Kary za split payment: brak oznaczenia na fakturze

Za niestosowanie się do wprowadzanych nowelizacją obowiązków związanych ze split payment będą grozić surowe kary finansowe. Dotyczy to zarówno sprzedawcy towarów bądź usług wystawiającego fakturę, jak i nabywcy, który fakturę taką realizuje.

Kary dla sprzedawcy za brak oznaczenia na fakturze mechanizm podzielonej płatności

Sprzedawcy wystawiającemu fakturę, który nie umieści na niej specjalnego oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności” grozić będzie kara finansowa w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze. Sankcja ta będzie naliczana od kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. A zatem, jeśli faktura opiewająca na kwotę przekraczającą 15 000 zł brutto zawierać będzie jeden towar lub usługę wymienione w ww. załączniku, to sankcja będzie naliczana wyłącznie od wartości kwoty podatku należnego z tytułu tej konkretnej pozycji.

Kara taka nie będzie jednak ustalana dla sprzedawcy, jeśli zapłata kwoty odpowiadającej kwocie podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, wykazanej na fakturze, została dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (art. 106e ust. 13 ustawy o VAT).

Warto też wiedzieć, że sprzedawca, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą nie oznaczy prawidłowo faktury, mimo iż miał taki obowiązek, popełnia wykroczenie w rozumieniu kodeksu karnego skarbowego. Grozi mu za to grzywna w wysokości do 180 stawek dziennych. W praktyce może to być nawet 5,4 mln zł!

Kara za brak oznaczenia na fakturze nie będzie jednak stosowana:

• wobec osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe, a także
• jeżeli, mimo braku stosownego oznaczenia na fakturze, nabywca ureguluje w mechanizmie podzielonej płatności kwotę odpowiadającą kwocie podatku przypadającą na dostawę towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15.

Przykład – Kara za brak oznaczenia na fakturze

Przedsiębiorca „E” zrealizował na rzecz Przedsiębiorcy „F” usługę w postaci rozbiórki budynku (pozycja nr 57 załącznika nr 15). Wartość usługi wykazana przez Przedsiębiorcę „E” na fakturze wynosi 10 000 zł netto. Dodatkowo Przedsiębiorca „E” sprzedał temu samemu kontrahentowi materiały budowlane nie objęte załącznikiem nr 15 za kwotę 8 000 zł netto. Mimo iż wartość faktury brutto przekracza 15 000 zł Przedsiębiorca „E” nie zamieścił na niej niezbędnej adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”. W takiej sytuacji urząd skarbowy może nałożyć na Przedsiębiorcą „E” sankcję w wysokości kwoty podatku od 10 000 zł, tj. od 2300 zł, a nie od całej kwoty podatku na fakturze – od 16 000 zł, ponieważ tylko usługa w postaci rozbiórki budynku wymieniona jest w załączniku nr 15. W tym przypadku sankcja wyniesie więc 690 zł (2 300 x 30%).

Jednakże w przypadku, gdy mimo braku prawidłowego oznaczenia faktury przez sprzedawcę, nabywca zapłacił fakturę przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności, na sprzedawcę nie zostanie nałożona sankcja.

Jak uniknąć kary za brak oznaczenia MPP na fakturze

Sprzedawca, który nie oznaczy faktury koniecznym dopiskiem, będzie miał jeszcze szansę, aby naprawić swoje uchybienie i uniknąć sankcji. Wystarczy, że poinformuje nabywcę o tym, że wystawił fakturę bez wymaganego oznaczenia i że nabywca powinien zapłacić przy zastosowaniu split paymentu. Informacja ta może być przekazana w dowolnej formie nabywcy, również przed wystawieniem faktury korygującej. W interesie sprzedawcy leży, aby dotarła do nabywcy i aby zrealizował on płatność w mechanizmie podzielonej płatności.

Co istotne realizacja zapłaty przez nabywcę przy zastosowaniu split payment nie będzie zwalniać sprzedawcy z obowiązku skorygowania brakującego oznaczenia. A zatem sprzedawca tak czy inaczej będzie musiał poprawić fakturę wystawioną bez wymaganego oznaczenia, faktura bez tego oznaczenia jest bowiem fakturą wystawioną wadliwie. Nie ma przeciwwskazań, żeby to nabywca poprawił fakturę za pomocą noty korygującej. Jak czytamy w uzasadnieniu nowelizacji, nabywca musi być bowiem zorientowany, co jest przedmiotem transakcji, ponieważ to on inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy tej płatności. Nie może więc polegać wyłącznie na informacjach od sprzedawcy, ale powinien samodzielnie analizować, jakie towary lub usługi nabył i czy wiążą się z tym dla niego określone obowiązki.

Jakie kary grożą nabywcy za brak zastosowania płatności podzielonej

Nowe uregulowania przewidują też kary finansowe dla nabywcy. Otóż, jeśli mimo ciążącego na nim obowiązku uregulowania kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności, nabywca ureguluje tę kwotę w inny sposób, może zostać na niego nałożona kara w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na takiej fakturze. Oczywiście obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności dotyczy wyłącznie kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15. Oznacza to, że jeśli zatem nabywca otrzyma fakturę o wartości brutto powyżej 15 000 zł i faktura ta będzie obejmowała swym zakresem towary czy usługi wymienione w załączniku nr 15, wówczas (bez względu na to, czy sprzedawca zamieścił na niej informację „mechanizm podzielonej płatności” czy nie) ma on obowiązek uregulowania kwoty podatku VAT od takiej pozycji na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności.

Kara dla nabywcy nie będzie stosowana:

• w odniesieniu do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe, a także
• jeżeli mimo uregulowania takiej faktury w inny sposób (zamiast obowiązkowego zastosowania mechanizmu podzielonej płatności) dostawca lub usługodawca rozliczył cały podatek należny wynikający z tej faktury.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.),
• Ustawa z 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1751)