Ekologiczny dom kostka. II nagroda w konkursie Dom Dostępny na 2021 rok
Funkcjonalna i naturalnie wykończony dom kostka to nowoczesna, energooszczędna interpretacja znanego wzorca. Cała w drewnie doskonale wpisuje się w ekologiczne trendy i zrywa ze stereotypem kostki betonowej z czasów PRL-u.
Inspiracją dla autorów projektu był powszechny w polskim pejzażu dom w kształcie kostki. Powrót do tego wzorca jest dziś bardzo racjonalny – oszczędna prostopadłościenna bryła sprzyja energooszczędności. Dzięki temu koszt wzniesienia domu oszczędzającego energię jest niższy niż budynku o porównywalnej powierzchni i bardziej skomplikowanej bryle. Eko Kostka to projekt domu dla cztero-, pięcioosobowej rodziny. Jego niewątpliwym atutem jest to, że może być realizowany nawet na małej działce.
Dom kostka z drewniana elewacją
Wywołuje zupełnie inne wrażenie niż to, do którego przyzwyczaiły nas kostki z czasów PRL-u. Jej elewacje w całości są drewniane. Tradycyjny materiał (drewno) został zastosowany w nowoczesny sposób. Nie ma tu wyszukanych detali. Oszczędnemu kształtowi bryły konsekwentnie towarzyszy ascetyczne wykończenie. A jednak wystarczył przemyślany układ desek na elewacji, by podkreślić nowoczesność architektury. Pionowo i poziomo ułożone deski tworzą sąsiadujące ze sobą pola. Na każdej elewacji jest ich kilka – od 2 do 6. Dzięki temu prostemu z założenia projektowi kompozycja drewnianych pól urozmaica bryłę i dzieląc ją, sprawia, że wygląda ona na lżejszą. Także duże przeszklenia istotne dla pozyskiwania energii służą jednocześnie dodaniu „kostce” lekkości. Jak przystało na projekt inspirowany modernizmem, okna są bardzo ważne dla jego estetyki. Na wszystkich elewacjach tworzą wyraźny, nowoczesny rysunek.
Dom kostka z drewniana elewacją
Wywołuje zupełnie inne wrażenie niż to, do którego przyzwyczaiły nas kostki z czasów PRL-u. Jej elewacje w całości są drewniane. Tradycyjny materiał (drewno) został zastosowany w nowoczesny sposób. Nie ma tu wyszukanych detali. Oszczędnemu kształtowi bryły konsekwentnie towarzyszy ascetyczne wykończenie. A jednak wystarczył przemyślany układ desek na elewacji, by podkreślić nowoczesność architektury. Pionowo i poziomo ułożone deski tworzą sąsiadujące ze sobą pola. Na każdej elewacji jest ich kilka – od 2 do 6. Dzięki temu prostemu z założenia projektowi kompozycja drewnianych pól urozmaica bryłę i dzieląc ją, sprawia, że wygląda ona na lżejszą. Także duże przeszklenia istotne dla pozyskiwania energii służą jednocześnie dodaniu „kostce” lekkości. Jak przystało na projekt inspirowany modernizmem, okna są bardzo ważne dla jego estetyki. Na wszystkich elewacjach tworzą wyraźny, nowoczesny rysunek.
Funkcjonalne wnętrze
W tym projekcie zastosowano zupełnie inne rozwiązania funkcjonalne niż te znane z dawnych kostek, których wewnętrzna przestrzeń była podzielona na wiele małych pomieszczeń. Wnętrze tej kostki jest dostosowane do współczesnych standardów – jest ukłonem w stronę racjonalnego wykorzystania przestrzeni. Parter został tak zaprojektowany, by wygodnie toczyło się w nim życie rodzinne i samodzielnie mogła się po nim poruszać na wózku osoba niepełnosprawna. Jedno i drugie jest możliwe dzięki otwartemu planowi. Architekci w samym środku rzutu umieścili schody, pod którymi ze względów praktycznych zaprojektowali szafy i regały. Otwarta strefa dzienna (salon połączony z jadalnią oraz kuchnią – blisko 40 m2) jest usytuowana z jednej strony schodów. Projektanci zrezygnowali ze stropu nad jadalnią i pokojem dziennym. Strefa dzienna jest więc wysoka i otwiera się na piętro. Dzięki temu członkowie rodziny przebywający na różnych kondygnacjach nie są od siebie odizolowani.
Energooszczędna płyta fundamentowa
Zwarta bryła domu pozwala w dość łatwy sposób ocieplić wszystkie nadziemne przegrody w ciągły sposób. Chcąc zapewnić ciągłość izolacji także w strefie fundamentów oraz na ich połączeniu ze ścianami nadziemia, zamiast tradycyjnych ław zaprojektowano płytę fundamentową. Od spodu i od boków jest osłonięta termoizolacją z białych płyt styropianowych. Pod żelbetową płytą grubości 25 cm znajduje się 20-centymetrowe ocieplenie, a z jej boków 25-centymetrowe. Aby ochronić grunt pod fundamentem przed przemarzaniem, zaprojektowano dokoła niego opaskę styropianową szerokości 75 cm ułożoną na zagęszczonym piasku ze spadkiem 7%. Ściany zewnętrze z bloczków silikatowych (24 cm) są od zewnątrz ocieplone 25-centymetrową warstwą wełny szklanej o bardzo niskiej wartości współczynnika λ.
Ciepły dach płaski
Bardzo dobrymi parametrami charakteryzuje się także dach płaski. Jego konstrukcję stanowią prefabrykowane płyty z betonu sprężonego Smart. Do ukształtowania powierzchni (by miała odpowiednie spadki umożliwiające grawitacyjny spływ wody opadowej) wykorzystano płyty spadkowe z wełny mineralnej o wysokości 1-7 cm. Będzie na nich ułożone zasadnicze ocieplenie grubości 26 cm – płyty z wełny skalnej (18 cm) i z wełny szklanej (8 cm), które nadają się do bezpośredniego pokrycia papą lub membraną z PCW i EPDM. Aby nie doszło do strat ciepła na połączeniu dachu ze ścianką attykową, ocieplono ją ze wszystkich stron.
Strop i schody
Strop nad parterem ma taką samą konstrukcję jak stropodach – zaprojektowano go z żelbetowych prefabrykowanych płyt sprężonych. Rozwiązanie to pozwoliło na zmniejszenie jego grubości konstrukcyjnej do 15 cm i zmniejszenie liczby stopni schodowych do 14. Centralnie zaprojektowane schody drewniane zostały umiejscowione między czterema słupami żelbetowymi (24 x 24 cm), na których wspierają się podciągi. To na nich są oparte prefabrykowane stropy obu kondygnacji oraz konstrukcja schodów. Na każdej z kondygnacji podciągi są umieszczone w kierunkach prostopadłych do siebie. Dzięki temu tworzą strukturę usztywniającą budynek. We wnętrzu domu nie ma więcej podziałów konstrukcyjnych. Strefy funkcjonalne i pomieszczenia wydzielono ścianami działowymi grubości 8 i 12 cm.
Ogrzewanie podłogowe
Podstawowym systemem grzewczym w domu będzie instalacja ogrzewania podłogowego o parametrach grzewczych 45/35oC. Rozdzielacze umieszczono nad posadzką w pomieszczeniu na parterze łączącym funkcje pomieszczenia technicznego i pralni, a także w holu na piętrze. W łazienkach przewidziano grzejniki drabinkowe. Instalacja doprowadzająca do nich ciepło została ułożona w warstwie izolacji termicznej pod posadzką parteru oraz w izolacji akustycznej pod posadzką na piętrze. Zaizolowano ją otulinami odpowiednimi dla rurociągów prowadzonych w bruzdach ściennych i podłogowych.
Pompa ciepła
Źródłem ciepła do instalacji c.o. będzie ustawiona w pomieszczeniu technicznym gruntowa pompa ciepła typu solanka-woda o nominalnej mocy cieplnej 10,36 kW. Będzie ona także dostarczała ciepło do podgrzewania wody użytkowej w biwalentnym podgrzewaczu c.w.u. o pojemności 300 l z ainstalowanym w tym samym pomieszczeniu. Układ grzewczy jest wyposażony w automatykę pogodową. Aby instalacja prawidłowo reagowała na zmieniające się zapotrzebowanie domu na ciepło, czujnik temperatury zewnętrznej należy zamontować w miejscu nienasłonecznionym, a osobne sterowniki do regulacji obiegów grzewczych – w poszczególnych pomieszczeniach. Dzięki dużym przeszkleniom od strony południowej i zachodniej część ciepła niezbędnego do ogrzewania budynku może pochodzić z energii słonecznej.
Ekologiczne wykorzystanie deszczówki
W domu zastosowano rozwiązania umożliwiające oszczędzanie wody – deszczówka jest gromadzona w zbiorniku, a następnie wykorzystywana do zasilania urządzeń sanitarnych lub podlewania ogrodu. Woda deszczowa jest zbierana przez zewnętrzną instalację deszczową. Z filtra na przyłączu ścieków deszczowych oczyszczona deszczówka jest kierowana do zbiornika o pojemności 3 m3 i tam magazynowana. Objętość zbiornika została tak dobrana, aby zapewnić możliwość korzystania z deszczówki także w okresach bez opadów atmosferycznych, ale jednocześnie zminimalizować ryzyko przelania się wody do sieci kanalizacyjnej w czasie ulew i nawalnych deszczów. Mimo to zbiornik musi mieć syfon przelewowy pozwalający – w razie potrzeby – odprowadzić nadmiar wody do sieci kanalizacyjnej.
