Dach dwuspadowy - odkryj zalety najbardziej tradycyjnych w Polsce dachów dwuspadowych
Dach dwuspadowy jest najprostszym i zarazem najbardziej tradycyjny, utrwalony w polskim krajobrazie rodzajem dachu. Sprawdź z nami dlaczego cieszy się on u nas tak dużym zainteresowaniem.
Dach dwuspadowy składa się z dwóch połaci w kształcie prostokątów stykających się w biegnącej równolegle do długości budynku kalenicy. W porównaniu z innymi formami dachów najlepiej spełnia funkcje ochronne – woda deszczowa nie napotyka przeszkód w postaci załamań połaci, ponadto nie ma on koszy, w których zalegałby śnieg. Powierzchnia połaci zależy od rozpiętości dachu – im jest ona większa, tym większa będzie powierzchnia pokrycia – oraz od kąta jego nachylenia – im dach bardziej stromy, tym połacie są większe.
Sprawdź też: dach czterospadowy >>>
Ściany boczne budynku, nazywane szczytowymi, w górnej części mają kształt trójkąta – kąt jego wierzchołka zależy od stopnia nachylenia połaci. Przy ścianach szczytowych poddasze osiąga pełnowartościową wysokość od 2,2 m. Ponadto można umieścić w nich standardowe okna o dowolnych wymiarach – to najtańszy sposób doświetlenia poddasza bez ingerencji w połacie dachu.
Dach dwuspadowy - styl dachu i domu
Prostota i oszczędność formy dachu dwuspadowego sprawiają, że jest on lubianym elementem nowoczesnej, oszczędnej w środkach architektury. Tradycyjnej prostopadłościennej bryle przykrytej dwuspadowym dachem można nadać nowoczesny rys, wybierając dach pozbawiony okapów. Wówczas tworzą jedną, nierozerwalną, kubiczną bryłę.
Doskonałym przykładem takiego rozwiązania są projekty domów z kolekcji Muratora: projekt C365a Przejrzysty – wariant I - oraz bardziej rozbudowany wariant, w którym obok części przekrytej z dachem dwuspadowym bezokapowym zastosowano fragment z płaskim dachem - projekt EC379 Nieporównywalny (z wentylacją mechaniczną i rekuperacją).
Modne są też wysokie piętrowe domy o bryle w kształcie wydłużonego prostopadłościanu przykryte łagodnie nachylonym dwuspadowym dachem z okapami znacznie wysuniętymi poza obrys szczytowych ścian budynku. W tym wypadku spadzisty dach nie kryje poddasza użytkowego, jego połacie nie są rozbite przez okna dachowe czy lukarny. Pozostaje czystą formą. Zobacz dobry przykład - projekt domu S-GL1168 Kamyczek II >>>
Warunkiem powodzenia takiego rozwiązania jest przemyślana kompozycja elewacji domu. Taka forma dachu służy wyeksponowaniu elewacji – skromny dach dwuspadowy podkreśla prostotę i wysoką jakość materiałów użytych na fasadzie oraz jakość ich wykonania. Nie bez znaczenia jest też pokrycie dachu, najczęściej z płaskiej lub trapezowej blachy wysokiej jakości lub nowoczesnych gontów bitumicznych. Spokojna, statyczna powierzchnia pokrycia wtapia się w płaszczyznę dachu, wysuwając na pierwszy plan jego kształt. Wydłużone okapy w ścianie szczytowej eksponują spód połaci. Widoczna surowa konstrukcja stanowi zamierzony efekt, gdy dom jest inspirowany budownictwem industrialnym. Natomiast ozdobne wykończenie szczytu inspirowane formami regionalnymi może nadać mu tradycyjny rys.
Projekt domu z dachem dwuspadowym
Dach dwuspadowy to dobra inwestycja. Taki projekt nie zaskoczy nas trudnościami i kosztami budowy domu, zapewni najwięcej miejsca na poddaszu i zawsze będzie modny.
Sprawdź też: dach mansardowy >>>
Dach dwuspadowy jest dobrym narzędziem do kształtowania tradycyjnej bryły budynku. Zachowując wierność sprawdzonym proporcjom, można bezpiecznie nawiązać do znanej od dawna architektury.
Obecnie coraz częściej projektuje się domy z dwuspadowymi dachami pozbawionymi okapów. Są to zazwyczaj budynki o uproszczonej bryle wyróżniające się minimalizacją detali architektonicznych, czasem jednak „przełamane” prostymi kubistycznymi formami na poziomie parterów. Związane jest to z dążeniem do zmniejszenia kosztów (np. zakupu drewna na konstrukcję, podbitki dachowe, itp.) oraz nakładu pracy, a tym samym do zwiększenia jej tępa przy wymagających precyzji robotach wykończeniowych, np. rezygnacja z klasycznych obróbek dekarskich, rynien, zamiana ich na łatwiejsze w montażu kwadratowe, ukrywanie rur spustowych w warstwie ocieplenia lub w warstwie nośnej (ta praca wymaga większej staranności, jednak ten zabieg pozwala dodatkowo ochronić je przed zamarznięciem). Przykładem takiego projektu domu jest Przykład HK 50 HomeKONCEPT-50 >>>
Dach dwuspadowy to dobry wstęp do nadania elementom elewacji domu symetrycznego porządku. Dwie połacie w kształcie zazwyczaj równych prostokątów stykających się w biegnącej równolegle do długości budynku kalenicy sprzyjają takim rozwiązaniom.
Dwuspadowy dach lubi równomiernie rozmieszczone lukarny i okna połaciowe, ściany z symetrycznie usytuowanymi otworami. Zasady symetrii nie musimy traktować rygorystycznie – czasami wystarczy zestawienie odpowiadających sobie elementów, np. szerokiej bramie garażowej z jednej strony elewacji może odpowiadać duże okno z drugiej.
Pokrycie dachowe dachu dwuspadowego
Dach dwuspadowy jest najłatwiejszy pod względem wyboru pokrycia – za sprawą regularnych i dużych powierzchni połaci nie ma dużych strat materiałowych. Pokrycie można więc dobrać do stylu domu – tradycyjny pokryjemy dachówką, gontem lub strzechą, nowoczesny np. blachą – oraz innych elementów elewacji: ścian, otworów, cokołów.
Dach dwuspadowy - kalenicą czy szczytem do drogi
Wygląd dachu dwuspadowego zmienia się w zależności od ustawienia budynku na działce. Zarys kształtu dachu, jego kąt, masywność bądź strzelistość będzie można podziwiać w całej okazałości, gdy budynek stanie kalenicą prostopadle do drogi. Front budynku, który w tym momencie stanowi ściana szczytowa ze swą dużą płaszczyzną zwykle jednak jest zbyt monotonny, dlatego najczęściej rozbija się jego płaszczyznę zadaszeniem centralnie usytuowanego ganku, ryzalitu czy facjaty, bądź zastosowaniem różnego typu podcieni, materiałów o zmiennej fakturze i kolorystyce. Gdy dom ustawiony będzie szczytem do ulicy, płaszczyzny połaci i pokrycie będą mniej widoczne. Na pierwszym planie znajdą się elementy szczytu – wiązanie, podbitki okapu, szczytowa ściana poddasza – które będą wymagały więcej uwagi i starannego wykończenia. Często w ścianie szczytowej umieszcza się balkon, portfenetry czy okna o bardziej finezyjnych kształtach.
Dobre przykłady takiej architektury to projekt domu M147a Bratnia dusza - wariant I lub projekt EC394 Wykadrowany (z wentylacją i rekuperacją).
Dach dwuspadowy: kąt nachylenia połaci
Kąt dachu najczęściej jest wyznaczony już w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy w przypadku braku planu. Drugim elementem decydującym o nadaniu danego kąta nachylenia połaci w dachu dwuspadowym jest planowany sposobu zagospodarowania poddasza – dach kryjący poddasze użytkowe jest bardziej stromy niż ten nad domem parterowym. We współcześnie budowanych domach z poddaszem użytkowym dachy mają zwykle kąt nachylenia 35-45°, co pozwala zachować dawne proporcje między dachem a ścianą. W domach parterowych dachy zdecydowanie się obniżyły – dominują proporcje 1:1,1 lub 1:1,2. Nowy trend jest na tyle powszechny, że zmiana relacji między wielkością dachu a ścianą nikogo nie razi. Gdy dach jest zbyt niski, bardziej wyeksponowane są ściany. Ich monotonną, płaską powierzchnię warto rozbić elementami i detalami rozrzeźbiającymi bryłę domu: wykuszami, tarasami, podcieniami lub podkreślić kolorowymi okiennicami. Jeśli ze względu na proporcje między dachem a ścianą dach wydaje się zbyt mały, można go optycznie powiększyć poprzez wysunięcie okapu.
Anna Kawęczyńska
Polecany artykuł:
Dach dwuspadowy - ścianka kolankowa na poddaszu
Na kształcie współczesnych dachów dwuspadowych zaważa funkcja użytkowa, którą coraz częściej pełni poddasze. Gdy wysokość ścianki kolankowej dochodzi do 1 m, znaczna część powierzchni poddasza będzie miała wysokość co najmniej 2,2 m. Jest wówczas szansa, że jego powierzchnia użytkowa będzie wynosiła przynajmniej 2/3 powierzchni parteru. Jednak wysoka ścianka kolankowa pociąga za sobą wyższy dach, co burzy układ właściwych proporcji między ścianą a dachem. Można tego uniknąć, gdy ścianka kolankowa będzie odpowiednio zestawiona z dachem. Ukryją to np. połacie daleko wysunięte poza krawędzie ścian – wtedy ściana optycznie się obniży i dom zachowa właściwe proporcje. Kolejnym sposobem jest wykończenie innym materiałem ścian kondygnacji poddasza. Taki podział elewacji sprawi, że zbyt wysoko wyniesiony dach jest postrzegany jako element drugiej kondygnacji. Przykład: projekt domu M178a - Dom nad zatoką - wariant I.
Światło dzienne – okna szczytowe i dachowe
Najprostszy sposób oświetlenia poddasza to okna w ścianie szczytowej. W małym domu, gdzie każde pomieszczenie ma „dostęp” do ściany szczytowej, okna elewacyjne mogą być jedynym źródłem światła. W większych budynkach okna w ścianach szczytowych trzeba uzupełnić tymi zamontowanymi w dachu: oknami połaciowymi, które wprawdzie przerywają ciągłość pokrycia, ale nie zmieniają kształtu dachu, lub lukarnami, które rozrzeźbiają i urozmaicają prosty kształt zadaszenia. Okno połaciowe daje więcej światła niż pionowe.
Podział przestrzeni pod dachem dwuspadowym
Kształt pomieszczeń zależy od sposobu podziału całej przestrzeni poddasza. Zazwyczaj jedna ściana – ta, do której schodzi połać dachu – jest niższa. Ściany przylegające do niej są wyższe, ale częściowo ścięte połacią. Ściany dzielące pomieszczenia w najwyższej części poddasza mają pełną wysokość.
Zobacz też:
Autor: Kolekcja Muratora, muratorprojekty.pl
Dom z dachem dwuspadowym - projekt C357 Fotogeniczny, autor inż. Witold Korus. Zobacz ten projekt domu
