instalacji ogrzewania podłogowego, jego projekt powinien także zostać skorygowany, ale zwykle nie jest. Instalacja ogrzewania podłogowego przerobiona w sposób przypadkowy, nie będzie działać prawidłowo i może nie zapewnić takich warunków, jakich się od niej oczekuje.

Do prac instalacyjnych należy przystąpić na odpowiednim etapie budowy lub remontu domu. W nowo powstającym domu - po zamknięciu stanu surowego. W domu remontowanym montaż wodnej instalacji ogrzewania podłogowego może być problematyczne ze względu na związane z tym podwyższenie poziomu podłogi. Jej łączna grubość z ogrzewaniem i posadzką wynosi co najmniej 18 cm (10 cm izolacji z twardego styropianu, jastrych cementowy o grubości 6,5 cm, terakota z zaprawą klejową – 1,5 cm). Jeśli wnętrza są niskie, dodatkowe zmniejszenie wysokości może być nie do zaakceptowania.

Jak wykonać ogrzewanie podłogowe: przygotowanie podłoża i izolacja

Ogrzewanie podłogowe robi się najczęściej na mokro - rury rozłożone na warstwie izolacji pokrywa się betonowym podkładem podłogowym, nazywanym też wylewką lub jastrychem.

Podłoże, najczęściej z chudego betonu rozłożonego na gruncie (w przypadku podłogi na gruncie) lub strop, muszą być dokładnie wypoziomowane, gładkie i czyste, aby ułożone na nich płyty izolacji cieplnej dobrze przylegały na całej powierzchni. Jeśli będą odstawały, po obciążeniu kolejnymi warstwami, mogą się odkształcić, a wtedy jest bardzo prawdopodobne, że jastrych popęka i uszkodzi zatopione w nim rury. Materiał izolacyjny musi być przeznaczony do izolowania podłóg.

Podłoże wykonane na gruncie trzeba dodatkowo zabezpieczyć izolacją przeciwwilgociową z folii polietylenowej.


Izolację cieplną podłogi wykonuje się ze sztywnych płyt z poliuretanu lub styropianu o gęstości co najmniej 20 kg/m³ albo z wełny mineralnej usztywnionej żywicą.

Jeśli są to zwykłe płyty niezabezpieczone fabrycznie przed zawilgoceniem, powinno się rozłożyć na nich folię budowlaną.
 Wygodniej jest zastosować specjalne płyty zabezpieczone przed zawilgoceniem i pokryte folią wielowarstwową z aluminium odbijającego promieniowanie cieplne oraz rastrem ułatwiającym układanie rur w równych odstępach. Płyty są przyklejone do folii i całość jest zrolowana. Do takiej izolacji rury mocuje się specjalnymi uchwytami (klipsami), aby się nie przemieszczały podczas układania podkładu podłogowego. Uchwyty mają ostre końcówki, które łatwo wbija się w izolację.

Dobrym rozwiązaniem jest też izolacja systemowa w postaci twardych płyt styropianowych z regularnie rozmieszczonymi wypustkami, między które wciska się rury. Wypustki – podobnie jak kratka nadrukowana na folii – ułatwiają zachowanie prawidłowych odstępów i przytrzymują rurę, której nie trzeba już niczym przytwierdzać do podłoża.

Niezależnie od tego, jakich 
użyje się płyt, należy zadbać o to, by nie dostała się między nie wylewka. Dobrze jest skleić je ze sobą szeroką taśmą samoprzylepną.

Podłoże pod rurami ogrzewania podłogowego powinno być zaizolowane lepiej niż we wnętrzach ogrzewanych tradycyjnymi grzejnikami, aby jak najmniej ciepła z instalacji było wypromieniowywane do gruntu albo do pomieszczenia na niższej kondygnacji.

W domach o średnim zapotrzebowaniu na energię do ogrzewania, na stropach między ogrzewanymi kondygnacjami, których normalnie się nie izoluje cieplnie, warto ułożyć pięciocentymetrową warstwę styropianu.

W podłodze na gruncie przygotowanej pod ogrzewanie podłogowe warstwa izolacji nie może być cieńsza niż 15 cm.

Montaż ogrzewania podłogowego: dylatacje


Płyta z ogrzewaniem podłogowym nie może się stykać z elementami konstrukcyjnymi budynku. Między nią a ścianami należy pozostawić odstępy – tak zwane szczeliny dylatacyjne.

Takimi samymi szczelinami trzeba też oddzielić poszczególne pomieszczenia z ogrzewaniem podłogowym oraz podzielić na mniejsze części podłogę w jednym wnętrzu, jeśli jest bardzo duża (ma bok dłuższy niż 7 m lub powierzchnię większą niż 30 albo 50 m² w zależności od rodzaju podkładu podłogowego) i złożony kształt (na przykład litery L lub U).

Niezabezpieczona dylatacjami płyta mogłaby popękać na skutek rozszerzania się spowodowanego nagrzewaniem.

Przeczytaj też:

Połączenie ogrzewania podłogowego z tradycyjnymi grzejnikami >>>

Szczeliny dylatacyjne wypełnia się tak zwaną izolacją brzegową ze specjalnej taśmy z pianki polietylenowej o grubości około 1 cm. Musi ona przylegać do ściany na całej długości oraz w narożnikach i sięgać aż do warstwy wykończeniowej (chyba że nie jest trwale związana z podłogą). Nie należy jej nadmiernie naciągać, aby jej grubość się nie zmniejszyła (dylatacja powinna mieć co najmniej 0,5 cm). Mogłaby się wówczas rozerwać podczas układania wylewki.

Wylewka nie może się też dostać poza taśmę.

Do wykonania dylatacji można też stosować drewniane listwy, które po związaniu jastrychu usuwa się.

Montaż ogrzewania podłogowego: szczelne rury bez połączeń

Instalacja ogrzewania podłogowego musi być idealnie szczelna, zwłaszcza w miejscach, do których po wykonaniu nie ma dostępu, czyli w wylewce. Żeby mieć pewność, że taka będzie, należy ją zrobić z rur giętkich ze zwoju o tak dobranej długości, aby każdy z obiegów był w całości z jednego odcinka przewodu. Pod warstwą wylewki nie będzie wtedy połączeń, które nawet przy zachowaniu najwyższej staranności wykonania są narażone na rozszczelnienie.

Najczęściej używa się rur z tworzywa sztucznego. Ważne jest, aby miały tak zwaną barierę antydyfuzyjną uniemożliwiającą przenikanie tlenu.

Wykonując ogrzewanie podłogowe rury formuje się w pętle i podłącza do rozdzielaczy z przyłączami, do których mocuje się złączki odpowiednie do wybranego systemu rur. Liczba przyłączy musi odpowiadać liczbie pętli ogrzewania. Początek każdej pętli trzeba połączyć z rozdzielaczem zasilającym, do którego doprowadza się wodę grzewczą ze źródła ciepła (kotła, pompy ciepła), koniec - z rozdzielaczem powrotnym, który „zbiera” wodę powracającą z instalacji podłogowej i odprowadza do źródła ciepła.

Rozstaw rur dobiera się do wielkości zapotrzebowania na ciepło w pomieszczeniu i temperatury wody w instalacji. Trzeba też uwzględnić właściwości izolacyjne posadzki.

Odstępy między rurami wynoszą zwykle od 10 do 20 cm. Im są mniejsze, tym temperatura podłogi jest bardziej wyrównana.

Pętle rur formuje się w spirale lub meandry. Powinny być zrobione z jednego odcinka rury i – ze względu na straty ciśnienia – nie dłuższe niż 150 m. Na 1 m² układa się średnio 5-6 m rury grzewczej.

Przeczytaj też:

Jakie wybrać rury do ogrzewania podłogowego >>>

W tak zwanych strefach brzegowych (przy ścianach zewnętrznych, pod oknami) rury można układać gęściej (co 10 cm)
. To sposób na dostarczenie większej ilości ciepła i złagodzenie odczuwania chłodu w pobliżu zimnych powierzchni szyb i ścian zewnętrznych.

Sposobem na zintensyfikowanie ogrzewania stref brzegowych może być też ułożenie rur w meander zaczynający się od strony przegrody zewnętrznej.

W łazience pod wanną, brodzikiem i stojącą miską ustępową oraz w kuchni pod szafkami stojącymi nie powinno się w ogóle układać instalacji ogrzewania podłogowego. W sypialniach warto ominąć zabudowane na trwałe szafy wnękowe.

Wytrzymała płyta podłogowa pod ogrzewanie

Do układania na podłożach ogrzewanych odpowiednie są wylewki anhydrytowe, cementowe wylewki samopoziomujące grubowarstwowe oraz cementowe podkłady o podwyższonej elastyczności.

Warstwa podkładu cementowego pokrywającego instalację ogrzewania podłogowego powinna mieć nie mniej niż 60-70 mm, z czego 50 mm musi się znajdować nad rurami. W przypadku zaprawy anhydrytowej wystarczy już 35 mm.

Niestarannie ułożony podkład cementowy można wyrównać wylewką samopoziomującą. Wylewka do wyrównania podkładu musi być - podobnie jak sam podkład - odpowiednia do stosowana na ogrzewanym podłożu.



Przeczytaj też:

Temperatura wody zasilająca ogrzewanie podłogowe: jak ją obniżyć >>>

Ogrzewanie można włączyć nie wcześniej niż po upływie trzech tygodni, podczas których będzie miało miejsce tak zwane sezonowanie podkładu. Po nim musi nastąpić etap wygrzewania polegający na stopniowym podnoszeniu temperatury wody zasilającej instalację, a później jej powolnym obniżaniu.