Instalacja elektryczna w domu. Schemat instalacji dostosowany do potrzeb mieszkańców
Projekt instalacji elektrycznej jest jednym z elementów dokumentacji budowlanej. Musi zawierać podstawowe parametry, rozwiązania oraz schemat instalacji. Bardzo często zdarza się, że plan instalacji, przygotowany bez udziału jej przyszłych użytkowników, jest przez nich modyfikowany. Czasami, poprawki są tak duże, że instalacja elektryczna w domu musi zostać zaprojektowana od nowa.
Instalacja elektryczna - jaka moc przyłączeniowa?
Źródłem energii elektrycznej dla większości domów jednorodzinnych jest sieć elektroenergetyczna zarządzana przez lokalne przedsiębiorstwo energetyczne. Budynki jednorodzinne są zaliczane do grupy IV (moc przyłączeniowa powyżej 40 kW, zabezpieczenie przedlicznikowe 63 A) lub V (moc do 40 kW, zabezpieczenie do 63 A. Na przykład dom wybudowany według projektu Szum morza pochodzącego z Kolekcji Muratora ze względu na wielkość mocy przyłączeniowej (13 kW) należy do grupy V.
Budynek jest przyłączony do zewnętrznej sieci niskiego napięcia przez tablicę złączową TZ zlokalizowaną w linii ogrodzenia posesji. Znajdują się w niej zabezpieczenia główne. Bezpośrednio nad nią w obudowie przystosowanej do plombowania jest umieszczona tablica licznikowa z układem pomiaru energii elektrycznej czynnej oraz zabezpieczeniem. Lokalizacja oraz rodzaj zabezpieczenia zostały określone przez przedsiębiorstwo energetyczne w warunkach technicznych przyłączenia, o które najlepiej wystąpić jeszcze przed rozpoczęciem załatwiania formalności związanych z budową domu.
Od tablic TZ+TL do tablicy głównej TE (rozdzielnicy) w budynku ułożono kabel zasilający. Poprowadzono go w osłonie z rury elastycznej PEH Æ 75 i, jak większość instalacji, wprowadzono do budynku przez płytę fundamentową na etapie robót budowlanych. W domu niepodpiwniczonym wczesne rozplanowanie schematu instalacji elektrycznej, jeszcze przed rozpoczęciem betonowania płyty podłogowej, jest szczególnie ważne, ponieważ dzięki temu na późniejszym etapie nie trzeba robić dodatkowych wykopów ani kuć dziur w zaizolowanych fundamentach.
Rozdzielnica, czyli tablica elektryczna
Jest to skrzynka z drzwiczkami, którą wiesza się na ścianie lub montuje we wnęce. W rozdzielnicy instalacja odbiorcza łączy się z przyłączem od zewnętrznej sieci elektroenergetycznej. Są w niej także zainstalowane zabezpieczenia nadmiarowe (odpowiedniki dawnych bezpieczników służące do ochrony obwodów elektrycznych przed skutkami prądów zwarciowych i przeciążeniowych), wyłączniki różnicowoprądowe (odłączające zasilanie w bardzo krótkim czasie w celu ochrony ludzi przed porażeniem prądem elektrycznym), ochronniki przeciwprzepięciowe, a niekiedy także inne aparaty związane z zasilaniem albo sterowaniem odbiornikami w instalacji elektrycznej.
Schemat instalacji elektrycznej w domu
Projekt instalacji elektrycznej powinien być sporządzony przez fachowca z uprawnieniami. Aby jednak właściwie rozmieścić oprawy oświetleniowe i gniazda wtyczkowe oraz prawidłowo zaplanować trasy przewodów elektrycznych, musi on mieć dostęp do projektu przyszłych wnętrz. Jeśli nie do dokładnego, to przynajmniej orientacyjnego.
Musi wiedzieć, gdzie w jadalni będzie stół, aby przewidzieć nad nim wpust do oświetlenia, gdzie staną telewizor, komputer czy sprzęt grający wymagające dostępu go gniazd wtyczkowych, a gdzie kanapy i inne elementy wyposażenia, za którymi wspomniane gniazda nie powinny być schowane.
W czasie prowadzenia robót należy się trzymać projektu instalacji, a ewentualne zmiany nanosić na rysunki. Znajomość układu przewodów elektrycznych niewidocznych po wykończeniu ścian może się w przyszłości przydać podczas eksploatacji albo remontu domu.
Oznaczenia kabli i przewodów
Każdy przewód i kabel jest oznaczony symbolem składającym się z dużych i małych liter oraz cyfr, które informują o tym, z czego są zrobione żyły przewodu, jaki jest ich przekrój, z czego jest izolacja oraz jakie jest przeznaczenie kabla lub przewodu. Żyły przewodów i kabli stosowanych w instalacjach elektrycznych budynków mieszkalnych muszą być miedziane. Przewody i kable mogą mieć jedną lub wiele żył. Przykładowe oznaczenie:
- YDYp 3 x 2,5 – przewód trzyżyłowy miedziany płaski, z żyłami z drutu o przekroju 2,5 mm2 i izolacją żył oraz osłoną zewnętrzną wykonaną z polwinitu
- LgY 0,75 – linka giętka miedziana o przekroju 0,75 mm2 w izolacji z polwinitu
- YKY 3 x 4 – kabel ziemny miedziany, trzyżyłowy, z żyłami o przekroju 4 mm2 oraz izolacją żył i osłoną zewnętrzną wykonana z polwinitu.
Instalacja elektryczna - obwody elektryczne
Instalację elektryczną dzieli się na obwody doprowadzające prąd do grup gniazd wtyczkowych, punktów oświetleniowych oraz do pojedynczych urządzeń wymagających oddzielnego zasilania (zwykle o dużej mocy lub szczególnym znaczeniu: pralki, hydroforu, kotła centralnego ogrzewania, elektrycznego podgrzewacza wody, pompy itd.). Zgodnie z przepisami w jednym obwodzie nie powinno być więcej niż dziesięć gniazd wtyczkowych lub 20 punktów świetlnych.
Każdy obwód musi być oddzielnie zabezpieczony na wypadek zwarcia lub przeciążenia. Instalacja elektryczna w domu jednorodzinnym powinna być zrobiona z zapasem, na przykład w wybranych pomieszczeniach układa się pod tynkiem dodatkowe rurki instalacyjne, do których będzie można w przyszłości wciągnąć kable.
Liczba gniazd i punktów świetlnych nie jest w szczególny sposób limitowana - są jednak zalecenia, których warto się trzymać. Nadmierne ograniczenie, na przykład dla oszczędności, może sprawić, że instalacja stanie się niefunkcjonalna. Przesada w drugą stronę niepotrzebnie zwiększy koszty instalacji i osprzętu, może też doprowadzić do upstrzenia ścian włącznikami oraz gniazdami. Jeśli chce się ich mieć dużo, trzeba przewidzieć też więcej obwodów, aby nie doprowadzić do ich przeciążenia. Obciążenie obwodu jednofazowego nie powinno przekraczać 2 kW, trójfazowego – 6 kW.
Obwody elektryczne należy układać w liniach prostych wzdłuż krawędzi ścian. Wówczas odtworzenie ich przebiegu będzie możliwe również na podstawie rozmieszczenia puszek oraz osprzętu i uchroni przed przypadkowym uszkodzeniem.
Zalecana wysokość montażu gniazd wtykowych i wpustów
Od wykończonej podłogi do środka puszki powinna być zachowana odpowiednia odległość zależna od lokalizacji i przeznaczenia osprzętu:
- 0,30 m – gniazda w pokojach
- 1,05-1,20 m – gniazda w ciągu technologicznym w kuchni
- 0,50 m – gniazda lodówki i zmywarki oraz wypust zasilający kuchenki gazowo-elektrycznej lub elektrycznej
- 2,0 m – gniazdo okapu kuchennego
- 1,40 m – gniazdo przy umywalce w łazience
- 1,20 m – gniazdo zasilające pralkę/suszarkę
- 1,05-1,20 m – gniazda w kotłowni i garażu.
W kotłowni, garażu, łazience, kuchni oraz przestrzeniach zewnętrznych należy instalować gniazda o stopniu ochrony co najmniej IP 44.
Sprawdź projekty gotowe domów z kolekcji Muratora:
Autor: Redakcja
Zaufaj doświadczeniu Muratora!
Od ponad 20 lat pomagamy spełniać marzenia o własnym domu. Dołącz do grona 155 000 zadowolonych Klientów.W naszej Kolekcji znajdziesz ponad 1600 projektów gotowych domów dopasowanych do różnych potrzeb inwestorów. Zespół architektów Muratora pomoże w dobraniu projektu odpowiedniego do Twoich oczekiwań, wymiarów działki i jej usytuowania względem stron świata. Wraz z projektem otrzymasz także pakiet dodatków i ofert specjalnych, dzięki którym zaoszczędzisz na koszcie budowy.Wykonujemy także projekty na indywidualne zamówienie.
