Dach mansardowy – konstrukcja i budowa. Jak wygląda dach mansardowy i jakie ma zalety?
Dach mansardowy kojarzy się z zabytkowymi pałacykami, dworkami i staromiejskimi kamienicami. Wielu projektantów oraz inwestorów wciąż ceni taką konstrukcję, dzięki czemu nie przeszła do lamusa. Poznajcie zasady budowy dachów mansardowych.
Spis treści
- Jak wygląda dach mansardowy i czemu się tak nazywa?
- Dach mansardowy – konstrukcja więźby dachowej
- Izolacja cieplna i przeciwwodna przy dachu mansardowym
- Z czego najlepiej zrobić dach mansardowy?
- Szczelne połączenie połaci dachu mansardowego
Jak wygląda dach mansardowy i czemu się tak nazywa?
Wyróżnikiem dachów mansardowych, których nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego architekta François Mansarta, jest załamana bryła, utworzona przez połacie górne, mające mały kąt nachylenia, i dolne – niekiedy prawie pionowe. Taka konstrukcja jest dość trudna i może wpędzić w załamanie niejednego cieślę lub dekarza.
Dach mansardowy – konstrukcja więźby dachowej
Stosowana jest tu tak zwana więźba mieszana, dwukondygnacyjna. Jej część górna pracuje jako wiązar rozporowy (na przykład jętkowy), a część dolna jako wiązar bezrozporowy (na przykład płatwiowo-kleszczowy). Jest trudniejsza do wykonania w porównaniu z prostą więźbą krokwiową dachu dwuspadowego. Baczną uwagę należy zwracać na sposób połączenia krokwi górnych z dolnymi. Jedne i drugie opierają się na wspólnej płatwi podpartej słupami. Górne mogą być połączone z dolnymi na styk, jak bywa w nowoczesnych wariantach więźb mansardowych, lub też wystawać poza nie, tworząc rodzaj okapu. Bywa, że krokwie górne i dolne nie biegną w jednej linii, tylko stykają się bokami – wówczas są złączone śrubami. W pozostałych przypadkach węzły między nimi powstają dzięki zastosowaniu wiązań ciesielskich – na przykład wrębów, albo łączy się krokwie, wykorzystując stalowe okucia ciesielskie i wkręty lub gwoździe.
Najprostszy i najbezpieczniejszy sposób na więźbę mansardową to zamówienie prefabrykowanych wiązarów. Powstaną w wytwórni na podstawie projektu, więc więźba taka będzie obarczona znacznie mniejszym ryzykiem błędu niż ta wykonywana od podstaw na budowie.
Izolacja cieplna i przeciwwodna przy dachu mansardowym
Jedynie blachy płaskie mogą się obejść bez dodatkowej hydroizolacji, pod pozostałe pokrycia konieczna jest membrana lub pap. Jedne i drugie znakomicie chroniące przed deszczówką. Trzeba jednak podkreślić, że nowoczesne membrany wysokoparoprzepuszczalne nie wymagają pozostawiania 2-3 cm odstępu między nimi a wełną. W przypadku pap jest to konieczne. Dodatkowo – musza leżeć na sztywnym poszyciu. Co prawda świetnie usztywnia ono konstrukcję, lecz jednocześnie zwiększa jej ciężar, a przy tym wydłuża czas budowy dachu.
Sposób ocieplania dachu mansardowego nie odbiega od metod praktykowanych w pozostałych typach dachów. Przeważnie powstaje z wełny mineralnej, ewentualnie styropianu, umieszczanych między krokwiami i pod nimi.
Z czego najlepiej zrobić dach mansardowy?
Wystarczy się przypatrzyć, czym są pokryte stare dachy mansardowe, by znać odpowiedź na pytanie, które materiały nadają się do tego najlepiej. Dominują dachówki w prawie wszystkich odmianach oraz blacha płaska łączona na rąbek stojący. Znakomicie sprawdzają się też gonty bitumiczne mocowane do sztywnego poszycia, płytki włóknocementowe, łupek naturalny lub płytki cynkowo-tytanowe.
Możliwe jest też krycie takich dachów blachodachówką, najlepiej panelową, czyli mającą formę niezbyt szerokich, podłużnych elementów odwzorowujących układ 2-3 rzędów dachówek lub gontów. Jeśli dach mansardowy ma być kryty dachówkami, to wszystkie układane na prawie pionowej połaci muszą być mocowane mechanicznie, czyli przykręcane do łat, a najlepiej łączone z nimi przy użyciu specjalnych klamer. Na połaciach górnych, o ile ich kąt nachylenia nie przekracza 65°, mocuje się zaledwie 30% dachówek. Niezależnie od tego należy przytwierdzać mechanicznie wszystkie dachówki wzdłuż krawędzi dachu, czyli wzdłuż szczytów, kalenic, koszy oraz wokół okien połaciowych.
- Sprawdź również: Membrany dachowe bez tajemnic. Ekspert odpowiada na 10 częstych pytań. Jak stworzyć szczelny i oddychający dach?
Szczelne połączenie połaci dachu mansardowego
Na płynne połączenie pokrycia połaci górnych z dolnymi pozwala między innymi krycie dachówkami ceramicznymi i cementowymi. Jest ono wtedy estetyczne i łatwo zapewnić mu szczelność. Potrzebne są jednak dachówek mansardowych, które produkuje się na zamówienie pod konkretne kąty nachylenia połaci. Z tej przyczyny kosztują bardzo dużo – ich cena dochodzi nawet do 1500 zł za sztukę.
Na szczęście da się uniknąć takich horrendalnych kosztów. Wystarczy między połaciami zamocować obróbkę z blachy powlekanej, dobranej kolorystycznie do barwy dachówek lub przeciwnie, kontrastującej z nią.
Taka sama zasada obowiązuje w przypadku wszystkich innych pokryć, poza gontami bitumicznymi. Tu szczelność styku połaci zapewnia papa podkładowa, ponadto elastyczne gonty można doginać i tym samym dostosowywać do krawędzi dachu mansardowego.
- Przejdź do galerii: Szary dach domu – zdjęcia. Zobacz inspiracje
Autor: Andrzej Szandomirski
Zaletą dachów mansardowych, oprócz ciekawego wyglądu, jest większa kubatura poddasza. Brak ostrych skosów daje też większą swobodę w jego aranżacji
