Rodzaje i gatunki drewna oraz ich zastosowanie. Jakie drewno na meble, z jakiego konstrukcje i wykończenie?

Każdy gatunek drewna ma własne, charakterystyczne właściwości. Sprawdź, jakie tajemnice kryją w sobie pnie krajowych drzew iglastych i liściastych. Które są lepsze do wykonywania konstrukcji, a które do wykańczania np. wnętrz i mebli. Które będą podatnym tworzywem do obróbki przez stolarzy i majsterkowiczów, a które ze względu na twardość, poddadzą się jedynie profesjonalnym piłom.

Spis treści

1. Modrzew - drewno idealne na deski tarasowe
2. Jodła i świerk - drewno do budowy konstrukcji
3. Sosna - drewno łatwe do obróbki
4. Daglezja - drewno twarde i lekkie, do wykończeń
5. Olcha - drewno do wykonywania konstrukcji wodnych
6. Grab i buk - drewno stosowane jako materiał wykończeniowy
7. Jesion - drewno na deski podłogowe i parkiety
8. Dąb - drewno o wszechstronnym zastosowaniu
9. Dąb czerwony - gatunek z rodziny bukowatych
10. Wiąz - drewno do wykonywania elementów wykończeniowych
11. Klon - drewno na podłogi
12. Brzoza i jawor - drewno idealne do wnętrz

Modrzew - drewno idealne na deski tarasowe

Młody modrzew ma barwę żółtawą, jasnobrązową, starszy - czerwonawą. Słoje są dość wyraźnie widoczne. Jest ciężki i twardy.

Drewno modrzewia wykazuje bardzo dużą trwałość (szczególnie po zanurzeniu w wodzie, gdy będzie miał odcięty dopływ powietrza) i bardzo dużą wytrzymałość mechaniczną – znacznie przewyższa pod tym względem dąb. Jest odporny na działanie kwasów i zasad. Ma zdolność odzyskiwania kształtu (po odkształceniu wraca do poprzedniej formy).

Stosowany jest w celach konstrukcyjnych. Wytwarza się z niego również deski tarasowe. Zawiera bardzo dużo żywicy, która w upalne dni zaczyna obficie wyciekać. Lepiej więc wykonywać z niego nawierzchnie w miejscach zacienionych.

Znajduje też zastosowanie w budownictwie wodnym (kiedyś wznoszono z niego mosty, wzmocnienia nabrzeży portowych), a więc można z niego robić konstrukcje częściowo zanurzone w wodzie, na przykład słupy pomostów. Z modrzewia produkuje się też gonty dachowe. Zawarta w nim żywica oblepia narzędzia podczas cięcia, co nie ułatwia obróbki.

Przed bejcowaniem wymaga przeczyszczenia powierzchni rozpuszczalnikiem, aby usunąć żywicę, która utrudniałaby wchłanianie się bejcy. Malowanie i lakierowanie nie wymaga specjalnych przygotowań. Trudny do polerowania.

Jodła i świerk - drewno do budowy konstrukcji

Drewno jodły ma barwę żółto-białą do różowo-białej, jest matowe z widocznymi słojami. Drewno jodły jest ciężkie, miękkie, dosyć trudne w obróbce i odporne na sinienie. Jest trwałe, zwłaszcza dobrze znosi zanurzenie w wodzie, choć jest niezbyt odporne na wilgoć. Jest podatne na pękanie i paczenie.

Stosuje się je do budowy konstrukcji, zwłaszcza w okolicach, w których jest pozyskiwane. Produkuje się z niego drewnianą kostkę brukową i wyroby stolarki budowlanej.

Drewno jodłowe trudno zaimpregnować wgłębnie (ciśnieniowo lub w kąpieli długotrwałej) lub zabejcować.

Drewno świerkowe jest jasnożółte, połyskujące, o regularnie rozmieszczonych sękach, z wyraźnie widocznymi kanałami żywicznymi w postaci kropek lub kresek. Średnio miękki, niezbyt łatwy w obróbce. Ma zdolność odzyskiwania kształtu. Wykazuje dużą odporność na kwasy i zasady. Jego trwałość nie jest szczególnie duża. Za wadę można uznać podatność na działanie grzybów i owadów.

Polecany jest przede wszystkim do budowy konstrukcji. Świerk to gatunek trudny do impregnowania i bejcowania, ze względu na dużą zawartość żywicy. W trakcie lakierowania unoszą się jego włókna, co nie wygląda atrakcyjne.

Czytaj też:

• Drewno na taras zewnętrzny. Jakie deski wybrać na taras z drewna?
• Jakie drewno na więźbę dachową? Zobacz, jak powinna być przygotowana więźba
• Rozbiórkowe drewno w domu. Gdzie kupić stare drewno i jak je wykorzystać?

Sosna - drewno łatwe do obróbki

Jej drewno ma barwę białą, żółtawo-białą lub czerwonawo-białą. Z czasem kolor sosny wystawionej na działanie światła słonecznego intensyfikuje się. Sęki są wyraźnie widoczne. Sosna jest miękka, umiarkowanie lekka i łatwa w obróbce. Zawiera sporo żywicy, co uodparnia ją na czynniki atmosferyczne. Jest jednak podatna na atak grzybów i owadów.

Ma bardzo szerokie zastosowanie. Wykorzystują ją zarówno cieśle jak i stolarze. Wytwarza się z niej również meble, okna i drzwi.

Co ciekawe, jej drewno, z racji tego że trzeszczy poddane obciążeniu, używano do robienia stempli podpierających w kopalniach. Trzeszczenie oznaczało wtedy sygnał ostrzegający przed grożącym zawaleniem korytarza.

Do wad sosny można zaliczyć pęcherze żywiczne, które nawet po obróbce mogą spowodować miejscowy wyciek żywicy. Jest natomiast łatwa do barwienia, nieco trudniejsza do polerowania.

Daglezja - drewno twarde i lekkie, do wykończeń

To gatunek drewna o barwie od żółtej do czerwono-brązowej. Ma wyraźnie zarysowane słoje. Daglezja jest twarda, lekka, o dużej wytrzymałości mechanicznej, kwasoodporna. Tarcica daglezjowa o szerokich słojach jest trudna w obróbce, a ta o wąskich słojach – znacznie łatwiejsze do obróbki. Jest bardziej odporna na grzyby i owady niż sosna lub świerk. Wykazuje dużą elastyczność.

Nie ma skłonności do paczenia się i pękania. Znajduje zastosowanie przede wszystkim w wykańczaniu wnętrz.

To jeden z najmocniejszych gatunków drewna iglastego. Gdy jest wilgotna i wejdzie w kontakt z żelazem, może się miejscowo odbarwić. Ciemnieje pod wpływem światła. Dobrze nadaje się do bejcowania. Źle trzyma farbę.

Olcha - drewno do wykonywania konstrukcji wodnych

Drewno olchy ma kolor pomarańczowo-czerwonobrunatny, czerwonawo-biały, sporadycznie szarobrunatny. Słoje są słabo zarysowane. Olcha jest lekka, miękka i łatwa w obróbce. Ma zdolność odzyskiwania kształtu. Bardzo dobrze znosi zanurzenie w wodzie, ale jest mniej trwała w innych warunkach. Nie nadaje się do klejenia klejami kazeinowymi. Drewno olchowe stosuje się głównie do wykonywania konstrukcji wodnych.

Grab i buk - drewno stosowane jako materiał wykończeniowy

Grab wyróżnia barwa jasnoszara lub żółtawoszara oraz faliste, delikatne usłojenie. Jego drewno jest bardzo twarde i bardzo trudne w obróbce. Dość ciężkie, elastyczne, bardzo kurczliwe. W trakcie schnięcia ma tendencję do paczenia i pękania. Nie jest odporne na czynniki atmosferyczne. Stosowany jako materiał wykończeniowy.

Dla drewna bukowego charakterystyczna jest barwa biała z odcieniem różowym, żółtawoczerwonym, brunatnym. To gatunek bardzo twardy, ciężki, trudny w obróbce ręcznej. Dobrze się go poleruje, bejcuje i lakieruje. Nie jest odporny na czynniki atmosferyczne. Silnie pracuje, co oznacza, że ma sporą tendencję do kurczenia się i rozszerzania pod wpływem zmian wilgotności. Drewno to jest łatwe do gięcia pod wpływem pary. To popularny i ceniony materiał wykończeniowy i stolarski.

Jesion - drewno na deski podłogowe i parkiety

Barwa tego drewna jest jasnożółta, ciemnożółta lub jasnobrązowa. Ma wyraźnie widoczne ciemne słoje. Jest dość ciężkie, elastyczne. Właściwości drewna jesionowego zależą od szerokości słojów. Szerokosłoiste jest twarde, wytrzymałe i trudne w obróbce, wąskosłoiste ma mniejszą wytrzymałość, jest mniej twarde, bardziej sprężyste i łatwiejsze w obróbce.

Jesion jest niezbyt odporny na warunki atmosferyczne. Ma tendencję do paczenia i pękania. Źle się go bejcuje, ale jest łatwy do polerowania i lakierowania. Drewno jesionowe stosowane jest jako materiał konstrukcyjny we wnętrzach (powstają z niego ładne, trwałe schody) i wykończeniowy – deski podłogowe, parkiet, okleiny paneli, boazerie, parapety.

Dąb - drewno o wszechstronnym zastosowaniu

Drewno ma barwę od jasnej do ciemnobrunatnej, z widocznymi słojami i dużą ilością sęków nieregularnie rozmieszczonych. Jest twarde i ciężkie, średnio elastyczne. To o wąskich i gęstych słojach będzie łatwe w obróbce, a to o słojach szerokich – trudne.

Elementy z jego części rdzeniowej (z twardzieli) wytrzymują bez szwanku 8-12 lat, bez konieczności impregnowania. Dąb jest łatwy do barwienia i lakierowania. Zawiera garbniki powodujące korozję metalu.

Dębowe drewno wąskosłoiste ma tendencję do paczenia i pękania. Dąb to wszechstronny, ceniony materiał na konstrukcje wewnętrzne i wszelkie elementy wykończeniowe. Można też z niego robić belki podwalinowe dla domów drewnianych, słupy ogrodzeniowe, nieduże konstrukcje (schody zewnętrzne, tarasy). Może być również stosowany w budownictwie wodnym. Wykorzystywany do produkcji okien i drzwi.

Dąb czerwony - gatunek z rodziny bukowatych

Charakteryzuje go barwa brunatne z czerwonawym połyskiem i wyraźnie widocznymi słojami. Jest twardy, porowaty, trudny w obróbce, niezbyt trwały i niezbyt odporny na działanie grzybów oraz owadów. Ma skłonności do paczenia się i pękania w trakcie zbyt szybkiego suszenia. Nie powinno się go lakierować. Stosowany jest powszechnie jako wartościowy materiał wykończeniowy (głównie boazerie, parkiety i okleiny paneli podłogowych). Można też wykonywać z niego nieduże elementy konstrukcyjne do wnętrz (schody, antresole).

Wiąz - drewno do wykonywania elementów wykończeniowych

Odznacza się barwą od jasnożółtej do ciemnobrunatnej. Ma wyraźnie widoczne słoje. Drewno wiązowe jest dość lekkie, twarde, trudne w obróbce. Wykazuje znaczną trwałość i jest elastyczne oraz odporne na czynniki atmosferyczne. Potrafi odzyskiwać kształt. Jest łatwe do gięcia pod działaniem pary. Dobrze znosi działanie wody. To materiał podatny na barwienie i lakierowanie. Stosowany do wykonywania elementów wykończeniowych.

Klon - drewno na podłogi

Kolor drewna jest zazwyczaj jasnosłomkowy. To surowiec dość lekki, twardy i niezbyt łatwy w obróbce, zwłaszcza ręcznej. Jest za to elastyczny, sprężysty, ale skłonny do odkształceń i niezbyt wytrzymały na działanie czynników atmosferycznych orz wrażliwy na zmiany wilgotności. Mimo, że nie jest łatwy do sklejania, wytwarza się z niego trwałe i ładne schody. To również popularny materiał wykończeniowy, zwłaszcza na podłogi.

Brzoza i jawor - drewno idealne do wnętrz

Z drewna brzozy uzyskuje się jasne, połyskujące drewno, o jednolitej zwartej strukturze. Słoje są słabo widoczne. Uchodzi ono za drewno średnio twarde, lekkie, łatwe w obróbce, mocne, elastyczne. Zawiera naturalny impregnat – betulinę, dzięki czemu niegdyś używano jej jako izolacji dachowej oraz robiono z niej belki podwalinowe, oddzielające konstrukcję od gruntu.

Ma skłonność do paczenia i pękania podczas schnięcia. Drewno brzozowe stosuje się głównie wewnątrz budynków, jako materiał wykończeniowy. Nie jest polecana do budowy konstrukcji. Dobrze się je bejcuje, impregnuje i lakieruje.

To drewno jasne, białawe lub brunatne, o wąskich jasnobrązowych słojach. Twarde, zwięzłe, w miarę łatwe w obróbce. Niezbyt odporne na czynniki atmosferyczne oraz atak grzybów lub owadów. Łatwo poddaje się procesowi wybielania (rozjaśniania), szlifowania i polerowania. Nie wykazuje skłonności do pękania podczas obróbki.

Bywa stosowane jako materiał wykończeniowy. Dawniej wytwarzano z niego niezniszczalne osie do wozów.

Radosław Murat