Dlaczego czuć zimno od szyby okna dachowego, mimo bardzo dobrego współczynnika przenikania ciepła?
Wiem, że już wielokrotnie był poruszany temat odnośnie parujących i zamarzających okien dachowych. Zastanawia mnie tylko jedna rzecz, czemu fachowcy cały czas podczas parowania okien upierają się że wina leży po stronie wilgotności pomieszczenia. To dlaczego w 10 pozostałych oknach w domu zamontowanych w ścianie nie występuje takie samo zjawisko? Od razu powiem, że mam w całym domu ogrzewanie podłogowe. W tym samym pomieszczeniu co mam okna dachowe, mam założone luksfery, chyba każdy wie jaki mają fatalny współczynnik przenikania a i tak nie występuje parowanie. Nie mogę dogrzać pomieszczeń, tam gdzie mam zamontowane okna dachowe FAKRO (pokój dziecka i pralnia). Postanowiłem zmierzyć temperaturę samych okien, przy temp. na zewnątrz ok. 0oC i w domu ponad 22oC. Okazało się że po środku mierząc szybę okna dachowego FAKRO termometr wskazał 17oC natomiast przy krawędzi 12oC. Zmierzyłem również tempraturę luksferów - miały lepsze wyniki. To znaczy, mierząc po środku luksfera termometr wskazał 18oC natomiast mierząc na fudze (gdzie nie ma izolacji ) otrzymałem wynik 15oC. W oknie zamontowanym w ścianie wykonałem ten sam pomiar: po środku 21oC a przy krawędzi ponad 19oC. Skąd bierze się ten współczynnik przenikania 1,1 szyb FAKRO? Nie zadowalają mnie wypowiedzi typu: proszę założyć osuszacz w pokoju, czy elektryczny kaloryfer. Jak w samochodzie puszczę ciepły nawiew na pojedyńczą szybę (bo nie mam kaloryfera) to też odparuje. A też mamy różnice temperatur czasem i 40oC. Okna były założone w tamtym roku w okresie wakacyjnym. W okresie zimowym przyszedł do nas Pan serwisant firmy FAKRO, który stwierdził, że jest źle ocieplone wokół okna. Poinformowałem o tym fakcie dekarza, który przyjechał zdjął blachę i wykonaliśmy dokumentację foto na potwierdzenie, że tak nie jest. Żona musiała zabrać łóżko z pod okna dachowego ponieważ stwierdziła że z nich wieje. Zakupiłem dodatkowe uszczelki, które w niczym nie pomogły. Tak naprawdę to nie wieje tylko czuć chłód zimnej szyby. Także proszę o wyjaśnienie: czemu szyba w oknach FAKRO jest zimniejsza niż inne okna a nawet od luksferów. czemu w oknie dachowym z ciepłą ramką zamontowanym w łazience gdzie jest znacznie większa wilgotność parowanie szyby jest dużo mniejsze. czemu w pomieszczeniach z zamontowanymi oknami dachowymi FAKRO jest znacznie chłodniej niż w pozostałych pomieszczeniach. jaką przenikalność cieplną muszą mieć okna w których w rogach szyby pojawia się lód.
Powietrze w zależności od swojej temperatury może przyjąć pewną ilość wody w postaci pary wodnej. Możliwość ta zmniejsza się wraz z obniżeniem jego temperatury. Dla zobrazowania:
1m³ powietrza o temperaturze 20°C może przyjąć 17,3g wody, natomiast 1m³ powietrza o temperaturze 5°C jest w stanie przyjąć już tylko 5,3g wody. Czyli powietrze wilgotne w czasie schładzania oddaje parę wodną, która w formie skroplin widoczna jest na chłodniejszych elementach mieszkania takich jak np. szyba. Natomiast świeże powietrze zewnętrzne o niskiej temperaturze, po podgrzaniu zwiększa chłonność pary wodnej. Kondensacja pary wodnej powstaje wszędzie tam, gdzie ciepłe, wilgotne powietrze styka się z zimnymi powierzchniami, przegrodami których temperatura zbliżona jest do temperatury punktu rosy dla tego powietrza. Zjawisko to występuje również po zimnych nocach w formie rosy na trawie i innych przedmiotach, na wewnętrznej stronie stronie szyb samochodowych, na okularach po wejściu do ciepłego pomieszczenia itp.
Sam wzrost temperatury w pomieszczeniach nie eliminuje problemu wilgoci. Gorące powietrze jest w stanie bardziej nasycić się wilgocią i jest ona wówczas mniej odczuwalna, lecz dopóki nie nastąpi wymiana powietrza na świeże (mniej nasycone), wciąż istnieje ryzyko kondensacji pary wodnej na zimnych powierzchniach. Zjawisko kondensacji pary wodnej nie świadczy o wadzie ani szyby, ani okna. W przypadku, gdy wilgotność względna w pomieszczeniu przekracza 60% przy różnicy temperatur pomiędzy środowiskiem wewnętrznym i zewnętrznym równej 20°C, może wystąpić zjawisko fizyczne, polegające na okresowej kondensacji pary wodnej na szybach od wewnątrz (będące zjawiskiem naturalnym, nie mającym nic wspólnego z jakością wyrobu).
Powstawanie wody na szybach okiennych jest związane z kilkoma czynnikami. Najczęstszą przyczyną "pocenia" się okien jest niewystarczająca wymiana zużytego, nasyconego wilgocią powietrza w pomieszczeniach, w których zamontowane są okna. Nadmiar wilgoci powinien być systematycznie odprowadzony z wnętrza poprzez sprawny system wentylacji. W przeciwnym razie dochodzi do podwyższenia wilgotności powietrza w budynku, a tym samym wzrostu zagrożenia kondensacją pary wodnej. Zdarza się również, że wilgoć pojawia się tylko miejscowo, w postaci plam na wewnętrznych powierzchniach szpalet okiennych, które w okresie zimowym mogą nawet pokrywać się szronem. Wówczas mamy do czynienia z tzw. mostkiem termicznym (miejscem, w którym dochodzi do zwiększonego, w porównaniu z sąsiadującymi obszarami oddawania ciepła), który zazwyczaj jest spowodowany przerwaniem warstwy izolacyjnej połączenia okna ze ścianą, lub przerwaniem warstwy materiału użytego do ocieplania domu. W takich przypadkach konieczna jest interwencja firmy, która ocieplała dom lub montowała okna. Nawet montaż najcieplejszych okien nie zapobiegnie niekorzystnym zjawiskom takim jak np.: kondensacja, gdy zaniedbany zostanie odpowiedni montaż okna i elementów wokół niego.
Przerwy w izolacji powodują powstawanie mostków cieplnych i wyziębianie obszarów wokół okna jak i jego samego. Bardzo ważnym czynnikiem jest sposób montażu szpalet – dolna powinna być ułożona prostopadle do podłogi a górna równolegle. Takie ułożenie pozwala na optymalną cyrkulację powietrza wokół okna szczególnie, gdy dodatkowo zamontowany jest pod oknem grzejnik. Im lepsze uszczelnienie i docieplenie tym temperatury w poszczególnych punktach okna są wyższe. Opisany przez Pana przypadek jest potwierdzeniem powyższych faktów. Ze względu na montaż w pomieszczeniu luksfer temperatura w pomieszczeniu jest niższa co powoduje, że powietrze może przejąć bardzo małą ilość wilgoci, które będzie niestety szybciej kondensować.
Fakt pomiaru temperatury przy oknach pionowych, dachowych i luksferach nie ma niestety uzasadnienia. Współczynniki przenikania ciepła obliczane są dla wszystkich produktów w tożsamych warunkach laboratoryjnych natomiast na połaci dachu panują o wiele bardziej skrajne warunki niż w przypadku ścian pionowych. Z tego względu należy zaznaczyć, że nie można porównywać okna dachowego z oknami pionowymi czy lukserami. Okna dachowe ze względu na miejsce montażu narażone są na bardzo duże różnice temperatur i cięższe warunki niż okna pionowe. Dodatkowo proszę wziąć pod uwagę że wilgotne powietrze zawsze będzie kondensować na najwyższym elemencie ponieważ jeśli powietrze (suche i wilgotne) będą miały tę samą temperaturę i to samo ciśnienie, to lżejsze będzie powietrze wilgotne. Będzie więc ono kumulowało się na wyższej wysokości w danym pomieszczeniu. Jest tak, ponieważ w powietrzu wilgotnym para wodna zastępuję cząstkami wody ciężkie cząsteczki tlenu i azotu. Tak więc jednoznacznie wyjaśnia to brak kondensacji na luksferach pomimo ich gorszych parametrów termoizolacyjnych.
Kolejnym potwierdzeniem jest fakt, że w przypadku okien z ciepłą ramką kondensacja w łazience jest znacznie mniejsza. Celem zastosowania ciepłej ramki jest zmniejszenie zjawiska kondensacji (ponieważ zimno jest szybko przewodzone przez zwykłą ramkę, wykonaną z aluminium lub stali, do wnętrza pakietu szybowego i schładza brzeg wewnętrznej szyby i drewno) dodatkowo domyślam się, że w łazience temperatura jest wyższa niż w innych pomieszczeniach (ze względu na mniejszą powierzchnię) tak więc powietrze może przejąć większą ilość wilgoci, która dodatkowo jest odprowadzana przez system wentylacji. Najważniejsza dla ograniczenia kondensacji jest prawidłowo działająca wentylacja. W mieszkaniach na poddaszu nie zawsze prawidłowo działa wentylacja grawitacyjna ze względu na słaby ciąg krótkich kanałów wentylacyjnych. Polepszeniem stanu rzeczy może być zainstalowanie w kratkach wentylacyjnych wyciągów mechanicznych, które przyspieszą usuwanie zużytego powietrza szczególnie w okresie nadmiernej produkcji pary wodnej w mieszkaniu. Aby sprawnie działała wentylacja wywiewna musi być możliwość napływu świeżego powietrza poprzez rozszczelnienie okien lub zastosowanie w oknach nawiewników Aby wymiana powietrza mogła mieć miejsce, potrzebne są do tego siły napędowe. W wentylacji naturalnej (zwanej też grawitacyjną) siły te pochodzą od różnicy gęstości powietrza zimnego (świeżego na zewnątrz pomieszczeń) i ciepłego (wewnątrz pomieszczeń). Powietrze ciepłe opuszcza pomieszczenie kanałami wentylacyjnymi w miarę jak zimne napływa nieszczelnościami, lub urządzeniami nawiewnymi. Z tych powodów ważna jest okresowa kontrola i czyszczenie kanałów, by zapewnić ich drożność a przez to sprawną cyrkulacje powietrza.
Z poważaniem,
Konsultant FAKRO
