Okap dachu: jaka podbitka dachowa
Podbitka dachowa, inaczej zwana podsufitką, spełnia ważne zadania, nie tylko estetyczne. Wprawdzie okapu dachowego można nie zabudowywać, ale montaż podbitki to sprawdzony sposób na ochronę więźby przed niszczącym działaniem czynników atmosferycznych, a także przed niechcianymi lokatorami – ptakami i owadami.
Autor: Andrzej Szandomirski
Spodnia część dachu wystająca poza obrys domu, nazywana podbitką, może być drewniana, stalowa, aluminiowa albo z PCW. Jednak niezależnie od tego, jakiego wyboru dokonamy, sposób jej mocowania należy dostosować do konstrukcji dachu, oczywiście pamiętając o wentylacji...
Podbitka a konstrukcja dachu
Jeśli konstrukcja dachu jest zbudowana z wiązarów kratowych, których dolny pas tworzy okap, podbitkę mocuje się poziomo. Jeżeli okap tworzą krokwie wysunięte poza obrys budynku, podbitka może być przytwierdzona ukośnie (bezpośrednio pod nimi) lub poziomo do konstrukcji przymocowanej do więźby albo ściany. Wygląd podbitki zależy od starannego zamocowania elementów, zachowania równych odstępów między nimi i estetycznego wykończenia widocznych krawędzi.
Miejsce na wentylację okapu dachowego
Okap jest miejscem, przez które wpływa powietrze wentylujące dach. Dlatego podbitka musi być tak zbudowana, by umożliwiała ten przepływ – trzeba pozostawić w niej otwory wentylacyjne. Służą do tego panele z otworkami, okrągłe kratki albo listwy wentylacyjne. Otwory, w których nie zamontowano ani paneli, ani listew, należy osłonić siatką, by nie przedostawały się przez nie gryzonie czy owady. Powierzchnia otworów wlotowych w podbitce to 1/400-1/600 wentylowanej powierzchni dachu. Tyle samo otworów powinno być w szczycie dachu. W sumie ich całkowity przekrój wyniesie 1/200-1/300.
Sposoby montażu podsufitki
Materiał na podbitkę dachową
Panele sidingowe wyglądem przypominają deski drewniane i są sprzedawane w kilku lub kilkunastu kolorach. Znacznie ułatwia to dobór koloru do elementów elewacji. Panele są lekkie, trwałe i nie wymagają skomplikowanej konserwacji, jedynie umycia raz na kilka lat wodą z dodatkiem środka antystatycznego.
Do wyboru są panele wyprofilowane w kształcie jednej, dwóch lub trzech listew szerokości 10- -12 cm każda i grubości zaledwie 1 mm, przy czym wszystkie mogą mieć powierzchnię gładką lub perforowaną na jednej albo wszystkich listwach. Elementy można docinać na potrzebną długość.
Panele komorowe są twardsze i sztywniejsze od paneli sidingowych, a budowa komorowa zapewnia im lekkość. Są to 8-10-milimetrowe profile z PCW przypominające wyglądem panele boazeryjne lub deski łączone na obce pióro. Są dostępne w dwóch szerokościach – 10 i 30 cm.
Panele pełne są rzadziej stosowane niż komorowe. Mają gładką powierzchnię, choć można też kupić rowkowane. Panele pełne są produkowane w technologii dwuwarstwowej. Zewnętrzna warstwa jest z twardego PCW zapewniającego dużą odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne oraz wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne. Wnętrze paneli wypełnione jest spienionym PCW, co zmniejsza ich ciężar i sprawia, że są elastyczne. Pojedyncze panele mają szerokość od 4,5 do 40 cm.
Deski to najstarszy sposób zabezpieczania okapu. Te na podbitkę przygotowuje się w zakładach stolarskich. Stosuje się deski świerkowe, sosnowe lub modrzewiowe.
Deski grubości 17-22 mm o dowolnej szerokości i długości (ale lepiej nie dłuższe niż 6 m). Gdy są układane na styk, nie trzeba robić otworów wentylacyjnych – między deskami powstają szczeliny. Jeśli natomiast są układane na zakład lub mają wyprofilowane krawędzie, trzeba pamiętać o pozostawieniu otworów wentylacyjnych i osłonięciu ich siatką.
Drewno to naturalny materiał, który wymaga konserwacji. To użyte na podbitki powinno być dobrze wysuszone i zaimpregnowane. Warto je też przed ułożeniem pomalować lub polakierować, używając do tego wodoodpornych środków. Zabieg taki nie jest jednak w stanie zatrzymać naturalnego procesu starzenia się drewna. Dlatego co mniej więcej pięć lat należy go powtarzać.
Panele drewnopochodne produkuje się ze świeżych wiórów drzewnych wymieszanych z żywicami. Wierzchnia strona paneli jest fabrycznie pokryta farbą akrylową, co dodatkowo zabezpiecza je i nadaje im kolor. Struktura paneli jest jednorodna, dzięki czemu są one odporne na działanie wysokiej temperatury i wilgoć. W sprzedaży dostępne są panele szerokości 10,5 i 14,5 cm łączone na wpust i wypust. Konserwacja tego typu podbitki polega na odnawianiu koloru co 10-12 lat. Wystarczy nanieść farbę akrylową, najczęściej bez usuwania poprzedniej warstwy.
Panele aluminiowe są bardzo odporne na warunki atmosferyczne. Wykonuje się je z aluminium powlekanego różnymi powłokami ochronnymi (poliestrową, anodową tlenkową lub poliamidową).
Do wyboru są panele z powierzchnią gładką lub perforowaną. Panele mają grubość 0,6 mm, szerokość 10, 15, 20 lub 30 cm i mogą mieć dowolną (do 6 m), przycinaną na zamówienie długość.
Blacha stalowa wykorzystana do wykończenia okapu może być płaska (taka jak na na obróbki blacharskie) albo trapezowa. Aby nie sprawiała wrażenia zbyt masywnej, wysokość fal nie powinna być większa niż 20 mm. Miejsca cięcia blachy należy najpierw pomalować farbą podkładową, a potem nawierzchniową, by zabezpieczyć je przed korozją.
