Żurawina – owocowa krzewinka. Uprawa żurawiny w ogrodzie
Żurawina to wieloletnia, zimozielona krzewinka z rodziny wrzosowatych. Jest uprawiana dla dekoracyjnych i jadalnych owoców. Jak uprawiać żurawinę w ogrodzie? Jakie właściwości mają owoce żurawiny?
Żurawina nie jest gatunkiem szczególnie łatwym w uprawie, dlatego nie poleca się jej osobom początkującym. Jeśli jednak roślinie zapewni się odpowiednie warunki, odwdzięczy się obfitym plonem. Owoce żurawiny to ceniony naturalny lek i przyprawa, stosowana m.in. jako dodatek do dziczyzny.
Spis treści
- Gatunki żurawiny do uprawy w ogrodzie
- Żurawina - wymagania uprawy
- Uprawa żurawiny - sadzenie i pielęgnacja
- Owoce żurawiny - zbiór, właściwości i wykorzystanie
Gatunki żurawiny do uprawy w ogrodzie
W Polsce uprawia się dwa gatunki:
- żurawinę błotną (Vaccinium oxycoccus),
- żurawinę wielkoowocową (Vaccinium macrocarpon) - ma znacznie większe owoce (średnicy 1–2 cm) i jest chętniej uprawiana.
Żurawina - wymagania uprawy
Podłoże dla żurawiny. Żurawina w środowisku naturalnym porasta bagna i torfowiska. Podobne warunki, czyli kwaśne, przepuszczalne i dość wilgotne podłoże, należy zapewnić jej w ogrodzie. Optymalny odczyn gleby do uprawy żurawiny powinien wynosić pH 3,0–4,0. Jak podłoże stosuje się torf wymieszany z trocinami i piaskiem. Jeśli niezbędne jest dalsze zakwaszenie podłoża, można użyć siarczanu potasu.
Przeczytaj też: Rośliny lubiące kwaśną glebę, czyli rośliny kwasolubne >>>
Stanowisko dla żurawiny. Żurawinę najlepiej sadzić w stosunkowo słonecznym miejscu, wtedy wydaje obfite plony dobrze wybarwionych owoców. Krzewinki żurawiny mogą przemarzać (szczególnie uprawiane na otwartej przestrzeni), dlatego przed nadejściem zimy zaleca się je okrywać.
Autor: GettyImages
Żurawina tworzy długie, płożące się przy ziemi pędy, które samodzielnie się ukorzeniają
Uprawa żurawiny - sadzenie i pielęgnacja
Krzewinki żurawiny można sadzić jesienią lub wiosną. Rozstawa wynosi 30–50 x 30–50 cm. Przez cały okres wegetacji rośliny należy regularnie podlewać, ponieważ żurawina ma płytki i niezbyt rozbudowany system korzeniowy, który łatwo może ulec przesuszeniu (nawet krótkotrwałe przesuszenie korzeni jest szkodliwe). Roślina znosi za to okresowe zalewanie. Najlepiej do podlewania stosować deszczówkę. W celu utrzymania wilgoci w podłożu i ograniczenia zachwaszczenia, zaleca się stosować ściółkę (kora, trociny). Kolejne warstwy powinno się dokładać przynajmniej raz na kilka lat.
Wczesną wiosną oraz na początku lata żurawinę warto dokarmiać specjalistycznymi nawozami dla roślin kwasolubnych. Żurawina ma niewielkie wymagania pokarmowe, nawozy stosuje się więc 1–2 razy w roku. Roślina plonuje zwykle od trzeciego roku uprawy.
Przeczytaj też: Nawożenie roślin wrzosowatych – jak i kiedy nawozić wrzosy, wrzośce, azalie, różaneczniki i inne wrzosowate >>>
Owoce żurawiny - zbiór, właściwości i wykorzystanie
Owoce żurawiny zbiera się ręcznie lub mechanicznie w okresie jesiennym. Można je suszyć lub przechowywać w stanie świeżym przez kilka miesięcy. Są spożywane po przetworzeniu – nawet wtedy w dużej mierze zachowują swoje właściwości. Surowy owoc jest cierpki i zbyt kwaśny, ale żurawina suszona jest chętnie wykorzystywana.
Owoce żurawiny zawierają znaczne ilości witamin (A, C, B1, B2, B6, E), sole mineralne (wapń, żelazo, sód, potas, fosfor, magnez, jod), karetonoidy, pektyny, antocyjany i kwasy organiczne. Owoce żurawiny zaleca się spożywać przy dolegliwościach nerek, kamieniach nerkowych, infekcjach dróg moczowych i chorobach układu krążenia. Ponadto żurawina jest dobrym naturalnym lekiem na grypę, przeziębienie i ogólne wzmocnienie organizmu. Przeciwdziała próchnicy. Zawartość związków działających przeciwutleniająco chroni organizm przed wolnymi rodnikami i tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów. Owoce żurawiny coraz częściej służą jako suplement diety przy odchudzaniu.
Owoce żurawiny zazwyczaj wykorzystuje się do wyrobu przetworów (jako składnik główny lub dodatek). Można wytwarzać z nich soki, syropy, dżemy, nalewki i kisiele. Ceniona jest także galaretka z żurawiny z dodatkiem jabłek i cukru, którą przyprawia się mięsa (szczególnie dziczyznę i indyka). Żurawina dodana do herbaty nadaje jej specyficzny, kwaskowaty smak.
Przeczytaj też o innych krzewinkach owocowych:
