Czy ceny gazu będą w 2023 r. zamrożone? Czy będą dopłaty do gazu zależne od dochodu i kto skorzysta?

Zamrożenie cen gazu w 2023 roku. Premier Mateusz Morawiecki poinformował, że dopłaty do gazu 2023 mogą być zależne od kryterium dochodowego. Kogo obejmie ustawa o dopłatach do gazu? Jaka będzie maksymalna cena gazu w 2023 r.? Po ustawach dotyczących dopłat do opału, cen ciepła i energii elektrycznej, rząd pracuje nad rozwiązaniami, które mają ochronić Polaków przed ogromnym wzrostem cen gazu w 2023 r. To odpowiedź na kryzys energetyczny i rekordowe ceny gazu.

Rada Ministrów w trakcie obrad 22 listopada omówiła projekt ustawy dotyczącej maksymalnej ceny za gaz w 2023 roku i zdecydowała, że będzie on przedmiotem dodatkowych analiz.

- Projekt ustawy dotyczący ochrony niektórych odbiorców paliw gazowych był przedmiotem dyskusji podczas Rady Ministrów. Podczas tej dyskusji stwierdzono, że pewne zapisy wymagają doprecyzowania, stąd on będzie teraz opracowywany jeszcze przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Ale najprawdopodobniej na najbliższej Radzie Ministrów (29 listopada) stanie już na porządku obrad i będzie mógł być przyjęty przez Radę Ministrów – informację przekazał w Polsat News rzecznik Ministerstwa Klimatu i Środowiska Aleksander Brzózka.

Zamrożenie cen gazu 2023

- Jeśli chodzi o gaz, to jesteśmy w trakcie dyskusji. Wczoraj była bardzo pogłębiona i dobra dyskusja na Radzie Ministrów na ten temat. Chcemy dla wszystkich mieszkańców zamrozić ten gaz na poziomie podobnym do tego, który był w tym roku. Aczkolwiek rzeczywiście pojawiają się takie głosy, żeby zastosować kryterium dochodowe - powiedział w środę premier Mateusz Morawiecki.

Dopłata do gazu 2023. Czy będzie kryterium dochodowe?

Jak przyznał premier, kryterium dochodowe dotyczące dopłat dla gospodarstw domowych stosowane jest w szeregu innych programów osłonowych. Czy dopłaty do gazu w 2023 roku będą zależne od osiąganego dochodu tego jeszcze nie wiadomo, ale wiele wskazuje na to, że tak. Analogicznie jak było z dodatkiem osłonowym i dopłatami do gazu w 2022 roku.

- [Kryterium dochodowe] Ono dobrze działa. Nie wiąże się z biurokracją, a jednocześnie jest - powiedzmy to sobie uczciwie - bardzo sprawiedliwe. I dlatego prawdopodobnie zdecydujemy się na kryterium dochodowe. W ciągu najbliższych kilku dni ta decyzja zostanie podjęta - powiedział Morawiecki.

Ustawa o zamrożeniu cen gazu w 2023 roku. Kogo obejmie?

Prace nad ustawą o zamrożeniu cen i dopłatach do gazu w 2023 roku prowadzi Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Projekt wymaga jeszcze doprecyzowania przez resort. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to IV kwartał 2022 r. więc ustawa regulująca ceny gazu i dopłaty do tego paliwa powinna wejść w życie jeszcze w styczniu 2023 r.

Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu dla roku 2023 jest jednym ze środków zaradczych służących stabilizacji trudnej sytuacji na rynku paliw gazowych. Ochroną mają być objęte gospodarstwa domowe i odbiorcy wrażliwi, tacy jak szpitale, domy pomocy społecznej i szkoły.

- Przygotowujemy takie rozwiązania, żeby cena gazu była akceptowalna dla gospodarstw domowych i instytucji wrażliwych - tylko o tych dwóch grupach w tym wypadku mówimy - powiedział Aleksander Brzózka.

Jak będą regulowane ceny gazu w 2023 roku?

Projektowane rozwiązania w zakresie ochrony odbiorców paliw gazowych zakładają:

• zagwarantowanie w 2023 r. maksymalnej ceny gazu dla odbiorców, o których mowa w art. 62b ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 i 1723),
• utrzymanie mechanizmu rekompensat dla sprzedawców gazu ziemnego do odbiorców taryfowych, który służyłby zrekompensowaniu skutków stabilizacji cen dla odbiorców taryfowych.

Projektowane przepisy:

• ustalają maksymalną cenę paliw gazowych;
• określają sposób kalkulacji rekompensat i zaliczek na ich poczet przysługujących przedsiębiorstwom energetycznym zajmującym się obrotem paliwami gazowymi, które stosuje w rozliczeniach z odbiorcami o których mowa w art. 62b ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne, ceny paliw gazowych w wysokości wskazanej w projekcie ustawy;
• wyznaczają Zarządcę Rozliczeń S.A. jako podmiot odpowiedzialny za wypłatę rekompensat.

Cena gazu w 2023 roku. Koniec zerowego VAT na gaz

Obecnie obowiązuje 0 proc. stawka podatku VAT na gaz ziemny. Przypomnijmy, że ramach Rządowej Tarczy Antyinflacyjnej dla odbiorców w gospodarstwach domowych od 1 do 31 stycznia 2022 r. została obniżona stawka podatku VAT na gaz ziemny z 23 % na 8 %, a od 1 lutego do 31 grudnia 2022 r. z 8 % na 0 %.

Obniżone stawki VAT w ramach tarczy antyinflacyjnej obowiązują do końca 2022 roku. W 2023 roku rząd będzie mógł utrzymać najprawdopodobniej jedynie obniżone do zera stawki VAT na żywność. Oznacza to, że w 2023 roku odbiorcom gazu ziemnego cena wzrośnie o VAT. Zapewne wróci on do maksymalnej stawki 23 proc. 

W 2023 roku rząd będzie zmuszony przywrócić podwyższoną stawkę VAT na gaz, gdyż stosowanie niższych stawek byłoby sprzeczne z unijną dyrektywą o VAT. Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że tarcza antyinflacyjna pozostanie, choć przyjmie nową formę - ze względu na brak zgody na nią ze strony Komisji Europejskiej. "Chcemy zastąpić je innym mechanizmem obrony przed inflacją, aby rzeczywiście to zamrożenie ceny dla gospodarstw domowych utrzymać." - deklarował premier.

Podwyżki cen gazu w 2022 roku

Na początku 2022 roku ceny gazu ziemnego poszybowały w górę. 17 grudnia 2021 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zatwierdził taryfę PGNiG Obrót Detaliczny dla gospodarstw domowych, dla których opłaty za gaz wzrosły średnio aż o 54 proc. Przy czym najwięcej za gaz w 2022 roku musieli zapłacić ci, którzy ogrzewają nim domy (grupa W-3.6), ponieważ ich rachunki wzrosły o 174 zł netto miesięcznie, co oznacza podwyżkę cen gazu aż o 58 proc. Natomiast w przypadku gospodarstw domowych, które używają gazu ziemnego tylko do przygotowania posiłków tzw. "kuchenkowiczów" (odbiorcy w grupie W-1., płatność za gaz jest wyższa o 41 proc., co oznacza wzrost rachunku o ok. 9 zł miesięcznie netto). Zaś dla odbiorców z grupy W 2.1 płatność wzrosła o 54 proc., a więc o 56 zł netto miesięcznie.

W sierpniu 2022 roku prezes URE zatwierdził wzrost cen w taryfie dystrybucyjnej operatora największego systemu dystrybucyjnego gazu - Polskiej Spółki Gazownictwa. Średnio o 2,6 proc. Jak się to przełoży na wzrost rachunków za gaz ziemny? W rezultacie tej podwyżki gospodarstwa domowe zapłacą więcej o 0,5-0,7 procenta. Oznacza to, że: odbiorcy z grupy taryfowej W-1.1, czyli zużywający najmniejsze ilości gazu (jedynie w celu przygotowywania posiłków), zapłacą miesięcznie średnio o ok. 22 grosze więcej, odbiorcy z grupy taryfowej W-3.6, a więc zużywający znaczne ilości gazu (do ogrzewania), zapłacą o ok. 2,38 zł więcej.

Czy są dopłaty do ogrzewania gazem ziemnym?

Przypomnijmy, że w związku z kryzysem energetycznym rząd postanowił dofinansować zakup surowców grzewczych, m.in pelletu, drewna, oleju opałowego czy gazu LPG. Jednak dopłaty do źródeł ciepła nie przewidywały jednorazowego dodatku dla tych gospodarstw domowych, które ogrzewają domy kotłem gazowym zasilanym gazem ziemnym. Wynika to z tego, że ceny gazu ziemnego dla gospodarstw domowych i instytucji pożytku publicznego zostały zamrożone w ramach rządowej tarczy antyinflacyjnej. Ochrona taryfowa przed wzrostem kosztów ogrzewania gazem ziemnym została przedłużona do końca 2027 r.

Rząd wprowadził dodatek osłonowy, który obejmował m.in. dopłaty do gazu ziemnego. Wnioski o dofinansowanie można było składać do 31 października. Dopłaty do gazu przysługiwały osobom, które spełniały określone kryterium dochodowe.

Dlaczego ceny gazu ziemnego wciąż rosną?

Gaz jest coraz droższy nie tylko w Polsce, ale również w całej Europie. Na ten wzrost cen składa się kilka elementów. W wyniku zaburzeń wywołanych na europejskim rynku gazu ziemnego agresją Rosji na Ukrainę, państwa członkowskie stanęły przed koniecznością zmierzenia się z bezprecedensową sytuacją, w której wywołany kryzys energetyczny doprowadził do destabilizacji zasad na jakich funkcjonował dotychczas rynek paliw gazowych.

Ceny zaczęły osiągać niespotykany dotychczas poziom, który jest kreowany w oparciu przede wszystkim o braki surowca wywołane działaniami spółki Gazprom, które stały się elementem polityki zagranicznej Rosji, obliczonej na wywarcie presji na Unię Europejską, która okazała solidarność z Ukrainą. W związku z obecną sytuacją polityczną i odcięciem od dostaw z Rosji kryzys gazowy pogłębia się. Gaz ziemny Polska sprowadza również z Norwegii, w tym celu wybudowana została specjalna infrastruktura w ramach projektu Baltic Pipe. Łatwe dostawy surowca z Norwegii nie oznaczają jednak niższych cen.