Obróbki blacharskie. Jak wykonać obróbkę okapu, obróbkę komina i kosza dachowego
Czymkolwiek pokryjemy dach, i tak potrzebna będzie blacha. Dekarze zrobią z niej zabezpieczenia newralgicznych miejsc, czyli tzw. obróbki blacharskie. Poznaj zasady wykonywania obróbki okapu, obróbki komina i kosza dachowego.
Obróbki blacharskie (potoczna nazwa opierzenie dachu) są potrzebne w wielu miejscach dachów skośnych i płaskich. Montuje się je tam, gdzie są krawędzie pokrycia – wzdłuż okapu, koszy dachowych, wokół kominów i okien dachowych oraz na bokach połaci. Obróbki blacharskie wieńczą też ściany attykowe, tworząc tam daszki chroniące przed wodą deszczową. Najtańszym materiałem na obróbki jest stalowa blacha powlekana. Trwalszymi, ale drogimi surowcami są blacha cynkowo-tytanowa oraz miedziana. Obróbki sprzedają sklepy z materiałami dekarskimi, jednak często formuje się je samodzielnie na budowie z pasów blachy, wykorzystując maszynę do jej gięcia. Montażem obróbek blacharskich zajmują się ekipy dekarskie. Nie trzeba do tego wzywać innych specjalistów. Niestety, wielu wykonawców ma wciąż problemy z poprawnym zamocowaniem obróbek blacharskich, co jest rezultatem albo ich niedostatecznej wiedzy, albo niestaranności, albo zbytniego pośpiechu.
Obróbka blacharska okapu
Okap to dolna krawędź połaci dachowej. Wzdłuż niego biegną rynny (chyba że dach ma inny rodzaj odwodnienia). Obróbka tego miejsca ma kilka zadań do spełnienia:
- ma kierować do rynien wodę deszczową, która spływa z połaci;
- na dachach skośnych ma chronić deskę okapową przed wodą, która mimo wszelkich środków ostrożności nie zdoła trafić do rynny;
- na dachach z pokryciami profilowanymi (dachówki, blachodachówka, płyty faliste) musi kierować wprost do rynien skropliny mogące pojawiać się w przestrzeni wentylującej spód pokrycia.
Obróbkę okapu tworzą przeważnie pas nadrynnowy i pas podrynnowy. Ten pierwszy powinien mieć na dole uformowany kapinos, czyli podgięcie szerokości 2 cm, aby spływająca po nim woda odrywała się, a nie podciekała pod spód. Musi się znajdować pod, a nie nad materiałem izolacyjnym połaci – membraną dachową lub papą. Do mocowania pasa nadrynnowego używa się wkrętów samonawiercających albo gwoździ dekarskich. Łączniki te rozmieszcza się w dwóch rzędach przesuniętych względem siebie (na mijankę). Zalecana odległość między łącznikami to mniej więcej 15 cm. Pas podrynnowy to z kolei obróbka blacharska osłaniająca przestrzeń między rynną a okapem. Przykręca się go przeważnie wkrętami far merskimi, które mają pod łebkami uszczelki.
Obróbka blacharska kosza dachowego
Kosz to wewnętrzny narożnik dachu skośnego, w którym zbiegają się dwie połacie. Obróbka blacharska w koszu tworzy swego rodzaju płytką rynnę, którą woda deszczowa spływa poza okap – do rynien. W przypadku pokryć profilowanych obróbkę kosza opiera się na dociętych łatach lub na fragmencie deskowania zbudowanym specjalnie pod taką obróbkę. Jeśli na krokwiach jest już deskowanie, kosz oprze się na nim. W przypadku pokrycia z blachy płaskiej deski muszą być rozsunięte, aby zapewnić wentylację pod blachą.
Obróbki blacharskie z taśmy koszowej
Firmy produkujące dachówki oferują elastyczne taśmy koszowe w kolorze pokrycia. Taśma jest długa (do 6 m) i zazwyczaj wystarcza do wykończenia kosza od dołu do góry. Brak łączeń korzystnie wpływa na jej szczelność. Jest samoprzylepna, gdyż ma od spodu naniesioną warstwę kleju butylowego. Ma zazwyczaj szerokość około 50 cm.
Blacha koszowa
Kosz można też obrobić blachą. Jeśli jest on długi, blachę trzeba będzie łączyć. Jej odcinki należy mocować, zaczynając od dołu i posuwając się w kierunku kalenicy. Tylko wtedy górne odcinki będą zachodzić na dolne na mniej więcej 20 cm, a nie odwrotnie, co skutkowałoby wciekaniem deszczówki pod blachę. Odcinków blachy koszowej nie trzeba łączyć na rąbek leżący. Każdą poprzeczną krawędź blachy warto jednak podwinąć, co pozwoli uniknąć podciągania wody pod jej spód. Inną istotną kwestią jest mocowanie blachy lub taśmy w koszu. Opiera się ona na łatach albo odcinku deskowania. Dekarze nie mogą jej przybijać ani przykręcać. Obróbkę łączy się z kontrłatami za pomocą tak zwanych żabek, czyli specjalnych blaszek. Jeden ich koniec jest przykręcany do łaty, a drugi zahaczany o obróbkę, bez przykręcania.
Szczelny kosz
Dodatkowo na brzegi obróbki nakłada się samoprzylepne uszczelki z impregnowanej gąbki, które zapobiegną dostawaniu się wody pod pokrycie. Obróbka kosza musi być szczelnie połączona z obróbką okapu. W tym celu jej dolne krawędzie podgina się pod pas nadrynnowy. Szerokość kosza zależy od jego długości. Gdy nie jest on dłuższy niż 4 m, to powinien mieć po mniej więcej 20 cm z każdej strony narożnika. W sumie szerokość blachy po rozłożeniu będzie wtedy wynosić ok oło 55 cm. Jeśli kosz jest dłuższy niż 4 m, szerokość blachy po rozłożeniu nie powinna być mniejsza niż 66 cm.
Obróbka blacharska komina
Przejście komina przez dach to takie miejsce, w którym bardzo często dochodzi do przecieków. Wiele zależy tu od obróbki, a ta bywa wykonywana niepoprawnie. Obróbka komina zawsze powinna się składać z dwóch elementów. Górna część musi być przykręcona do jego ścianek. Krawędź tej obróbki trzeba zagiąć i umieścić w nacięciu zrobionym w kominie na głębokość około 1 cm. Co więcej, styk blachy i komina należy dokładnie zabezpieczyć uszczelniaczem dekarskim. Oprócz części górnej obróbki musi być też część dolna. To pas oblachowania, który łączy się z połacią, a nie z kominem. Powinien być wsunięty pod górny pas obróbki. Taka podwójna obróbka zapewnia niezależną pracę komina i połaci. Między nimi powstaje osłonięta od góry szczelina niehamująca wzajemnych przesunięć.
Taśma wokół komina
Dolną obróbką, łączącą połać z kominem, jest często elastyczna taśma aluminiowa lub ołowiana, którą łatwo dopasować do kształtu dachówki albo płyt falistych. Taśma, ta ma od dołu naniesiony klej butylowy. Docina się ją na cztery odpowiednio długie oraz szerokie kawałki i rozpoczyna jej naklejanie od niższej części komina (najpierw na komin, później na dachówki). Krawędź taśmy (wywiniętą i naklejoną na komin) osłoni górna obróbka przykręcona do jego ścianek. Ważne, żeby oblachowanie komina było wysokie – wyższe niż zaspy śniegu mogące zimą zalegać na połaciach.
