Wióry osikowe na dachu: naturalne pokrycie drewnianego domu i nie tylko

Wióry osikowe to propozycja dla wszystkich miłośników tradycyjnego stylu w architekturze. Naturalne pokrycie dachu zadowoli z pewnością także ekologów. Poznaj właściwości pokrycia z wiórów i główne zasady jego układania.

Spis treści

1. Wióry osikowe: zalety
2. Wióry osikowe: wady
3. Przygotowanie dachu do krycia wiórami osikowymi
4. Wiór osikowy: montaż na dachu
5. Wióry osikowe impregnacja i konserwacja

Osika, z której powstają wióry, jest drzewem niezwykle popularnym w prawie każdym zakątku kraju. Wióry to strugane deszczułki o długości 30-40 cm, szerokości 6-12 cm i 4-6 mm grubości. Dzięki temu, że struganie następuje wzdłuż włókien, nie mają one tendencji do pękania lub kruszenia się. Nachylenie dachu, który ma być wykończony wiórami osikowymi, nie może być mniejsze niż 20^o, najlepiej jeśli wynosi 30-45^o. Wióry osikowe są lekkie, dlatego konstrukcja nie musi być szczególnie masywna.

Wióry osikowe: zalety

Oprócz walorów ekologicznych wióry osikowe mają kilka innych zalet, które mogą zachęcić do ich zakupu.

1. Pokrycie dachu z wiórów osikowych z pewnością poprawi izolacyjność cieplną poddasza.
2. Latem zaś nie będzie się ono zanadto nagrzewać.
3. Gruba warstwa drewna osikowego na dachu to także niezła izolacja akustyczna.
4. Wióry osikowe nie wchłaniają szybko wody i tworzą szczelne pokrycie, które przy poprawnym ułożeniu nie będzie przeciekać. Są też gładkie, więc woda błyskawicznie z nich spływa.
5. Ciekawostką jest to, że specyficzny zapach wiórów osikowych odstrasza szkodniki, więc nie trzeba pokrycia zabezpieczać żadnym owadobójczym impregnatem.
6. Trwałość wiórów osikowych dorównuje wielu innym, popularniejszym pokryciom. Jeżeli zostaną właściwie zaimpregnowane i będą regularnie konserwowane, przetrwają na dachu minimum 40 lat. Taki jest też z reguły okres gwarancyjny udzielany na nie przez wykonawców.

Wióry osikowe: wady

Jeśli chodzi o wady wiórów osikowych, najpoważniejszą jest z pewnością:

1. Palność drewnianego pokrycia. Można ryzykować albo zabezpieczyć wióry preparatem impregnującym je na działanie płomieni.
2. Wióry osikowe nie należą też do łatwych w układaniu. Są też drogie: materiał i robocizna. 
3. Nie ma też co liczyć, że krycie dachu wiórami osikowymi pójdzie raz dwa. Dach o powierzchni 200 m² układa się około 2 tygodni.
4. Nie tyle wadą, ile niedogodnością jest potrzeba dość częstych prac konserwacyjnych.

Przygotowanie dachu do krycia wiórami osikowymi

Wióry osikowe można montować do sztywnego poszycia z desek albo do łat dachowych opartych na kontrłatach. Zarówno deski, jak i łaty oraz kontrłaty muszą zostać zaimpregnowane, aby zyskały odpowiednią odporność na ogień i nie stały się pokarmem dla owadów lub grzybów. Między deskami sztywnego poszycia zaleca się pozostawiać kilkumilimetrowe odstępy. Na sztywnym poszyciu powinna znaleźć się hydroizolacja. Można ją wykonać z papy lub skorzystać ze wysokoparoprzepuszczalnej membrany dachowej, ale takiej, która jest przeznaczona specjalnie na deskowania. Na nieużywanym poddaszu wióra osikowe najlepiej jest przytwierdzać do łat biegnących prostopadle do krokwi dachowych, już bez potrzeby przybijania kontrłat.

Wiór osikowy: montaż na dachu

Wilgotne lub zwilżone wcześniej wióry osikowe przybija się do deskowania lub do łat gwoździami grubości 1,5-2 mm i długości powyżej 45 mm. Zwykle potrzeba ich 200-400 sztuk na 1 m² pokrycia. Można też mocować wióry osikowe zszywkami, w liczbie około trzech sztuk na każdy element. Układa się je z zachowaniem dwucentymetrowego zakładu. Gdy wióry osikowe mocuje się do łat, wtedy najpierw wykonywane jest tzw. „ściółkowanie”. Polega to na przybiciu deszczułek prostopadle do nich. Krawędzie mają schodzić się na styk. „Ściółkowania” nie robimy, gdy na dachu jest sztywne poszycie. Wióry osikowe mocuje się prostopadle do okapu lub techniką „na warkocz”, kiedy to przybija się je na przemian – jeden rząd w lewo, drugi w prawo, przykrywając trzy czwarte poprzedniego rzędu wiórów. Po ułożeniu wiórów powstaje pokrycie 9-13-warstwowe.

Przeczytaj też: Gont drewniany: montaż, cena, zalety i wady

Kosze trzeba układać „na miękko”, czyli półkoliście. Są to najtrudniejsze do wykonania miejsca, dlatego zaleca się umieścić pod wiórami drewnianymi dodatkową warstwę papy lub blachy ocynkowanej. Kalenicę i pozostałe elementy wykończeniowe wykonuje się z wiórów osikowych. Na kalenicy warto ułożyć wióry zgodnie z kierunkiem najczęściej wiejącego wiatru, by silne podmuchy nie podrywały ich do góry.

Wióry osikowe impregnacja i konserwacja

Początkowo żółtawe wióry osikowe już po pierwszym roku zmienią barwę na srebrno-szarą. Następuje to wraz z ich wysychaniem. Po roku powinno się wióry osikowe zaimpregnować preparatem ogniochronnym, a po 2 latach – chroniącym przed grzybami i owadami. Niektórzy producenci przywożą na budowę wióry już zaimpregnowane metodą zanurzeniową i wtedy powyższe czynności nie są konieczne. Chodzenie po wiórowym pokryciu nie jest zalecane, więc trzeba je ograniczyć do niezbędnego minimum.

Przeczytaj też: Pokrycie z trzciny: jak zrobić pokrycie ze strzechy

Dlatego jeśli trzeba przeprowadzić impregnację dachu z wiórów osikowych, najlepiej wybrać do tego metodę natryskową. Wióry osikowe łatwo ulegają odbarwieniu. Trzeba więc dopilnować, żeby na pokryciu nie zalegały liście, szyszki albo igły. Gdy na dachu zauważysz mech lub zielony nalot, należy ponownie wezwać firmę wykonawczą, aby tym razem umyła go parą wodną.

Dach - płaski czy skośny. MUROWANE STARCIE

Piotr Laskowski oraz Radosław Murat zapraszają na "Murowane Starcie". W tym odcinku, prowadzący zetrą się o wybór dachu. Co i w jakich sytuacjach wybrać, dach skośny czy płaski? Zapraszamy do odsłuchu

Murowane starcie

Radosław Murat