Słupy żelbetowe we wnętrzu: zastosowanie, konstrukcja, zbrojenie

Gdy trzeba zaprojektować dużą otwartą przestrzeń, słupy żelbetowe zastąpią ściany nośne. Mogą też podtrzymywać schody lub antresolę. Poznaj sposoby ich wykonywania.

Przekrój poprzeczny słupa żelbetowego może być w zasadzie dowolny, ale najczęściej wykonuje się takie o przekroju kwadratowym lub prostokątnym. Kwadratowe słupy łatwiej obudować czy wkomponować w proste ściany działowe, natomiast jako wolno stojące lepiej prezentują się słupy okrągłe. W przypadku przegród łukowych odpowiedni jest przekrój trapezowy, bo wtedy szerokość wykonanego w nich otworu nie zwęża się ani nie rozszerza.

Filary żelbetowe stosuje się najczęściej wtedy, gdy też ma być strop żelbetowy i jednocześnie jest potrzeba zredukowania wielkości ścian nośnych wewnątrz budynku. W takiej sytuacji możliwe jest również zrezygnowanie z podciągów, czyli belek biegnących pod stropem, przenoszących obciążenie na ściany. Dzięki temu można uzyskać duże przestrzenie łatwe do aranżacji. W domach jednorodzinnych mamy przeważnie do czynienia ze słupami z betonu klasy minimum C20/25, o przekrojach od 24 x 24 cm do 40 x 40 cm. Wielkość i ilość zbrojenia zawsze określa konstruktor na podstawie szczegółowych obliczeń.

Do wykonania słupów żelbetowych niezbędny jest szalunek. Dla słupów okrągłych możliwe jest zastosowanie gotowych szalunków kartonowych, natomiast w przypadku słupów kwadratowych lub o innych przekrojach konieczne jest wykonanie na budowie szalunku z desek lub płyt OSB bądź zastosowanie szalunku systemowego, który można wypożyczyć w firmie wynajmującej sprzęt budowlany.

Zasady budowy słupów żelbetowych

Choć czasem mówi się, że coś jest proste jak słup, budowa słupa wcale prosta być nie musi. Podczas projektowania słupów żelbetowych należy dopilnować, aby spełnione były następujące warunki: h/lo ≤ 1/30 lub i/lo ≤ 1/104, gdzie:

h – oznacza długość boku słupa,

lo – jest jego długością obliczeniową,

i – jest promieniem bezwładności przekroju poprzecznego.

W słupach żelbetowych stosuje się zbrojenie podłużne z prętów średnicy 12-32 mm. Maksymalna ilość zbrojenia podłużnego to 4% powierzchni przekroju słupa, minimalna zależy od jego kształtu. W słupach żelbetowych czworobocznych są to cztery pręty (po jednym w każdym narożniku), w okrągłych – sześć. Dodatkowo zbrojenie podłużne słupów powinno być zabezpieczone przed wyboczeniem strzemionami poprzecznymi. Pręty zbrojeniowe muszą być odpowiednio otulone betonem z każdej strony. Grubość takiej otuliny dostosowuje się do średnicy prętów, klasy i cech betonu, klasy konstrukcji, warunków środowiskowych oraz wymagań ochrony pożarowej. W przypadku domów jednorodzinnych ma ona przeważnie grubość 2 cm.

Słupy żelbetowe łączy się z elementami nad i pod nimi zbrojeniem. Z fundamentu wystawia się tak zwane pręty kontaktowe (w liczbie i średnicy analogicznej jak w przypadku zbrojenia słupa), które łączy się na zakład ze zbrojeniem. Natomiast połączenie z elementem opartym na słupie, np. stropem, odbywa się poprzez wbetonowanie odpowiednio zagiętych prętów zbrojenia słupa w ten element.