Styrodur – izolacja lepsza od styropianu? Cena, właściwości i zastosowanie styroduru
Styrodur, czyli polistyren ekstrudowany (XPS), jest droższy od styropianu. Jednak jego właściwości sprawiają, że w pewnych miejscach jest niezastąpiony. Dowiedz się, jakie elementy domu opłaca się izolować styrodurem, a kiedy będzie to nieuzasadnione.
Polistyren ekstrudowany (XPS) powstaje w wyniku dodania środka pianotwórczego do masy polistyrenowej i jej sprasowania do pożądanej grubości. Produkcję, w 1964 roku, rozpoczęła firma BASF. Jest to więc stosunkowo młody materiał. Firma BASF zarejestrowała również nazwę styrodur, która z biegiem lat przyjęła się jako potoczne określenie polistyrenu ekstrudowanego.
Styrodur jest twardszy od styropianu i ma lepsze właściwości ciepłochronne. Lepsza jakość pociąga za sobą oczywiście wyższą cenę. Od styropianu różni się też tym, że jest barwiony. Dany kolor jest często wyróżnikiem konkretnej marki. Polistyren XPS z uwagi na wyjątkowo dużą wytrzymałość na wodę stosowany jest przeważnie do izolowania dachów, fundamentów i tarasów.
Polistyren ekstrudowany ma wiele cech wspólnych ze styropianem, jednak pod kilkoma względami znacznie go przewyższa. Przede wszystkim jest o wiele bardziej odporny na ściskanie i odkształcenia. Zawdzięcza to sporej gęstości objętościowej – od 20 do 50 kg/m3 – oraz wytrzymałości na ściskanie przy 10-procentowym odkształceniu, która nie spada poniżej 250 kPa. Charakteryzuje się też wyjątkowo niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła λ (0,027-0,040 W/(m·K)). Choć w dobie styropianów grafitowych, te wartości nie robią już takiego wrażenia. Dużym atutem styroduru jest również jego znikoma nasiąkliwość – 0,5-1,5%.
Polistyren ekstrudowany podobnie jak styropian jest narażony na szkodliwe działanie niektórych chemikaliów i promieniowania słonecznego (UV). Pamiętajmy też, że wcale nie lepiej niż styropian wytrzymuje działanie ognia i wysokiej temperatury. Zaczyna się topić, gdy słupek rtęci w termometrze przekroczy granicę 75°C. Jest też palny, choć dzięki substancjom dodawanym w trakcie produkcji nie podtrzymuje ognia.
Informacje na opakowaniu styroduru
Zgodnie z normą PL-EN 13164 na opakowaniu polistyrenu ekstrudowanego muszą się znaleźć następujące informacje:
- nazwa wyrobu;
- nazwa i adres producenta;
- rok produkcji;
- numer zmiany lub dokładna data produkcji;
- klasa reakcji na ogień;
- deklarowany opór cieplny Rd;
- deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła ld;
- nominalna długość, grubość i szerokość płyty;
- kod oznaczenia (na przykład: XPS EN 13164 T1-DS(TH)-CS(10/Y)300-DLT(2)5-CC(2/1,5/50)130-WD(V)3-FTCD1-WL(T)0,7
gdzie:
- T1 – grubość, DS(TH) - stabilność wymiarowa w określonych warunkach temperatury i wilgotności,
- CS(10/Y)300 - naprężenia ściskające przy 10% odkształceniu względnym,
- DLT(2)5 - odkształcenie w określonych warunkach obciążenia ściskającego i temperatury,
- CC (2/1,5/50)130 - pełzanie przy ściskaniu,
- WD(V)3 - absorpcja wody przy długotrwałej dyfuzji,
- FTCD1 - odporność na zamrażanie-odmrażanie po absorpcji wody przy dyfuzji,
- WL(T)0,7 - nasiąkliwość wodą przy długotrwałym zanurzeniu.
Kod oznaczenia jest skonstruowany tak samo jak w przypadku styropianu. Oznaczenia są jednakowe dla obu tych produktów. Różne mogą być tylko ich wartości.
Styrodur na fundamenty, piwnice, cokoły
Ponieważ styrodur jest bardzo odporny na wilgoć oraz wodę, a także ma świetną odporność na uszkodzenia mechaniczne, warto go stosować do ocieplania podziemnych części budynków oraz cokołów.
Twarde płyty XPS nie dość, że zapewniają ochronę przed ucieczką ciepła, to stanowią osłonę warstwy hydroizolacyjnej. Zaizolowane wodochronnie ściany okłada się płytami polistyrenowymi i zasypuje fundamenty.
W przypadku płyt styropianowych ich powierzchnię mającą mieć kontakt z gruntem osłania się jeszcze zazwyczaj sztywną folią kubełkową. Do izolacji ścian piwnicznych i fundamentowych przeznaczone są płyty ryflowane połączone z warstwą geowłókniny. Usprawniają one spływanie wody gruntowej z powierzchni ściany w kierunku instalacji drenarskiej.
Cokół to najniżej położona nadziemna część ściany zewnętrznej. Jest narażona na działanie wody deszczowej odbijającej się od gruntu lub od opaski wokół domu, a także na liczne uszkodzenia mechaniczne. Cokoły ociepla się płytami styroduru o wytrzymałości na ściskanie (przy 10-procentowym odkształceniu) wynoszącej 400-500 kPa. Najlepiej, gdy mają tłoczoną lub szorstką powierzchnię. Łatwiej będzie je otynkować. Takie same płyty znajdą też zastosowanie przy izolacji wieńców i nadproży, w ścianach jednowarstwowych.
Płytami XPS o wytrzymałości na ściskanie 500 kPa można również ocieplać podłogi na gruncie, a nawet wykonywać izolację termiczną, gdy układ warstw takiej podłogi jest odwrócony i płyty ociepleniowe układa się bezpośrednio na utwardzonym podłożu z piasku i ze żwiru.
Izolacja dachów, tarasów, balkonów
Płyty ze styroduru często wybierane są do takich miejsc, gdzie trwałość i niezawodność są szczególnie ważne. Dlatego ociepla się nimi dachy płaskie. Szczególnie dobrze sprawdzą się jako izolacja termiczna w dachach odwróconych. Wówczas hydroizolacja jest mocowana do stropu, a płyty polistyrenowe osłaniają ją od góry. Układa się na nich, w zależności od przeznaczenia dachu, dociążającą warstwę żwiru, chodnik z płyt betonowych lub warstwę ziemi uprawnej, na której w przyszłości wyrosną rośliny dachowego ogrodu. Przez wymienione materiały przesiąkać będzie woda, i to aż do powierzchni ocieplenia. Polistyren XPS jest jednak na tyle wodoodporny, że nie wyrządzi mu to żadnej szkody.
Styrodur wykorzystuje się również do ocieplania dachów płaskich oraz tarasów i balkonów. Jest to również interesujący produkt do wykonywania ocieplenia dachów skośnych układanego na krokwiach, pod pokryciem. Stosuje się do tego płyty z krawędziami przystosowanymi do łączenia na wpust i wypust.
Jak wybrać polistyren ekstrudowany?
Wyroby z polistyrenu ekstrudowanego mają symbol XPS. Jedynym z kryteriów wyboru, którym możemy posłużyć się podczas kupowania kolorowych płyt, jest naprężenie ściskające przy 10-procentowym odkształceniu względnym. Waha się ono od 200 do 700 kPa. Im jest większe, tym w bardziej obciążanych miejscach można go stosować. Na przykład XPS 200 polecany jest do ścian, a XPS 700 do dachów odwróconych lub podłóg w garażach.
Kolejnym kryterium jest współczynnik przewodzenia λ, który wynosi 0,027-0,040 W/(m·K). Samemu trudno ocenić, jakiego typu płyty będą potrzebne, i nie obejdzie się bez rady konstruktora lub projektanta.
Ile kosztuje styrodur?
Dobrej klasy styrodur, w przeliczeniu na metry sześcienne, jest ponad dwukrotnie droższy nawet od najlepszych styropianów. Jest to więc bardzo kosztowny materiał. Na szczęście, w większości przypadków, tam gdzie jest wykorzystywany, nie są wymagane tak grube warstwy jak w przypadku styropianów.
Zobacz wideo: Izolacja płyty fundamentowej polistyrenem ekstrudowanym XPS
