Zmiany w projekcie budowlanym domu - brak kontaktu z projektantem
Mam niecodzienną sytuację. Projektant, który wykonał dla nas projekt jest nieosiągalny. Rozpoczęliśmy budowę domu i chcemy wprowadzić kilka nieistotnych zmian do projektu (zmiana ścianek działowych, zmiana usytuowania okien). Po analizach przez zaprzyjaźnionego projektanta zmiany te zostały określone jako nieistotne. Próbowaliśmy się skontaktować z projektantem, jednak bezskutecznie. Najprawdopodobniej jest w tym momencie bardzo zajęty. Nie odbiera telefonu, po kilku próbach blokuje nasze numery, nie odpowiada na korespondencję. Prawo budowlane mówi, że kwalifikacji zmian dokonuje projektant - czy w zaistniałej sytuacji istnieje prawna możliwość zmiany osoby sprawującej nadzór na projektem, występującej w roli projektanta - w szczególności dokonującej kwalifikacji proponowanych przez nas zmian na podstawie art. 36 PB. Jako konsumenci czujemy się dyskryminowani - projektant, któremu zapłaciliśmy za projekt nie wykonuje swoich obowiązków wynikających z przepisów prawa budowlanego. Czy możemy sprawę zgłosić do UOKiK?
Status prawny wykonanych projektów budowlanych należy rozpatrywać w kilku aspektach. Zastosowanie znajdą tu przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks Cywilny ( Dz. U. 2016.380 z dnia 2016.03.22 ) ze względu na to , iż umowy na podstawie których sporządzany jest projekt architektoniczno budowlany regulowane są właśnie przez Kodeks Cywilny. Są to zwykle umowy o dzieło lub umowy zlecenia, ( art.627 i następne k.c. ) Ponadto kwestia samego projektu budowlanego jako dzieła/utworu architektonicznego i prawa z nim związane regulowana jest przez ustawę z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych ( Dz. U. 2016.666 z dnia 2016.05.16 ) Dodatkowo zastosowanie znajdą również przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ( Dz. U. 2016.290 z dnia 2016.03.08 ) jako, że projekt budowlany jest jednym z obowiązkowych załączników składanych do właściwych organów wraz z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę. Art. 36a prawa budowlanego nakłada obowiązek zawiadomienia właściwych organów o zmianach nieistotnych w projekcie budowlanym. Zgodnie z ust. 6 tego artykułu Projektant dokonuje kwalifikacji zamierzonego odstąpienia oraz jest obowiązany zamieścić w projekcie budowlanym odpowiednie informacje (rysunek i opis) dotyczące odstąpienia.
W pierwszej kolejności należałoby dokładnie przeanalizować umowę cywilną zawartą z projektantem i jej postanowienia. Istotne jest, czy współpraca z projektantem zakończyła się na etapie wykonania projektu budowlanego, czy projektant zobowiązany jest również do kontynuowania współpracy w zakresie projektu wykonawczego, ewentualnych zmian w tym projekcie. Istotne jest również, czy za ewentualne kolejne prace projektanta przewidziane jest dodatkowe wynagrodzenie. Może się również zdarzyć, że umowa cywilna zawiera postanowienia dotyczące dokonania zmian w projekcie bez zgody projektanta sporządzającego projekt pierwotny. W takim przypadku problem byłby rozwiązany. Adaptacji takiego projektu, oraz ewentualnych zmian w nim może dokonać, każdy inny architekt posiadający uprawnienia architektoniczne i wpisany na listę członków samorządu Izby Architektów lub Izby Inżynierów Budownictwa. Jednakże, jeśli takich postanowień w umowie nie ma, należy mieć na uwadze przepisy prawa autorskiego. Art. 49 tejże ustawy wskazuje:
1.Jeżeli w umowie nie określono sposobu korzystania z utworu, powinien on być zgodny z charakterem i przeznaczeniem utworu oraz przyjętymi zwyczajami.
2.Następca prawny, choćby nabył całość autorskich praw majątkowych, nie może, bez zgody twórcy, czynić zmian w utworze, chyba że są one spowodowane oczywistą koniecznością, a twórca nie miałby słusznej podstawy im się sprzeciwić. Dotyczy to odpowiednio utworów, których czas ochrony autorskich praw majątkowych upłynął.
Oznacza to, iż bez zgody twórcy utworu, w tym przypadku architekta, który projekt sporządził, nie można samemu dokonywać zmian w tym projekcie.
Jednak, biorąc pod uwagę zdanie 2 ust. 2 art. 49, możliwe jest dokonanie zmian w projekcie bez zgody jego autora, w przypadku gdy są one spowodowane oczywistą koniecznością lub, gdy twórca bezpodstawnie sprzeciwia się dokonaniu takich zmian.
Skorzystanie z tego przepisu warunkuje jednak wcześniejsze spełnienie dwóch przesłanek jakimi są „oczywista konieczność” oraz bezzasadne sprzeciwianie się twórcy na proponowane zmiany. Oczywistą koniecznością może być np. poprawienie bezpieczeństwa w projektowanym budynku, może być to również konieczność dokonania zmiany ze względu na przepisy techniczno-budowlane lub wydaną decyzję administracyjną. W takim przypadku inwestor może zlecić dokonanie zmian innemu projektantowi nie będącemu twórcą projektu.
W każdym przypadku jednak, należy być ostrożnym gdyż zmiana, która nam się wydaje konieczna, może jednak okazać się naruszeniem praw do utworu autorskiego. Jeśli umowa zawarta z projektantem nie przewiduje dokonywania zmian w projekcie bez uzyskania jego zgody, proponowałabym pisemnie poinformować projektanta o zamierzeniu dokonania zmian w projekcie budowlanym i wyznaczyć mu termin na ewentualną odmowę wyrażenia zgody na dokonanie zmian przez inną uprawnioną osobę. W przypadku braku odpowiedzi, można by było potraktować to jako udzielenie tzw. zgody milczącej.
Data publikacji: 28.12.2016
