Wawrzynek - piękny, ale niebezpieczny zwiastun wiosny. Co warto wiedzieć o wawrzynkach?

2024-03-08 14:38

Wawrzynki to rośliny o dwóch - nie zawsze znanych - obliczach: z jednej strony to atrakcyjne zwiastuny wiosny, ale z drugiej niebezpieczne ze względu na toksyczne właściwości. Co trzeba wiedzieć o wawrzynkach zanim posadzimy je w ogrodzie?

Spis treści

  1. Najczęściej spotykane wawrzynki
  2. Wawrzynek główkowy (Daphne cneorum)
  3. Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum)
  4. Zalety i ryzyko uprawy wawrzynków

Najczęściej spotykane wawrzynki

W naturze występuje około 50 gatunków lub mieszańców wawrzynków, które różnią się między sobą wymaganiami, pokrojem, barwą kwiatów czy typem liści. We florze naszego kraju najczęściej spotykamy dwa gatunki:

  • wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum),
  • wawrzynek główkowy (Daphne cneorum).

Są one rzadko spotykane w środowisku naturalnym i objęte ścisłą ochroną, ale można je kupić w szkółkach lub centrach ogrodniczych (w ciekawych odmianach uprawnych).

Do innych ciekawych gatunków wawrzynków należą:

  • wawrzynek alpejski (Daphne alpina),
  • wawrzynek murański (Daphne arbuscula),
  • wawrzynek wonny (Daphne odora).

Wawrzynek główkowy (Daphne cneorum)

Wawrzynek główkowy to atrakcyjna, zimozielona krzewinka, której pędy częściowo pokładają się po ziemi, dzięki czemu tworzy niskie, zielone kobierce, osiągające 10-20 cm wysokości. W czasie kwitnienia, które odbywa się  w maju i czerwcu, na szczytach pędów pojawia się mnóstwo różowych kwiatów zebranych w główkowate kwiatostany. Silnie pachnące kwiaty wydzielają nektar przyciągający motyle i inne owady zapylające. Ułożone gęsto na drobnych pędach liście są niewielkie, wąskie, podłużne i wyraźnie skórzaste.

Wawrzynek główkowy lubi gleby wapienne oraz stanowiska słoneczne i suche. Raczej dobrze znosi niskie temperatury, ale przy mroźnej, wietrznej i słonecznej pogodzie liście mogą zasychać. Nie będzie dobrze rósł w miejscach, gdzie długo (szczególnie zimą) zalega woda. Na takich stanowiskach choruje lub zamiera. Dobrze prezentuje się się w ogrodach skalnych oraz w kompozycjach z niskimi krzewami iglastymi i bylinami.

Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum)

Wawrzynek wilczełyko – najczęściej spotykany gatunek - jest krzewem o wyprostowanych, niezbyt licznych pędach, dorastającym do około 1 m wysokości. Jego największym walorem są różowe kwiaty pojawiające się licznie na pędach przed rozwojem liści – często już od lutego, w marcu do kwietnia. Ozdobne są też owoce - czerwone, kuliste jagody o ostrym smaku pieprzu, których jednak lepiej nie próbować, ponieważ są bardzo toksyczne.

Wawrzynek wilczełyko stanowiska raczej cieniste, osłonięte (np. pod drzewami). Jest dość tolerancyjny w stosunku do podłoża, ale raczej kiepsko będzie rósł na glebach zbyt kwaśnych. Warto także pamiętać, że źle znosi cięcie oraz przesadzanie.

Można komponować go z większymi krzewami, sadzić pod koronami drzew, a także w towarzystwie roślin cebulowych. Nadaje się do sadzenia zarówno w małych, jak i większych ogrodach.

Ciekawe odmiany uprawne wawrzynka wilczełyko to m. in.:

  • 'Alba' - bardziej zwarta i gęsta, z białymi, intensywnie pachnącymi kwiatami gęsto pokrywającymi pędy,
  • 'Rubra' - dorasta do ponad 1 m wysokości i około 1 m szerokości; kwitnie od marca do kwietnia, jednak często już od lutego; kwiaty są różowofioletowe.
Wawrzynek wilcze łyko
Autor: GettyImages Wawrzynek wilcze łyko

Zalety i ryzyko uprawy wawrzynków

Zwracają uwagę przede wszystkim ich walory ozdobne: kwiaty, które często pojawiają się jeszcze przed rozwojem liści, na przedwiośniu, kiedy niewiele roślin przykuwa uwagę w ogrodach. Nie bez znaczenia jest też silny, przyjemny zapach kwiatów wawrzynków, który także jest niemałą atrakcją na początku sezonu, wczesną wiosną. Z pewnością dzięki tym cechom wawrzynki są pożądane w ogrodach przydomowych, w kompozycjach z innymi roślinami, także roślinami zimozielonymi.

Przeczytaj też:

ważne
Wawrzynek wilczełyko

Autor: GettyImages

Owoce wawrzynka wilczełyko

Mimo niewątpliwych zalet ozdobnych wawrzynków, niemal wszystkie gatunki są silne toksyczne. Przykładem może być wawrzynek wilczełyko, którego wszystkie części są silnie trujące. W przypadku połknięcia 10-12 dojrzałych owoców może dojść do śmierci dorosłego człowieka, natomiast dla dziecka nawet 1-2 owoce mogą być śmiertelne. Należy uważać także na kontakt z częściami wawrzynka, ponieważ działają one drażniąco na skórę i błony śluzowe - mogą powodować zaczerwienienie i obrzęki oraz pojawienie się pęcherzy na skórze.

Na szczęście do rzadkości należą sytuacje, by zjadane były części roślin ogrodowych, jednak trzeba z rozwagą dobierać do nasadzeń w ogrodzie gatunek Daphne. W miejscach gdzie często przebywają małe dzieci i zwierzęta domowe, należy przemyśleć sadzenie wawrzynka, ponieważ jego kuliste owoce, przypominające jagody mogą być kuszące, a przez to śmiertelnie niebezpieczne.

Przeczytaj też:

Czy rozpoznasz te ozdobne krzewy?

Pytanie 1 z 9
Jaki to krzew?
forsycja
#MuratorOgroduje: Jak zaplanować sezon w ogrodzie? PREMIERA nowego cyklu!