Skuteczna ochrona przed zaczadzeniem i pożarem. Czujki to małe urządzenia, które ratują życie

W tym sezonie grzewczym już odnotowano tragiczną serię zatruć czadem. Warto zainstalować czujki gazu (tlenku węgla), których alarm informuje nas o przekroczeniu stężenia gazu w powietrzu. Strażacy apelują o odpowiedzialność i zachowanie zasad bezpieczeństwa, czyli wyposażenie domu w czujnik dymu. Taka czujka naprawdę ratuje życie!

Zakres ochrony systemu alarmowego warto rozszerzyć o dodatkowe czujki gazu czy pożarowe, współpracujące ze strzegącą posesji centralą alarmową i reagujące na różne zdarzenia losowe.

Czy da się wyczuć czad?

Nie! Czad - czyli tlenek węgla jest bezwonnym i bezbarwnym oraz silnie trującym gazem. Do organizmu dostaje się przez układ oddechowy. Może powodować uszkodzenia mózgu oraz innych narządów, a w następstwie tego śmierć. Według Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej w samym tylko sezonie grzewczym 2020/2021 doszło do 2756 interwencji związanych z tlenkiem węgla. W wyniku zatrucia czadem zmarły aż 43 osoby, zaś 1187 osób trafiło do szpitali. W tym roku już słyszymy o kolejnych doniesieniach o śmiertelnych zatruciach czadem. 

Od czego można się zaczadzić?

Najczęstsze przyczyny wydobywania się tlenku węgla i zaczadzenia to:

• niesprawne piecyki gazowe
• awarie kotłów
• niedrożne przewody kominowe
• nieszczelności w instalacji kominowej
• niewłaściwe korzystanie z kominka
• niedostosowanie systemu wentylacji do standardów szczelności okien i drzwi zainstalowanych w pomieszczeniu, w którym mieści się palenisko/palnik

Dlatego służby zalecają robienie przeglądów urządzeń, aby zapobiec wydobywaniu się czadu. Strażacy namawiają i apelują o instalowanie w domach czujek gazu. Te proste urządzenia ratują życie.

Jak działa czujka pożarowa?

W lokalach mieszkalnych najczęściej stosowane są urządzenia wyposażone w czujniki dymu widzialnego. Czujka pożarowa reaguje na przekroczenie progu stężenia dymu w komorze optycznej, czyli na sytuację, w której powietrze w jej wnętrzu stanie się mało przejrzyste.

Inną grupę stanowią czujki wyposażone w czujniki temperatury. Reagują one na osiągnięcie jej zadanej, wysokiej wartości, zazwyczaj 55-60°C. Alarm przez czujkę pożarową jest wyzwalany także wtedy, gdy temperatura w nadzorowanym pomieszczeniu gwałtownie wzrośnie.

Coraz powszechniej stosowane są czujki wielosensorowe łączące funkcję wykrywania dymu oraz zmiany temperatury otoczenia. Integracja we wspólnej obudowie dwóch najpopularniejszych technologii detekcji wczesnych znamion pożaru gwarantuje szybką reakcję i niezwłoczne wzbudzenie alarmu.

Przeczytaj też: Pożar w domu - jak go uniknąć, co zrobić, gdy wybuchnie

Czujki pożarowe w budynkach mieszkalnych montuje się zazwyczaj we wszystkich sypialniach, pokojach dziecięcych, na środku korytarzy, a także w najwyższych partiach domu. Zaleca się zabezpieczenie nimi wszystkich pomieszczeń.

Gdzie zamontować i jak działa czujnik tlenku węgla?

Tlenek węgla jest bezbarwny, bezwonny i pozbawiony smaku, więc nie jest wyczuwany przez ludzkie zmysły. Dlatego wyposażenie domu, w którym znajduje się choćby jedno urządzenie spalające paliwa (olej opałowy, gaz ziemny, propan-butan, węgiel czy drewno) w specjalistyczne czujki czadu wykrywające tę toksyczną substancję, jest konieczne.

Przeczytaj też: Zatrucie tlenkiem węgla: czad cichy zabójca! Jak uniknąć zaczadzenia

W budynkach mających więcej niż jedną kondygnację zaleca się zamontowanie co najmniej jednej czujki tlenku węgla  na każdym piętrze. Najlepiej jednak, gdyby czujki tlenku węgla były wszędzie tam, gdzie znajduje się potencjalne źródło czadu, czyli w kotłowni, w łazience z gazowym podgrzewaczem wody, w kuchni przy kuchence gazowej, w salonie z kominkiem, a także w pomieszczeniach, przez które przechodzi przewód kominowy.

Czujnik tlenku węgla powinien pracować w przybliżeniu na wysokości oczu osób przebywających w pomieszczeniu. Istotne jest także takie ulokowanie czujek, aby nie były narażone na zbytnie nagrzewanie, ani na bezpośrednie nasłonecznienie.

Czujki gazów wybuchowych

Do ochrony przed gazami wybuchowymi najczęściej przeznaczone są urządzenia wykrywające tylko jedną określoną substancję, ale można spotkać także czujki wielodetektorowe, które reagują na kilka paliw gazowych lub na przykład na metan i tlenek węgla.

Detektory gazów wybuchowych powinny zostać zamontowane w pomieszczeniach, w których może dojść do wycieku gazu, tj. w kotłowniach, przy gazowych kuchenkach lub ogrzewaczach wody, a także w sąsiedztwie licznika lub przyłącza gazowego, jeśli znajdują się one we wnętrzu budynku. Przy rozmieszczeniu tych urządzeń, należy trzymać się ściśle zaleceń producenta. Czujki gazu ziemnego instaluje się wysoko, często tuż pod sufitem, ponieważ metan, będący głównym składnikiem tego paliwa, jest lżejszy od powietrza. Czujki gazów, które są cięższe od powietrza (propanu lub propanu-butanu ), powinny być zamontowane przy podłożu, w najniższym punkcie. Należy sprawdzić, czy miejsce pracy czujki nie jest w jakiś sposób oddzielone od reszty pomieszczenia przez elementy architektoniczne mogące ograniczać swobodne rozprzestrzenianie się gazu.

Czujki gazów usypiających

Czujki gazów usypiających instaluje się przeważnie w pomieszczeniach ochrony, stróżówkach albo w przyczepach kempingowych, kamperach, kabinach ciężarówek (tam, gdzie kubatura jest niewielka) i - coraz częściej - również w domach mieszkalnych.

W domach czujki gazów usypiających umieszcza się w sypialniach blisko łóżka, na wysokości głów odpoczywających osób albo tuż nad podłogą, ponieważ opary chloroformu są cięższe od powietrza.

Czujki zalania wodą

Czujki zalania wodą są wyposażone w specjalne sondy, które po zetknięciu z wodą, sygnalizują awarię lub wywołują alarm. Instaluje się je w pomieszczeniach, w których ryzyko zalania jest największe – w łazienkach, toaletach, kuchniach, pralniach i kotłowniach. Powinny się znajdować w pobliżu potencjalnego źródła wycieku.