Blackout w Polsce? Lista przedmiotów, które warto mieć w domu na ewentualny brak prądu

Czy blackout jest w Polsce możliwy? Atak zimy może spowodować przerwy w dostawie prądu. Jak przygotować się na ewentualne, nagłe awarie zasilania? Lista przedmiotów, które warto mieć w domu na ewentualny brak prądu.

Kryzys energetyczny, który trwa w Europie, może mieć wiele konsekwencji. Jedną z najpoważniejszych może być nagły blackout, czyli nieprzewidywana przerwa w dostawie prądu. Przerwa długotrwała oraz dotycząca dużego obszaru. W wielu krajach pojawiają się ostrzeżenia przed ewentualnością blackoutu. Wyjaśniamy, czy w Polsce może dojść do braku prądu i co zrobić, żeby bezpiecznie przetrwać blackout.

Atak zimy może spowodować przerwy w dostawie prądu

Przed nami obniżenie temperatur, co może się wiązać z problemami energetycznymi. Po ostatnich opadach śniegu w wielu miejscach wystąpiły przerwy w dostawach prądu. Ma to związek z przeciążeniem systemu i złymi warunkami pogodowymi, a więc nawet bez naszej ingerencji, prąd może zostać odcięty. 

Polskie Sieci Energetyczne podkreślają, że obecnie nie grozi nam blackout, ale jeśli ekstremalne warunki pogodowe się utrzymają (a w części Polski wciąż występują intensywne opady śniegu, które chociażby uniemożliwiają korzystanie z paneli fotowoltaicznych) i dojdzie do uszkodzenia infrastruktury oraz zwiększy się pobór mocy, taka sytuacja może wystąpić. Na blackout można i warto się przygotować. Jak to zrobić?

Spis treści

1. Atak zimy może spowodować przerwy w dostawie prądu
2. Co to jest blackout?
3. Czy Polsce grozi blackout?
4. Dlaczego będzie blackout?
5. Brak prądu - jak przygotować się i przetrwać blackout
6. Co mieć na wypadek blackoutu?
7. Co robić w razie blackoutu? Jak przygotować się na brak prądu?
8. Awaryjne zasilanie w razie blackoutu
9. PSE ogłosiły stan zagrożenia na rynku mocy

Co to jest blackout?

Blackout to przerwa w dostawie energii elektrycznej spowodowana nadzwyczajnymi okolicznościami, np. awarią w elektrowni lub systemie przesyłowym. Brak prądu może być też wynikiem intensywnych zjawisk atmosferycznych, np. uderzenia pioruna, gwałtownych wichur, które zerwą sieci energetyczne. 9 sierpnia 2019 r. w Wielkiej Brytanii doszło do jednego z najpoważniejszych w ostatnich latach blackoutów, w wyniku którego około 1,1 mln mieszkańców pozostawało bez prądu przez okres od 15 do 45 minut, nie kursowały pociągi oraz szpital i lotnisko. Jego powodem było połączenie kilku zdarzeń – uderzenia pioruna oraz spadku produkcji energii w 2 elektrowniach, co doprowadziło do zbyt dużego spadku częstotliwości, którego nie udźwignął system zabezpieczeń.

Czy Polsce grozi blackout?

W Polsce sieci elektroenergetyczne są stare i wymagają gruntownej modernizacji. W wielu regionach każda większa burza, wichura czy śnieżyca kończy się licznymi zerwaniami linii i innymi awariami. To są lokalne blackouty, ale często długotrwałe. 8 kwietnia 2008 r . w wyniku gwałtownej śnieżycy w rejonie Szczecina zostały przewrócone słupy podtrzymujące linie elektroenergetyczne. Dwie główne linie przesyłowe w regionie zachodniopomorskim zostały przerwane - Szczecin i wiele innych miejscowości zostały pozbawione prądu. W lutym 2022 r. nad Polską przechodziły orkany, co spowodowało zerwanie linii energetycznych w wielu rejonach kraju i długotrwałe, ale lokalne przerwy w dostawie prądu.

System elektroenergetyczny nie jest przygotowany na szybkie zmiany, które nastąpiły w ostatnich latach w naszym kraju. Tysiące mikroinstalacji fotowoltaicznych włączonych do sieci są przyczyną ich przeciążenia.

Przeczytaj też: Zbyt wysokie napięcie w sieci - problemy z działaniem instalacji fotowoltaicznej

Latem powszechnie stosowana jest klimatyzacja. Jesienią zostaną włączone tysiące pomp ciepła, które sprawią, że będzie większy pobór energii. Dowiedz się, ile prądu zużywa pompa ciepła. To wszystko może doprowadzić do blackout w Polsce, czyli awarii i przerw w dostawie prądu.

Dlaczego będzie blackout?

Blackout w Polsce może być też konsekwencją braku możliwości wyprodukowania prądu, np. gdy zabraknie węgla, który wciąż jest w Polsce głównym surowcem energetycznym.

Przeczytaj też: Jak złożyć wniosek o dodatek węglowy przed sezonem grzewczym

Mieliśmy już tego przedsmak - 21 lipca 2022 z powodu braku węgla doszło do nagłego wyłączenia bloków energetycznych w elektrowniach w Połańcu, Opolu, Kozienicach, Bełchatowie i Turowie. Czy sytuacja może się powtórzyć, zwłaszcza zimą. Miejmy nadzieję, że nie dojdzie do tego. Rząd zapewnia, że do Polski płyną miliony ton węgla i że będzie on na czas.

Przeczytaj też: Kwalifikowani Dostawcy Węgla - PGG tworzy sieć składów, gdzie kupimy taniej węgiel

W sytuacji, gdy węgla nie będzie i konieczne będzie wyłączanie bloków energetycznych, system może być zasilany przez import energii z innych krajów. Z tym, że kryzys energetyczny dotyczy całej Europy i te inne kraje mogą mieć problemy takie same jak nasze.

Beata Jarosz-Dziekanowska, rzecznik prasowy Polskich Sieci Elektroenergetycznych tak zapewniła na początku sierpnia serwis Bankier.pl: “Nasze prognozy na najbliższy okres nie wskazują na większe problemy bilansowe (tj. problemy ze zrównoważeniem bieżącego zapotrzebowania na energię elektryczną z dostawami tej energii), a w krajowych elektrowniach będzie zachowana rezerwa na wymaganym poziomie. W przypadku wystąpienia ekstremalnych zjawisk pogodowych, zwłaszcza wichur, nie można wykluczyć lokalnych przerw w dostawach energii do odbiorców”.

Czy w Polsce może zabraknąć prądu i co robić, jeśli dojdzie do przerw w dostawie energii? Warto być przygotowanym, by nie wpadać w panikę w razie braku prądu.

Brak prądu - jak przygotować się i przetrwać blackout

W wyniku blackoutu w domach i mieszkaniach brak jest prądu, czyli przestają działać urządzenia domowe, np. lodówka, piekarnik, hydrofor, brak jest wody, zależnie od pory roku – w domu może stać się zbyt zimno lub zbyt gorąco, bo nie pracuje kocioł, pompa ciepła albo klimatyzator. W wielu gospodarstwach domowych może być problem z przygotowaniem gorących posiłków.

Przeczytaj też: Jak oszczędzać prąd - 23 sposoby na niższe rachunki za energię elektryczną

W wyniku braku prądu tracimy nie tylko komfort życia, ale też bezpieczeństwo. Brak napięcia w gniazdku sprawia, że nie mamy jak naładować telefonów i komputerów, a nawet jeśli je naładujemy z powerbanków, możemy nie mieć zasięgu, bo przekaźniki nie będą działać, tracimy więc kontakt ze światem. W razie blackoutu nie działają transport publiczny, obiekty użyteczności publicznej, urzędy, szkoły, przedszkola, szpitale, lotniska. Życie zamiera, więc warto wiedzieć, jak się na taką okoliczność dobrze przygotować.

Co mieć na wypadek blackoutu?

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, które wysyła do nas alerty ostrzegające przez burzami i innymi zagrożeniami zaleca, żeby na wypadek blackoutu:

• trzymać latarkę, świece, apteczkę i dokumenty w łatwo dostępnym miejscu,
• wyposażyć się w przenośną ładowarkę, czyli powerbank,
• zrobić zapasy jedzenia, które nie wymaga prądu do przygotowania i przechowywania.

To podstawowe i bardzo syntetyczne informacje, co mieć na wypadek blackoutu. Takie zabezpieczenie wystarczy w razie chwilowego blackoutu. Jednak w naszym kraju powinniśmy być przygotowani na dłuższe przerwy w dostawie prądu, zwłaszcza zimą.

Co robić w razie blackoutu? Jak przygotować się na brak prądu?

Podpowiadamy, co warto mieć w domu na wypadek braku prądu. Warto te rzeczy zgromadzić w jednym miejscu, pudełko czy skrzynce. Łatwiej będzie z nich skorzystać i szybko je znajdziemy, gdy nastąpi brak prądu. Oto lista rzeczy, które pozwolą w miarę wygodnie przetrwać blackout:

• latarki i lampki na baterie, zapas baterii odpowiednich rozmiarów, świeczki, zapałki i zapalniczki,
• naładowany pawerbank,
• żywność gotową do spożycia z długą datą ważności, która nie wymaga chłodzenia, gotowania i wody do przygotowania,
• zapasy wody do picia, gotowania oraz do celów bytowych,
• palnik z butlą gazową, palnik turystyczny na alkohol etylowy lub inne paliwo oraz jego zapas,
• jeśli mamy w domu kominek, kozę lub piec – odpowiedni zapas opału,
• ciepłe ubrania, koce, kołdry,
• koc termiczny,
• jeśli stale używamy lekarstw – odpowiedni ich zapas; mogą przydać się też leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, uspokajające,

Dobrze jest przygotować coś do pisania - długopis, ołówek, zeszyt lub notes, scyzoryk lub podstawowe narzędzia. Warto pamiętać również o zapasie gotówki, ponieważ w razie blackoutu mogą być trudności w działaniu bankomatów lub elektronicznych systemów płatności.

Awaryjne zasilanie w razie blackoutu

Brak prądu oznacza brak zasilania telefonów, komputerów, laptopów, lodówek, zamrażarek, kotłów, pomp, hydroforów. Dlatego dobrze jest pomyśleć o urządzeniach, które pozwolą je zaopatrzyć w energię, nawet okresowo.

Dobrze jest mieć kilka powerbanków, dzięki którym naładujemy telefony i laptopy. W razie potencjalnego zagrożenia brakiem prądu trzeba pamiętać o ich wcześniejszym naładowaniu.

Awaryjne zasilanie komputerów zapewni zasilacz UPS. Żeby w razie blackoutu działał kocioł, hydrofor lub kuchnia elektryczna potrzebny jest agregat prądotwórczy lub zasilacz UPS.

PSE ogłosiły stan zagrożenia na rynku mocy

Polskie Sieci Elektroenergetyczne 23 września 2022 r. ogłosiły okresy zagrożenia na rynku mocy, które będą miały miejsce w godzinach 19-20 oraz 20-21. Ogłoszenie to nie miało wpływu na odbiorców energii elektrycznej. Na komunikat zareagowało Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Minister Moskwa powołała zespół bezpieczeństwa energetycznego, o czym poinformowała na Twitterze: "Przyczyną sytuacji była niska wietrzność i mało energii z OZE. Rezerwy mocy są uzupełniane. Nie grozi nam blackout. System energetyczny pracuje bezpiecznie".

Również prezes PGE Wojciech Dąbrowski zapewnia, że blackoutu nie będzie. Jak czytam w rozmowie z Interią: "Stanowczo stwierdzam, że nie ma żadnego zagrożenia blackoutem. Polski system energetyczny działa stabilnie, a pojawiające się doniesienia niepotrzebnie wywołują niepokoje, szczególnie w sytuacji wojny na Ukrainie".

Jednak dzień później operator krajowej sieci energetycznej Polskie Sieci Elektroenergetyczne przyznaje w komentarzu dla serwisu Business Insider, że "przy niesprzyjających warunkach pogodowych utrzymanie rezerw mocy na bezpiecznym poziomie może być trudne". Wojciech Wapiński z biura prasowego PSE informuje: "Sytuacja bilansowa jesienią i zimą 2022/2023 zależy w znacznym stopniu od warunków pogodowych, w tym przede wszystkim temperatury, wpływającej na poziom zapotrzebowania na energię elektryczną, oraz wietrzności, od której zależy poziom generacji z farm wiatrowych. W przypadku okresów z niskimi temperaturami i niską wietrznością sytuacja bilansowa może być trudna". To pierwsze oficjalne zwrócenie uwagi, że tej zimy może zabraknąć prądu.

Anna Kazimierowicz