Czy można wymienić okno na większe? Sprawdź, jak wymienić okna w starym domu na większe
Dom z dużymi oknami to marzenie wielu inwestorów. Wymiana okien na większe pozwoli lepiej doświetlić wnętrza i cieszyć się widokiem ogrodu przez cały rok. Czy można zainstalować większe okna w starym domu? Jakie są dostępne rozwiązania w tym zakresie?
Spis treści
- Czy można wymienić okno na większe?
- Wielkość okien a ich podziały
- Otwierane czy stałe
- Systemy dużych okien
- Cienkie ramy
- Niski próg
- Osłony do okien
Czy można wymienić okno na większe?
Jednym ze sposobów modernizacji starego domu jest wymiana okien od strony ogrodu na większe. Jak duże mogą one być? Decyzja ta jest uzależniona od skali remontu, jaki chcemy przeprowadzić. Jeśli nie zamierzamy ingerować w konstrukcję budynku, powiększyć możemy jedynie wysokość okna, tak by zmieściło się pod istniejącym nadprożem. Dzięki takiej zmianie można prawie dwukrotnie powiększyć powierzchnia okna.
Ograniczeniem mogą jednak być grzejniki, które zazwyczaj są usytuowane pod oknami. Gdy zdecydujemy się na ich usunięcie lub przeniesienie, nowe okna mogą sięgać do samej podłogi. Jeżeli będą musiały pozostać, ale uda się je wymienić na niższe – okna będą się mogły zaczynać już na przykład 50- 60 cm nad podłogą. Zyskamy w ten sposób okna widokowe, przez które będziemy mogli podziwiać ogród, także siedząc w fotelu oddalonym od nich nawet o kilka metrów. Niskie i szerokie parapety można też wykorzystywać jako siedziska. Jeśli sama zmiana wysokości przeszkleń to zbyt mało, by otworzyć dom na ogród, można zdecydować się na jednoczesne ich poszerzenie. Wymaga to przebudowy otworów okiennych i zrobienia nowego nadproża. Jego rodzaj, wymiary i sposób osadzenia w ścianie zależą od szerokości nowego otworu okiennego i od ciężaru konstrukcji nad nadprożem.
Czasem jako nadproże można wykorzystać opuszczany wieniec stropu żelbetowego lub podciąg, ale o tym musi zadecydować konstruktor. Ponieważ poszerzanie otworów okiennych jest ingerencją w konstrukcję domu, wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Nowe nadproża wykonuje się etapami – najpierw wykuwa się bruzdy po jednej stronie muru, osadza w niej belkę, a później powtarza się to po drugiej stronie ściany. Gdy obie belki są zamocowane, stęża się je śrubami, kotwami lub spawanymi poprzeczkami. Dopiero gdy nowe nadproże jest gotowe, można przystąpić do poszerzania otworu okiennego.
Wielkość okien a ich podziały
O podziale dużego przeszklenia przesądza jego konstrukcja, czyli okucia, które obsługują otwieranie i zamykanie okien. Mniejsza liczba elementów okna umożliwia zwiększenie powierzchni przeszklonej. Zapewni to lepszy kontakt wzrokowy z ogrodem oraz pozwoli ograniczyć koszt danego okna. Elementy konstrukcyjne przeszklenia (ramy) wraz z okuciami obsługującymi ruchome skrzydła to najdroższe jego części. Jeśli zależy nam na optycznym połączeniu wnętrza z ogrodem, najlepiej wybierać okna o dużych skrzydłach, bez podziałów konstrukcyjnych.
Otwierane czy stałe
Nie każde duże przeszklenie jest wykorzystywane do wychodzenia na taras. Gdy najważniejszym jego zadaniem jest zapewnienie widoku i doświetlenie wnętrza światłem dziennym, wówczas wystarczy wstawić w otwór przeszklenie stałe, tak zwany fiks. Często stosuje się też połączenie części nieotwieranej z otwieraną. To rozwiązanie pozwoli obniżyć cenę przeszklenia i podnieść jego izolacyjność termiczną. Nie zawsze jednak dobrze wygląda sąsiedztwo ruchomych skrzydeł ze stałym przeszkleniem – pakiety szybowe znajdują się w różnych płaszczyznach, a ramy, w które są wstawione, mają odmienną grubość. (W przeszkleniach typu fiks szyba jest umieszczona w ramie, do której w oknie otwieranym dochodzi rama ruchomego skrzydła). Trzeba więc mieć świadomość, że wstawione obok siebie skrzydła otwierane i przeszklenia stałe nie będą wyglądały identycznie. Zastosowana świadomie kilkucentymetrowa różnica w grubości ramy może być elementem kompozycji. Jeżeli chce się uniknąć przypadkowego zestawienia ram różnej grubości, można wybrać nieco droższe rozwiązanie, w którym okno stałe wygląda podobnie jak otwierane. Aby uzyskać ten efekt, pakiet szybowy wstawia się w ramę skrzydła, a skrzydło wkleja w stałą ramę ościeżnicy. Tylko wnikliwy obserwator zauważy w takim skrzydle brak klamki i widocznych zawiasów.
Systemy dużych okien
Rozwieralno-uchylne (UR). Są wygodne w obsłudze i łatwe w montażu. Ich skrzydła otwierają się do środka pomieszczenia, mają też funkcję uchyłu. Im będą szersze, tym więcej miejsca zajmą we wnętrzu, ale zapewnią też szerokie otwarcie. Warto wyposażyć je w zatrzask, który umożliwia zatrzaśnięcie i otwarcie od zewnątrz. Okna mają skrzydła o szerokości do 160 cm, próg normalnej wielkości albo obniżony – do wysokości do 2 cm.
Podnośno-przesuwne (unośno-przesuwne, unoszono-przesuwne, podnoszono-przesuwne), tak zwane HS-y (HST, HKS). Po przekręceniu ich klamki skrzydło podnosi się nieco i przesuwa za skrzydło stałe. Wtedy można je przesunąć w bok. Elementami, dzięki którym skrzydło się porusza, są wózki przemieszczające się po zainstalowanych w podłodze prowadnicach (szynach), których długość standardowo dochodzi do 6,5 m. Nowocześniejsze wersje nie wymagają unoszenia skrzydła. Podnosi się tylko ich dolną uszczelkę i wtedy skrzydło da się przesunąć. Skrzydła poruszają się od strony pomieszczenia, a po zamknięciu nie tworzą jednej płaszczyzny. Nie zajmują miejsca we wnętrzach i zapewniają bardzo szerokie otwarcie. Nie mają funkcji uchyłu. Szerokość pojedynczych ruchomych skrzydeł w oknach HST dochodzi nawet do 420 cm, zazwyczaj mają do 300 cm. W takich oknach często nie ma wystającego progu lub jest on bardzo niski, ponieważ prowadnica jest zamocowana do podłogi, a nie do ościeżnicy. Możliwe jest też wyposażenie okien HS w automatyczny system otwierania oraz wentylacji, uruchamiany przyciskiem w klamce lub sterowany zdalnie. Nowoczesne HS-y mają funkcję mikrowentylacji.
Uchylno-przesuwne (PSK). Ich skrzydło przed przesunięciem uchyla się do przodu i wysuwa z ościeżnicy. W bok porusza się po szynie zamontowanej z boku ościeżnicy. Najlepsze modele mają w klamce dodatkową funkcję sterowania (zintegrowany mechanizm wspomagający) ułatwiającą obsługę nawet bardzo ciężkich skrzydeł. Mają próg normalnej wysokości. Można je zestawiać w duże pakiety wraz ze skrzydłami rozwieralnymi. Okna tego rodzaju mają ruchome skrzydła o szerokości do 160 cm, więc zapewniają szerokość otwarcia maksymalnie do 320 cm.
Cienkie ramy
Ramy dużych przeszkleń mogą być wykonane z PCW, drewna albo aluminium. Wybór materiału zależy od wielkości przeszklenia i budżetu. Najmniejszy wybór mają inwestorzy planujący montaż okien z wąskimi profilami o wysokości ponad 3 m – do wyboru są tylko profile aluminiowe, najmniej widoczne na elewacji. Ich nowoczesne modele mają zaledwie 2 cm szerokości.Jeśli wysokość skrzydła nie przekracza 280 cm, zastosować można też okna drewniane lub drewniano-aluminiowe. Ramy drewniane mają 6-8 cm szerokości. Profil aluminiowy umieszczony po zewnętrznej stronie okna chroni drewno przed niekorzystnym działaniem czynników atmosferycznych i eliminuje potrzebę konserwacji.Największe ograniczenia co do wymiarów mają przeszklenia z profilami tworzywowymi – wysokość skrzydeł nie przekracza 250 cm. Ramy te mają też największą szerokość – 8-9 cm, a niekiedy nawet 10 cm. Profile z tworzywa charakteryzuje znacznie mniejsza sztywność w stosunku do aluminiowych. Aby ograniczyć szerokość ram, w komorach profili umieszcza się wzmocnienia, najczęściej kształtowniki ze stali ocynkowanej. Mimo to w dalszym ciągu mają przynajmniej 7 cm szerokości, czyli ponadtrzykrotnie więcej niż najcieńsze aluminiowe.
Okuciami nazywamy metalowe elementy okien odpowiadające przede wszystkim za poruszanie się skrzydeł. Ich znaczenie jest jednak znacznie większe. Od nich bowiem zależy też wytrzymałość stolarki i jej odporność na włamania. Metalowe elementy okuć stanowią integralną część konstrukcji okien i drzwi tarasowych. Umożliwiają operowanie skrzydłem – zamykanie, uchylanie, blokowanie, ustawianie w pozycji mikrorozszczelnienia. W oknach stosuje się tak zwane okucia obwiedniowe. Podstawowe ich elementy to zawiasy, rygle, zaczepy i mechanizmy umożliwiające uchył, rozwarcie lub przesuw skrzydła. Zgodnie z normami okucia muszą spełniać wymagania dla konkretnej klasy, dotyczące poszczególnych ich cech, na przykład trwałości. Okucia uchylno-rozwieralne muszą spełniać wymagania dla klasy 4 (15 000 cykli otwierania i zamykania), a rozwieralne wymagania dla klasy 5 (25 000 cykli). Okucia muszą też spełniać kryteria klasy 1 (zgodnie z normą PN-EN 13126-1 i -8) odnośnie do bezpieczeństwa użytkowania oraz mieć klasę minimum 3, jeśli chodzi o odporność na korozję. Klasy dotyczą ponadto szczelności okna. Okucia klasy 4 (wg normy DIN EN 1027/122008) zapewniają doskonałą ochronę przed przenikaniem wiatru, a te klasy 9 (wg normy DIN EN 1026/122007) – przed przenikaniem wody. Im wyższa klasa, tym oczywiście lepiej.
Niski próg
Tradycyjny próg drzwi tarasowych ma około 7 cm wysokości. Całkowicie pozbawione progu, tak zwane bezprogowe, mogą być drzwi podnoszono-przesuwne. Na powierzchni posadzki widać jedynie uszczelkę, a próg jest ukryty w warstwach podłogi. Pośrednie rozwiązanie to niski próg o wysokości mniej więcej 2 cm. Można go zamówić do modeli okien: rozwieralnych, rozwieralno-uchylnych, harmonijkowych, przesuwnych i uchylno-przesuwnych. Z reguły jest zrobiony z profili aluminiowych lub PCW, które mają tak wyprofilowany spadek, że płynnie łączą się z posadzką tarasu. Przy montażu okien niskoprogowych ważne jest ich prawidłowe osadzenie – zapewnienie stabilności przeszklenia oraz ochronę przed przemarzaniem i podciekaniem wody. Od niedawna można w tych systemach wykonać także okna bezprogowe. Elementem zastępującym próg jest uszczelka, która podnosi się lub opuszcza przy ruchu skrzydła. Po jego zamknięciu dopasowuje się do dolnego elementu progu, zapewniając szczelność, natomiast przy otwartym przejściu nie wystaje ponad powierzchnię posadzki.
- Czytaj też: Jak montować okna pionowe?
Podstawowe elementy okuć okiennych o podwyższonej odporności na włamanie to:
- trzpienie ryglujące w kształcie grzybka – czyli przeciwbieżne zamknięcie środkowe. To rolki, które utrudniają otworzenie okna przez złodzieja. Stanowią skuteczną blokadę przed wyważeniem. Im więcej trzpieni, tym skrzydło jest bezpieczniejsze;
- zaczepy antywyważeniowe – blokady rozmieszczone po obwodzie. Uniemożliwiają wyrwanie skrzydła z ościeżnicy. Stosowane bywają także w skrzydłach drzwiowych;
- rygle hakowe – kotwią się w zaczepach umieszczonych w profilach ościeżnicy. Blokują skrzydło, uniemożliwiając jego otworzenie. Przykręcane są do metalowych wzmocnień profilu okiennego, dzięki czemu trudno je wyrwać;
- zawiasy z ukrytymi śrubami – zdecydowanie trudniejsze do wykręcenia niż zwykłe zawiasy.
Elementem okiennych okuć antywłamaniowych mogą być klamki z zamkiem. Klamki tego rodzaju mają też blokadę utrudniającą siłowe przekręcenie. Mogą uruchamiać podwójne rygle, blokujące jednocześnie oba skrzydła. Kupić można nawet zamki do blokowania okien uchylnych lub przesuwnych okien balkonowych. Okucia antywłamaniowe mają odpowiednią klasę, zgodnie z normą EN 1627:2011. Oznaczone są RC (Resistance Class): RC 2, RC 3, RC 4, RC 5, RC 6. Oczywiście im wyższa klasa, tym wyższa odporność na włamanie.
Osłony do okien
Wymianie okien może towarzyszyć montaż osłon. Rolety umieszczone na zewnątrz chronią przed przegrzewaniem, włamaniem i ucieczką ciepła z domu. Inne opcje to markizy, które tworzą rodzaj zadaszenia i chronią przed słońcem, lub markizolety, które od pewnej wysokości mogą się odchylać od pionu na zewnątrz.
- Przejdź do galerii: Eleganckie lampy ogrodowe – inspiracje. Zobacz, jak pięknie oświetlić ogród
Autor: Tomasz Zakrzewski, projekt: Piotr Wyrostek/WW PROJEKT
Słupki o niewielkiej wysokości są przeznaczone głównie do oświetlania ścieżek i wjazdów na posesję
