Specjalne konto VAT a split payment. Co można z niego opłacać i jak uwolnić z niego środki

W związku z wprowadzeniem obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności każdy podatnik VAT, który wystawia faktury dokumentujące sprzedaż towarów lub usług objętych tym obowiązkiem, będzie musiał posiadać rachunek rozliczeniowy założony dla swojej działalności gospodarczej oraz konto VAT, na które trafi wykazana na twojej fakturze kwota podatku.

Transakcje objęte obowiązkowym split paymentem będą musiały być realizowane przez rachunki rozliczeniowe założone dla działalności gospodarczej, czyli konta firmowe. Rachunki te mają widnieć w wykazie podatników VAT (tzw. „biała lista podatników VAT”). Oznacza to, że nabywca towaru bądź usługi powinien sprawdzić, czy rachunek sprzedawcy, który wystawił mu fakturę znajduje się w wykazie. Jeśli tak, będzie mógł zrealizować płatność przy zastosowaniu podzielonej płatności. I odwrotnie – sprzedawca będący wystawcą faktury powinien zweryfikować, czy jego rachunek widnieje w wykazie, bo tylko wtedy kupujący może mu zapłacić stosując podzieloną płatność.   

Ponadto, sprzedawca towarów bądź usług objętych obowiązkiem podzielenia płatności będzie miał obowiązek posiadania specjalnego konta VAT, na który wpływać będą kwoty z faktur. Z chwilą wejścia w życie przepisów o dobrowolnym MPP (w 2018 r.) banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe automatycznie otworzyły takie konta dla przedsiębiorców korzystających z kont firmowych.

Co istotne, sprzedawca wystawiający fakturę nie będzie musiał znać numeru swoje konta VAT ani umieszczać go na fakturze. Rozdzielenie należnej płatności na kwotę netto i VAT nastąpi w systemie banku.

WAŻNE!

Przedsiębiorca, który nie posiada konta VAT, ponieważ w swojej firmie używa konta osobistego (prywatnego, ROR), nie będzie mógł przyjmować płatności objętych obowiązkowym split paymentem.

Również nabywca towarów lub usług objętych mechanizmem podzielonej płatności będący podatnikiem VAT będzie miał obowiązek posiadania rachunku rozliczeniowego założonego dla działalności gospodarczej. Otrzymaną od sprzedawcy fakturę lub zaliczkę nabywca opłaci stosując specjalny komunikat przelewu, który wyświetli się po zalogowaniu nabywcy na swój rachunek. W komunikacie należy podać:

• kwotę podatku VAT (lub część),
• kwotę sprzedaży brutto (lub część),
• numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność,
• NIP dostawcy.

Co można opłacać z konta VAT?

Przedsiębiorcy, którzy otrzymują zapłatę w systemie podzielonej płatności, będą mieli więcej możliwości wykorzystania środków zgromadzonych na koncie VAT. Tak jak dotychczas, środki zgromadzone na koncie VAT można będzie wykorzystać na opłacenie:

• podatku VAT z faktur otrzymanych od kontrahentów,
• podatku VAT do urzędu skarbowego
• odsetek od należnego podatku VAT i dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Nowością będzie natomiast możliwość wykorzystania konta VAT do zapłaty:

• podatku VAT z tytułu importu, odsetek za zwłokę w zapłacie podatku VAT oraz dodatkowego zobowiązania podatkowego, 
• podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku dochodowego od osób prawnych, zaliczek na te podatki, a także odsetek za zwłokę w tych podatkach,
• składek ZUS,
• podatku akcyzowego i przedpłat w podatku akcyzowym oraz odsetek od tych płatności,
• należności celnych oraz odsetek od tych należności.

Uwolnienie środków z rachunku VAT

Bez zmian pozostaje możliwość uwolnienia środków z rachunku VAT na inne cele niż wskazane przepisami. W przypadku gdy na rachunku VAT zostaną zgromadzone środki, których podatnik VAT nie będzie mógł spożytkować na zapłatę podatku VAT do urzędu skarbowego lub na zapłacenie podatku VAT swoim kontrahentom z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności, może złożyć do naczelnika urzędu skarbowego wniosek o wydanie zgody na przekazanie środków (w celu swobodnego dysponowania tymi środkami) z rachunku VAT na powiązany z tym rachunkiem rachunek rozliczeniowy albo rachunek w SKOK.

We wniosku należy wskazać:

• rachunek VAT, z którego mają być uwolnione środki;
• rachunek rozliczeniowy albo rachunek w SKOK, na który mają być przelane środki z rachunku VAT (może to być wyłącznie rachunek rozliczeniowy lub rachunek w SKOK, dla którego jest prowadzony ten rachunek VAT);
• wysokość środków, zgromadzonych na rachunku VAT, jaka ma zostać przekazana na rachunek rozliczeniowy albo rachunek w SKOK,
• górną granicę kwoty do uwolnienia z rachunku VAT.

Warto przy tym pamiętać, że złożenie wniosku do naczelnika urzędu skarbowego nie blokuje możliwości wykorzystywania środków zgromadzonych na rachunku VAT, do celów zgodnych z przepisami, w trakcie trwania postępowania o uwolnienie środków. Po otrzymaniu wniosku naczelnik urzędu skarbowego wszczyna postępowanie o uzyskanie zgody na uwolnienie środków zgromadzonych na rachunku VAT. Na wydanie postanowienia w sprawie wydania zgody bądź odmowy przekazania środków z rachunku VAT naczelnik urzędu skarbowego ma 60 dni od dnia otrzymania wniosku.

WAŻNE!

Przekazanie środków z rachunku VAT na podstawie zgody naczelnika urzędu skarbowego może odbyć się wyłącznie na rachunek rozliczeniowy lub rachunek w SKOK, dla którego jest prowadzony rachunek VAT. A zatem środki przekazywane są za pośrednictwem jednej instytucji finansowej, która prowadzi zarówno rachunek rozliczeniowy lub rachunek w SKOK, jak i rachunek VAT. Nie jest więc możliwe przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek w innym banku lub SKOK.

Jeżeli nie ma żadnych przeciwwskazań naczelnik urzędu skarbowego w drodze postanowienia wyraża zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT na wskazany przez podatnika rachunek. Postanowienie takie doręczane jest podatnikowi, natomiast informację o tym postanowieniu przekazuje się także bankowi lub SKOK, który prowadzi rachunek VAT, wskazany przez podatnika we wniosku. Dotychczas opłata skarbowa za zgodę wydawaną przez organ podatkowy wynosiła 30 zł.

WAŻNE!

Od 1 listopada 2019 r. nie trzeba będzie wnosić opłaty za zgodę na uwolnienie środków z rachunku VAT.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.),
• Ustawa z 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1751)