Jaki filtr do wody pitnej? Jakie filtry do wody są najzdrowsze?
Filtr do wody pitnej powinien znaleźć się prawie na każdej instalacji wodnej. Jaki filtr wybrać, zależy od jakości wody, a także tego, czy czerpiemy ją ze studni, czy dom jest podłączony do wodociągu. Jakie filtry do wody są najzdrowsze? Jak prawidłowo zamontować filtr do wody?
Spis treści
- Filtry do wody na cały dom
- Jaki filtr do wody pitnej?
- Rodzaje filtrów do wody
- Filtry do wody - kolumny filtracyjne
- Wkłady filtracyjne do filtrów
- Wymiana wkładów w filtrach do wody
Jeśli woda nie nadaje się do picia prosto z kranu i/lub zostawia osad albo zacieki na armaturze oraz sprzętach sanitarnych, trzeba ją uzdatniać. Filtry do wody różnią się budową, wydajnością, skutecznością w usuwaniu zanieczyszczeń, a także ceną i wymaganiami eksploatacyjnymi. Żeby wybrać odpowiedni rodzaj filtrów do wody do domu, trzeba przede wszystkim zdiagnozować, jakie mamy z problemy wodą, a także określić, jakiej ma być jakości.
Jeżeli instalacja zasilana jest z wodociągu, możesz poprosić o udostępnienie wyników analizy wody w przedsiębiorstwie wodociągów lub w lokalnej stacji sanitarno-epidemiologicznej.
Jeśli korzystasz z własnej studni, badanie jakości wody zlecasz na własną rękę i musisz za nie zapłacić. Wykonywaniem analiz wody zajmują się terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, laboratoria prywatne lub na niektórych wyższych uczelniach.
Filtry do wody na cały dom
Warto pamiętać, że filtry do wody oraz komponenty, z których się je zestawia, mające bezpośredni kontakt z wodą przeznaczoną do spożycia, muszą mieć atest PZH.
W każdej instalacji – zaraz za wodomierzem lub przed zestawem hydroforowym – warto zamontować filtr do wody narurowy mechaniczny siatkowy (osadnikowy). Będzie on zatrzymywał większe zanieczyszczenia stałe, takie jak piasek czy rdza. Dzięki temu ochroni filtry, baterie łazienkowe i kuchenne oraz inne urządzenia zamontowane w instalacji wodnej. Musi mieć wydajność dostosowaną do przepływu wody. Najlepiej wybrać taki, który zatrzymuje cząstki większe niż 90 μm.
Do uzdatniania całej wody wykorzystywanej w domu potrzebne są filtry o dużej wydajności. Mogą to być:
- ciśnieniowe kolumny filtracyjne
- filtry z wymiennymi wkładami o dużej wydajności
Z taką sytuacją mamy do czynienia zazwyczaj w przypadku pobierania wody z własnego ujęcia. Problemem jest tu często podwyższona zawartość jonów żelaza, manganu, a także wapnia i magnezu oraz związków azotu, a także nieodpowiednie pH, zawartość metali ciężkich. Gdy woda jest bardzo złej jakości, jej uzdatnianie może być nie tylko skomplikowane, ale też kosztowne.
Autor: Piotr Mastalerz
Filtr mechaniczny umieszczony przed kolumną filtracyjną ma za zadanie zatrzymywać większe zanieczyszczenia i chronić złoże
Jaki filtr do wody pitnej?
W przypadku wody wodociągowej największym problemem – związanym niekiedy z dezynfekcją chlorem – jest nieodpowiedni smak, zapach oraz mętność. Może też występować podwyższona zawartość związków żelaza, metali ciężkich oraz twardość. Uzdatnianie obejmuje wówczas jedynie wodę kierowaną do kranu w kuchni.
- Przeczytaj też: Twarda woda: czy jest szkodliwa? Jak ją zmiękczyć
Popularne są zestawy filtrów do wody kranowej z wkładami instalowane w szafce pod zlewem. Mają dużo mniejszą wydajność niż ten uzdatniający całą wodę dla domu, ale z kolei oczekuje się, że przefiltrowana przez nie woda będzie bardzo dobrej jakości, klarowna, smaczna i będzie można ją pić prosto z kranu.
Gdy pod zlewozmywakiem nie ma miejsca na montaż filtrów do wody, można wybrać filtr do wody na kran, na przykład filtry do wody Dafi, Brita. Te niewielkie urządzenia montuje się bezpośrednio na wylewce baterii kuchennej. Mogą mieć wkład filtracyjny z węgla aktywnego lub żywicy jonowymiennej, co umożliwia skuteczną poprawę jakości wody wypływającej z kranu.
- Przeczytaj też: Jak wybrać filtr pod zlew
Innym rozwiązaniem jest dzbanek filtracyjny, tak zwany filtr dzbankowy, na przykład filtry do wody Dafi lub Brita. Korzystając z niego, można poprawić jakość wody wodociągowej w zakresie walorów smakowych, zapachu oraz barwy, usunięcia twardości i związków chloru.
Rodzaje filtrów do wody
- Filtry mechaniczne – zatrzymują cząstki stałe(piasek, żwir), zawiesiny, związki koloidalne, rdzę, kawałki kamienia kotłowego i chronią przed tymi zanieczyszczeniami kolejne urządzenia.
- Filtry węglowe – pochłaniają chlor i jego pochodne oraz związki organiczne. Polepszają smak, zapach i barwę wody. Wypełnienie stanowi węgiel aktywny.
- Filtry odżelaziające i odmanganiające – usuwają z wody związki żelaza i manganu oraz częściowo siarkowodór i związki azotu.
- Filtry zmiękczające – oczyszczają wodę ze związków wapnia i magnezu, które nadają jej twardość.
- Filtry z wkładami ceramicznymi lub ze specjalnych żywic – mają działanie bakteriobójcze.
- Filtry wykorzystujące zjawisko odwróconej osmozy – usuwają z wody praktycznie wszystkie zawarte w niej minerały, jony soli (w tym azotany i azotyny), metale ciężkie, zanieczyszczenia organiczne, a także pierwiastki promieniotwórcze i bakterie.
Filtry do wody - kolumny filtracyjne
Kolumny filtracyjne to urządzenia wolno stojące, te do domów jednorodzinnych mają wydajności 1-3 m³/godzinę. Kolumna ciśnieniowa może być wykonana z polietylenu wzmocnionego włóknem szklanym i żywicą epoksydową lub stali nierdzewnej. Jest wypełniona złożem filtracyjnym dopasowanym do rodzaju zanieczyszczeń, jakie mają być usuwane z wody. Każde złoże ma określoną specyfikę stosowania i optymalne warunki pracy. Od procesów uzdatniania pochodzą nazwy kolumn filtracyjnych, na przykład: odżelaziacze, odmanganiacze, zmiękczacze.
Złoże filtracyjne działa skutecznie do momentu, kiedy się nasyci, i wtedy musi zostać zregenerowane. Pracą kolumny steruje głowica, którą ustawia się na określony tryb pracy – filtrację lub płukanie/regenerację. Głowica może pracować w trybie czasowym (płukanie złoża następuje po upływie zadanego czasu) albo objętościowym (tryb płukania włącza się po przepuszczeniu przez złoże określonej objętości wody).
Stację uzdatniającą powinno się ustawić w pobliżu miejsca wprowadzenia do budynku przyłącza wodnego, za hydroforem (w przypadku własnego ujęcia wody) lub za wodomierzem (w instalacji zasilanej z wodociągu). Zwykle takim miejscem jest kotłownia albo pomieszczenie gospodarcze.Do urządzenia musi być łatwy dostęp. Nie powinno się go montować bezpośrednio na przewodzie wodociągowym, tylko na tak zwanym obejściu (by-pasie). Dzięki temu można go będzie szybko zdemontować, bez konieczności zamykania dopływu wody. Jeżeli za stacją znajdują się podgrzewacz wody lub kocioł, potrzebny jest zawór zwrotny, który zapobiegnie ewentualnemu cofnięciu się gorącej wody do systemu uzdatniania.Urządzenie może mieć kolanko przelewowe (rodzaj zaworu bezpieczeństwa), które w razie awarii zabezpieczy je przed zalaniem.
Kolumna filtracyjna musi być podłączona do instalacji elektrycznej, czasami nie bezpośrednio, lecz za pośrednictwem transformatora na napięcie 12 lub 24 V. Transformator zwykle jest w komplecie z urządzeniem do uzdatniania wody.W pobliżu kolumny filtracyjnej musi też znaleźć się podejście kanalizacyjne, którym popłuczyny z regeneracji złoża będą za pomocą elastycznego węża odprowadzane do kanalizacji.
- Gdy woda ma być pobierana z nowej albo długo nieużywanej studni.
- Po zalaniu studni wodami opadowymi lub po jej podtopieniu.
- Kiedy zauważymy, że woda ma zmienioną barwę, jest mętna, ma nieprzyjemny zapach.
- Jeśli użytkownicy mają po myciu podrażnioną skórę, a po spożyciu wody skarżą się na kłopoty żołądkowe.
- Gdy na ceramice sanitarnej pozostają rdzawe ślady.
- Kiedy na armaturze są widoczne białe osady.
Wkłady filtracyjne do filtrów
Filtry narurowe składają się z obudowy i umieszczonego w niej wkładu. Ich obudowy, zrobione z tworzywa, mogą być przezroczyste (wówczas widać stopień zużycia wkładu) bądź nie. Im większa obudowa, tym większa wydajność, ale na filtr potrzeba więcej miejsca. Obudowę montuje się na instalacji wodnej, a przed filtrem i za nim zawory odcinające. Są też obudowy z wbudowanymi zaworami trójdrogowymi (by-passami), ułatwiającymi demontaż.
Wkłady filtracyjne mogą być zrobione z różnych materiałów i usuwać różne zanieczyszczenia. Im gęściejsze jest wypełnienie, tym więcej zanieczyszczeń mogą zatrzymać i zapewniają lepszy efekt filtracji. Trzeba je jednak częściej wymieniać. Wkłady jednorazowe należy wymieniać na nowe co kilka miesięcy – od 3 do 12 w zależności od stopnia zanieczyszczenia wody i od tego, jak często używamy filtra. Wkłady wielorazowego użytku trzeba tylko wypłukać.
Filtry mechaniczne mogą mieć wkłady:
- sznurkowe (ze sznurka bawełnianego albo polipropylenowego),
- piankowe (z włókniny polipropylenowej),
- harmonijkowe (z karbowanej celulozy powleczonej poliestrem)
- z siatki (ze stali nierdzewnej lub nylonowej).
Niektórzy producenci mają jeszcze inne, własne, opatentowane rozwiązania.
Wśród filtrów do wody popularne są też takie filtry z wkładem z węgla aktywnego. Węgiel może występować w postaci pyłu, granulatu (porowate cząsteczki węgla oddziałują całą powierzchnią na przepływającą wodę), bloku (sprasowany do zwartej postaci). Może być produkowany z łupin orzecha kokosowego. W procesie oszczyszania wody wykorzystywana jest zdolność węgla aktywnego do adsorbowania dużej ilości zanieczyszczeń. Jest to możliwe dzięki temu, że ma on bardzo rozwiniętą powierzchnię właściwą pozwalającą na zatrzymywanie uciążliwych, pogarszających smak i zapach wody związków chloru, pestycydów i metali ciężkich.Aby zapobiegać rozwojowi bakterii na wkładzie węglowym, dodatkowo impregnuje się go srebrem lub innymi związkami o działaniu bakteriobójczym i powstrzymującym rozwój bakterii, na przykład związkiem miedzi i cynku (KDF-55). W przypadku dłuższych przerw w poborze wody wskazane jest stosowanie lampy UV dezynfekującej wodę.
Autor: Fot. UST-M
Po przejściu przez filtr odwróconej osmozy woda jest pozbawiona wszelkich pierwiastków, także tych, które powinny być dostarczane do organizmu człowieka, więc dobrze jest dodatkowo przepuścić ją przez mineralizator
Aby uzyskać krystalicznie czystą i smaczną wodę do picia, można zastosować urządzenie wykorzystujące zjawisko odwróconej osmozy. Woda wstępnie oczyszczona na filtrze mechanicznym (czasem są to dwa filtry o różnej przepuszczalności) i węglowym (zatrzymującym związki chloru, które mogłyby uszkodzić membranę) trafia na membranę osmotyczną, czyli do układu półprzepuszczalnych błon. Membrana jest w stanie usunąć cząsteczki o wielkości powyżej 0,0005 μm. Przenika przez nią tylko część wody – ta pozbawiona wszelkich zanieczyszczeń – reszta trafia do kanalizacji albo może być wykorzystywana w domu do spłukiwania toalet lub podlewania ogrodu.
Wymiana wkładów w filtrach do wody
Zastosowanie w domu filtrów do wody ma sens jedynie wtedy, kiedy przestrzega się zaleceń producenta urządzenia, zwłaszcza odnośnie do częstotliwości wymiany wkładów filtracyjnych oraz płukania i regeneracji złóż w kolumnach filtracyjnych. W zależności od jakości wody i stopnia jej zanieczyszczenia trzeba je wymieniać co:
- filtry wstępne (mechaniczne, węglowe) – 3-6 miesięcy;
- filtry końcowe (węglowe) i mineralizator – 8-12 miesięcy;
- lampy UV – rok ciągłej eksploatacji (zwykle producenci podają liczę godzin świecenia, na przykład 8-11 tys.);
- membrana osmotyczna – 2-5 lat;
- złoża filtracyjne – nawet 10 lat.
