Jak i gdzie uzyskać zgodę na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych. Jak złożyć wniosek?

Kiedy można uzyskać zgodę na odstępstwo? Wyjaśniamy, jak krok po kroku przejść przez procedurę uzyskana zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych. Jak złożyć wniosek. Kiedy odstępstwo nie jest dopuszczalne. Wyjaśniamy, co zrobić, jak masz działkę, na której trudno jest zgodnie z przepisami wybudować dom.

Zasadą jest, że obiekt budowlany realizowany na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę powinien być zaprojektowany i budowany zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi. W szczególnie uzasadnionych przypadkach możliwe jest jednak odstępstwo od tych przepisów. Kiedy można uzyskać zgodę na odstępstwo na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych?

Przez przepisy techniczno-budowlane należy rozumieć:

• warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie
• warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.

Ważne! Zgodę na odstępstwo wydaje starostwo powiatowe bądź urząd wojewódzki, po uzyskaniu upoważnienia ministra. Zgoda wydawana jest tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach, po spełnieniu określonych warunków zamiennych.

Przepisy, od których można uzyskać zgodę na odstępstwo od obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych znajdziesz na stronie rządowej - Zgoda na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych

Kiedy odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych nie jest dopuszczalne  

W prawie budowlanym nie znajdziemy jasnego wskazania przesłanek, które muszą zostać spełnione, aby uzyskać zgodę na odstąpienie od określonych przepisów techniczno-budowlanych. Stwierdza się tam jedynie, że każdy przypadek odstępstwa musi być szczególnie uzasadniony i nie może powodować zagrożenia życia ludzi ani bezpieczeństwa mienia. Nie powinno też skutkować pogorszeniem warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych oraz stanu środowiska.

Nie przegap: Prawo budowlane 2023. Czeka nas rewolucja w prawie budowlanym. Co się zmieni w 2023 r.?

Jak uzyskać odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych

Wniosek o zgodę na odstępstwo należy złożyć przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę albo pozwolenia na zmianę pozwolenia na budowę.

Wniosek o wydanie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych składa się w urzędzie, który powinien wydać pozwolenie na budowę. Wniosek można złożyć: osobiście podczas wizyty w urzędzie, listownie lub elektronicznie. W zależności od rodzaju inwestycji będzie to:

• starostwa powiatowe,
• urząd miasta na prawach powiatu,
• urząd wojewódzki,
• urząd dzielnicowy m.st. Warszawy.

Sprawdź też: Usytuowanie budynku - odległość domu od granicy działki

W przypadku większości inwestycji jest to starostwo albo urząd miasta na prawach powiatu. Do urzędu wojewódzkiego wniosek składa się w przypadku inwestycji dotyczących następujących obiektów i robót budowlanych:

• usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i przystani morskich, morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, a także na innych terenach przeznaczonych do utrzymania ruchu i transportu morskiego
• hydrotechnicznych piętrzących, upustowych, regulacyjnych oraz kanałów i innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu z nich, wraz z obiektami towarzyszącymi, z wyłączeniem urządzeń melioracji wodnych
• dróg publicznych krajowych i wojewódzkich wraz z obiektami i urządzeniami służącymi do utrzymania tych dróg i transportu drogowego oraz sytuowanymi w granicach pasa drogowego sieciami uzbrojenia terenu - niezwiązanymi z użytkowaniem drogi, a w odniesieniu do dróg ekspresowych i autostrad - wraz z obiektami i urządzeniami obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek usytuowanych na obszarze kolejowym
• lotnisk cywilnych wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi usytuowanych na terenach zamkniętych
• strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, o których mowa w ustawie z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych
• elektrowni wiatrowych - w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych
• inwestycji na nieruchomości wchodzącej w skład Zasobu Nieruchomości, o którym mowa ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości, oddanej w użytkowanie wieczyste lub sprzedanej w trybie określonym w art. 53 ust.1 lub ust. 2 tej ustawy, przeznaczonej na wynajem o czynszu najmu określonym zgodnie z przepisami rozdziału 7 tej ustawy
• metra wraz z powiązanymi z nimi urządzeniami budowlanymi oraz sieciami uzbrojenia terenu (jeżeli konieczność ich budowy lub przebudowy wynika z budowy lub przebudowy metra)
• sieci uzbrojenia terenu sytuowanych poza pasem drogowym drogi krajowej lub wojewódzkiej, jeżeli konieczność ich budowy lub przebudowy wynika z budowy lub przebudowy tej drogi
• drogowych obiektów inżynierskich sytuowanych w granicach pasa drogowego drogi krajowej lub wojewódzkiej, niezwiązanych z tymi drogami
• dróg gminnych lub powiatowych, jeżeli konieczność ich budowy lub przebudowy wynika z budowy lub przebudowy drogi krajowej lub wojewódzkiej
• zjazdów, w rozumieniu art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, z dróg krajowych i wojewódzkich
• sieci przesyłowych, w rozumieniu art. 3 pkt 11a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne
• rurociągów przesyłowych dalekosiężnych służących do transportu ropy naftowej i produktów naftowych

Jeśli odstępstwo dotyczy inwestycji na terenie zakładu górniczego to wniosek o zgodę na odstępstwo należy złożyć do właściwego dyrektora okręgowego urzędu górniczego albo Dyrektora Specjalistycznego Urzędu Górniczego.

Jak złożyć wniosek o odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych

Do wniosku o zgodę na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych należy dołączyć:

1. charakterystykę obiektu,
2. projekt zagospodarowania działki lub terenu,
3. szczegółowe uzasadnienie konieczności wprowadzenia odstępstwa,
4. propozycje rozwiązań zamiennych,
5. opinię wojewódzkiego konserwatora zabytków w odniesieniu do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków oraz innych obiektów budowlanych usytuowanych na obszarach objętych ochroną konserwatorską,
6. pełnomocnictwo w sprawach administracyjnych,
7. potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej za pełnomocnictwo.

Sprawdzenie wniosku o odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych przez urząd

Urząd najpierw sprawdza wniosek pod kątem kompletności. Jeśli wniosek ma braki, wzywa wnioskodawcę do ich usunięcia podając odpowiedni termin. Ponadto urząd może zażądać dostarczenia dodatkowych dokumentów, które pozwolą na ocenę wniosku, np. opinii innych organów. Jeżeli wnioskodawca nie usunie braków w terminie lub nie dostarczy wymaganych dokumentów, urząd pozostawi sprawę bez załatwienia. Brakujące dokumenty należy złożyć w urzędzie, który wezwał do usunięcia braków.

Na podstawie dokumentów złożonych przez wnioskodawcę, urząd przygotuje wniosek do ministra, który ustanowił dane przepisy techniczno-budowlane (te, od których chcemy odstąpić) o wyrażenie zgody na odstępstwo. Jeśli urząd uzna, że istnieje podstawa do uzyskania odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych, przekazuje wniosek do ministra.

Ocena wniosku o odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych przez ministra

Właściwy minister sprawdza, czy wniosek o odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych jest zasadny, a dokumenty kompletne. W przypadku braków, wzywa urząd do ich uzupełnienia. W takim przypadku urząd może wezwać wnioskodawcę do przygotowania i dostarczenia dokumentów, których zażądał minister. Po dostarczeniu brakujących dokumentów przez wnioskodawcę, urząd opracowuje na ich podstawie uzupełnienie wniosku.

Jeśli po przeanalizowaniu dostarczonych dokumentów minister uzna, że zachodzi podstawa do udzielenia odstępstwa od obowiązujących przepisów, wyda urzędowi upoważnienie do udzielenia zgody na takie odstępstwo. W upoważnieniu minister może podać warunki, od spełnienia których uzależnione jest wydanie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych. Natomiast w przypadku, gdy minister stwierdzi, że odstępstwo nie jest zasadne, odmówi urzędowi upoważnienia do udzielenia na nie zgody.

Zgoda lub odmowa zgody na odstępstwo

Po otrzymaniu odpowiedzi od ministra urząd analizuje wniosek pod kątem merytorycznym i samodzielnie ocenia, czy może udzielić zgody na odstępstwo.

Ważne! Urząd może udzielić zgody na odstępstwo, tylko w przypadku, gdy otrzymał upoważnienie ministra. Jednak nawet, gdy minister wyda upoważnienie, urząd może odmówić zgody na odstępstwo.

Zgodę na odstępstwo od przepisów urząd wydaje w formie postanowienia. Podaje w nim warunki, od których minister uzależnił swoje upoważnienie do wydania zgody. Odmowa udzielenia zgody również wydawana jest w formie postanowienia.

Wniosek o wyrażenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych nie wymaga wnoszenia opłat. Dodatkowe koszty wnioskodawca może ponieść, tylko w przypadku, gdy zdecydował się na ustanowienie pełnomocnika.

Przepisy nie określają terminu na udzielenie bądź odmowę zgody na odstępstwo od obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych. W praktyce na rozstrzygnięcie trzeba zazwyczaj czekać około jednego miesiąca.

Czy można się odwołać?

Nie ma możliwość odwołania (ani złożenia zażalenia) od upoważnienia wydanego przez ministra, który ustanowił przepisy techniczno-budowlane, ani postanowienia urzędu o zgodzie lub odmowie zgody na odstępstwo od obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. 2021 r., poz. 2351 ze zm.);
• Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020 r., poz. 1609);
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn. Dz.U. 2022 r., poz. 1072 ze zm.);
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (tekst jedn. Dz.U. 2022 r., poz. 1679 ze zm.);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie obiektów i robót budowlanych, w sprawach których organem pierwszej instancji jest wojewoda (Dz.U. 2010 r. nr 235, poz. 1539).