Spis treści
- Typy betonowych podkładów podłogowych
- Zalety i wady podkładów cementowych
- Substancje modyfikujące
- Podkład cementowy – czynności wstępne
- Układanie tradycyjnej szlichty cementowej
- Układanie cementowej wylewki samopoziomującej
- Podkład cementowy - wysychanie
- Wylewka cementowa na ogrzewanie podłogowe
- Wylewka cementowa z ogrzewaniem podłogowym - kolejność prac
Cementowy (betonowy) podkład podłogowy to solidny i uniwersalny fundament dla każdej podłogi. Stanowi on warstwę pośrednią między stropem a ostatecznym wykończeniem podłogi, takim jak płytki, panele czy parkiet. Jego zadaniem jest wyrównanie powierzchni, zapewnienie odpowiedniej izolacji termicznej i akustycznej, a także przenoszenie obciążeń użytkowych. Wybór odpowiedniego typu podkładu, staranne wykonanie i właściwa pielęgnacja są kluczowe dla zapewnienia jego trwałości i funkcjonalności.
Typy betonowych podkładów podłogowych
Podkłady cementowe można podzielić na kilka typów, w zależności od sposobu wykonania i zastosowanych materiałów.
Tradycyjna szlichta cementowa wykonywana jest z mieszanki cementu, piasku i wody w odpowiednich proporcjach. Charakteryzuje się dobrą wytrzymałością i odpornością na wilgoć, ale wymaga starannego wykonania i długiego czasu schnięcia.
Podkłady samopoziomujące to mieszanki cementowe, które po wylaniu na podłoże dzięki swojej konsystencji samoczynnie się poziomują, tworząc idealnie gładką powierzchnię. Są bardzo popularne ze względu na szybkość wykonywania robót. Stosowane są m.in. pod cienkie warstwy wykończeniowe, takie jak panele czy posadzki żywiczne lub z mikrobetonu.
Jastrych cementowy modyfikowany to tradycyjna mieszanka z dodatkami różnego rodzaju komponentów, takie jak włókna polipropylenowe, plastyfikatory czy środki hydrofobowe. Dodatki poprawiają właściwości podkładu, takie jak wytrzymałość, elastyczność, odporność na pękanie i skurcz. Najczęściej także samopoziomujący
Podkłady szybkowiążące to typ materiału z dodatkami, które pozwalają na skrócenie czasu schnięcia i wiązania podkładu. Umożliwiają szybsze kontynuowanie prac wykończeniowych.
Do najbardziej popularnych obecnie należą wylewki (podkłady) samopoziomujące z dodatkami, które poprawiają właściwości podłoży cementowych, głównie skracających czas ich schnięcia oraz przeciwdziałających skurczowi. Są one droższe od tradycyjnych, ale pozwalają na wykonanie podkładów znacznie cieńszych nawet grubości 1 cm.
Zalety i wady podkładów cementowych
Podkłady cementowe charakteryzują się dobrą wytrzymałością na ściskanie i zginanie, co zapewnia im trwałość i odporność na obciążenia. Są uniwersalne i odporne na wilgoć, dzięki czemu mogą być stosowane we wszystkich pomieszczeniach również w tych o podwyższonej wilgotności, takich jak łazienki. Nie wymagają stosowania specjalnych zabiegów, które będą chronić je przed zawilgoceniem. Można je stosować pod różnego rodzaju wykończenia podłogowe, takie jak płytki, panele, parkiet, żywice czy wykładziny. Do zalet tradycyjnych jastrychów należy możliwość wykonania z nich podkładów o grubości nawet 10 cm. To pozwala zastosować je w renowacji bardzo zniszczonych podłoży z dużymi różnicami poziomów i ubytkami. Dodatkowo charakteryzują się dobrą izolacją akustyczną. Do największych zalet tradycyjnych szlicht cementowych należy relatywnie niski koszt w porównaniu z innymi rodzajami podkładów, np. z anhydrytu.
Do podstawowych wad tradycyjnych podkładów cementowych należy długi czas schnięcia i wiązania, co opóźnia prace wykończeniowe. Podczas schnięcia podkłady cementowe ulegają dużemu skurczowi, co prowadzi do powstawania pęknięć. Wymusza to w przypadku pracy na dużych powierzchniach wykonywania szczelin przeciwskurczowych. Nie mają także dużej elastyczności i wymagają zbrojenia siatkami z drutów stalowych lub tworzyw sztucznych.
Oczywiście substancje modyfikujące przyczyniają się do zmian właściwości i poprawiają wady, ale jednocześnie zwiększają koszt.
Wykonywana tradycyjna podłoga z półsuchej lub gęstoplastycznej masy jastrychu jest wykonywana ręcznie, co wymaga bardzo dużej uwagi i staranności. Bardzo łatwo o nierówności a później na etapie schnięcia o pęknięcia i wykruszenia. Dlatego taki jastrych musi układać osoba z bardzo dużym doświadczeniem.
Substancje modyfikujące
Obecnie stosuje się wiele modyfikacji materiałowych, które mają na celu poprawę właściwości podkładów cementowych i zminimalizowanie ich wad. Najpopularniejsze z nich to:
- włókna polipropylenowe zwiększają jej wytrzymałość na rozciąganie i ograniczają powstawanie pęknięć skurczowych.
- plastyfikatory poprawiające urabialność mieszanki cementowej, ułatwiając jej rozprowadzanie i zagęszczanie. Zmniejszają również ilość wody potrzebnej do uzyskania odpowiedniej konsystencji, co przekłada się na mniejszy skurcz.
- cementy szybkowiążące pozwalają na skrócenie czasu schnięcia i wiązania podkładu, umożliwiając szybsze kontynuowanie prac wykończeniowych.
- dodatki mineralne poprawiają właściwości mechaniczne i termiczne podkładu, a także zmniejszają jego skurcz.
Podkład cementowy – czynności wstępne
Aby podkład podłogowy miał odpowiednie właściwości wytrzymałościowe i mógł być eksploatowany przez wiele lat trzeba nie tylko wykonać go z należytą starannością. Jakość wykonania zależy także od odpowiedniego przygotowania podłoża, które może obejmować szereg czynności.
Podkład można układać na trzy sposoby – może być zespolony z podłożem, na warstwie rozdzielającej lub jako pływający. W przypadku podkładu zespolonego jest on połączony z podłożem, gdy jest układany na warstwie rozdzielającej pomiędzy nim a podłożem rozpięta jest folia a w przypadku podkładu pływającego na podłożu układana jest warstwa izolacji termicznej i akustycznej, np. z polistyreny EPS 100 i dodatkowo folia.
Bez względu na sposób montażu podkład wymaga dokładnego przygotowania podłoża – usunięcia z niego wszelkich łuszczących lub spękanych powierzchni, dokładnego oczyszczenia i zagruntowania. Następnie trzeba zamontować dylatacje przy ścianach oraz pomiędzy pomieszczeniami. Kolejną i jedną z najważniejszych czynności jest ustalenie właściwego poziomu podkładu za pomocą niwelatora lub poziomicy laserowej. Ustalenia dokonuje się względem oznaczonego wcześniej punktu odniesienia. Określa go architekt, geodeta lub kierownik budowy. Po ustaleniu poziomu względem punktu odniesienia rozkłada się w pomieszczeniach repery i każdy z osobna się poziomuje. Liczba reperów musi odpowiadać wielkości strefy, która będzie pokrywana wylewką; powinny być rozmieszczone w okolicy narożników oraz na środku.
Układanie tradycyjnej szlichty cementowej
Mieszankę przygotowuje się ręcznie lub za pomocą betoniarki z cementu, piasku i wody w odpowiednich proporcjach. Często dodaje się wapna dla poprawy urabialności. Przygotowana masa ma konsystencję gęstej, wilgotnej zaprawy, która nie rozpływa się samoczynnie. Masę rozprowadza się ręcznie za pomocą kielni, łopat lub szufli na fragmencie podłoża na żądaną wyznaczoną grubość. Czynność należy powtarzać na kolejnych fragmentach. Następnie po rozprowadzeniu zaprawy wykonuje się jej poziomowanie za pomocą łaty (długiej, prostej deski lub profilu aluminiowego) opieranej na wcześniej ustawionych łatach kierunkowych lub listwach. Wymaga to dużej wprawy i dokładności, aby uzyskać równą powierzchnię. Poziomowaniu towarzyszy zagęszczanie, dzięki któremu usuwane są pęcherze powietrza i poprawia się spoistość podkładu. Wykończenie obejmuje wygładzenie powierzchni kielnią lub packą, aby uzyskać gładką powierzchnię. Podkład trzeba pielęgnować i przez pierwsze 10 dni wymaga on zwilżania wodą, aby zapobiec zbyt szybkiemu wysychaniu i pękaniu. Całkowitą wytrzymałość mechaniczną uzyskuje dopiero po ok. miesiącu.
Układanie cementowej wylewki samopoziomującej
Podkłady tego typu dostępne są w postaci gotowych suchych mieszanek w workach. Są to kompletne produkty z różnego typu dodatkami dodatki, które poprawiają właściwości. Produkt wystarczy wymieszać z wodą w odpowiedniej proporcji. Ma on konsystencję płynną, umożliwiającą samoczynne rozpływanie się i poziomowanie. Wylewkę rozprowadza się na podłożu, wylewając ją z wiadra lub w większych ilościach z pompy za pomocą podajnika. Wylewki tego typu często zamawia się w zakładzie produkcyjnym, skąd dostarczane samochodami, z których masa jest pompowana i rozprowadzana w pomieszczeniach przy pomocy rur. Wylewka samoczynnie się poziomuje, wypełniając wszystkie szczeliny i nierówności tworząc idealnie gładką powierzchnię. Dla poprawy gładkości rozprowadzenia oraz odpowietrzenia masy używa się rakli (sztangi). Można użyć także wałka kolczastego do usunięcia pęcherzy powietrza. Wylewka samopoziomująca nie wymaga dodatkowego wygładzania. W czasie schnięcia należy chronić ją przed przeciągami i zbyt szybkim wysychaniem.
Podkład cementowy - wysychanie
Czas oczekiwania na wyschnięcie i związanie podkładu cementowego zależy od jego rodzaju, grubości i warunków otoczenia. Zazwyczaj wynosi od kilku dni do kilku tygodni. Przed przystąpieniem do dalszych prac wykończeniowych należy upewnić się, że podkład jest wystarczająco wytrzymały i związany. Można to sprawdzić:
- za pomocą wilgotnościomierza - wilgotność podkładu nie powinna przekraczać 2-3%.
- przy pomocy naklejonej na podkład folii (musi być szczelnie przyklejona). Jeśli po 24 godzinach na foli pojawi się para wodna (wilgoć), oznacza to, że podkład nie jest jeszcze wystarczająco suchy.
Wylewka cementowa na ogrzewanie podłogowe
Cementowy podkład podłogowy powinien mieć odpowiednią grubość, aby zapewnić równomierne rozprowadzenie ciepła i uniknąć przegrzewania się w niektórych miejscach. Zazwyczaj minimalna grubość podkładu nad rurami grzewczymi wynosi 3-4 cm. Musi być elastyczny i odporny na pęknięcia pod wpływem zmian temperatury związanych z ogrzewaniem i powodowanymi tym naprężeniami i odkształceniami pod wpływem rozszerzalności cieplnej. Musi być zdylatowany nie tylko na krawędziach, ale również w miejscach gdzie mogą następować zmiany wymiarów, co umożliwi podkładowi swobodne rozszerzanie się i kurczenie pod wpływem temperatury.
Wylewka cementowa z ogrzewaniem podłogowym - kolejność prac
Przygotowanie podłoża jest podobne. Następnie trzeba zamontować instalację grzewczą na przygotowanym podłożu nośnym (izolacja termiczna) i folia. Ułatwieniem jest ułożenie systemowych płyt lub siatek do mocowania rur grzewczych, dzięki którym w prosty sposób układa się rury grzewcze zgodnie z projektem. Po rozłożeniu należy przymocować rury do płyt lub siatek za pomocą klipsów lub opasek. Po podłączeniu do rozdzielacza jeszcze przed ułożeniem podkładu przeprowadza się próbę ciśnieniową, dzięki czemu uniknie się niespodzianek i sprawdzi działanie oraz usunie ewentualne nieszczelności. Następnie układa się dylatacje wzdłuż ścian oraz dylatacje pośrednie dzielące podkład na mniejsze powierzchnie. Na tak przygotowaną instalację układa się podkład. Najlepszą metodą jest zastosowanie wylewek samorozlewnych i samopoziomujących. Ich konsystencja zapewnia wniknięcie materiału w każdy załom i szczelinę wokół instalacji bez pozostawienia pustek. Następnie w zależności od zastosowanego typy mieszanki należy podkład odpowiednio wykończyć, np. rozprowadzić, wypoziomować, wygładzić (w przypadku wylewki samopoziomującej wyrównanie, wypoziomowanie i odpowietrzenie przeprowadza się sztangą przesuwając ją naprzemiennie wzdłuż i wszerz ułożonego płynnego podkładu. W zależności od materiału podkładu trzeba odpowiednio zabezpieczyć przed intensywnym wysychaniem – w przypadku tradycyjnego regularnie go zwilżając. Na początku przez kilka dni trzeba ustalić niską temperaturę zasilania ok. 25ºC. Potem należy podnieść ją na maksimum, 45 – 55ºC na kilka dni a później ją stopniowo obniżać. Po przeprowadzeniu wygrzewania można przeprowadzić test z folią.
