Tytoń ozdobny - gatunki, uprawa, zastosowanie ozdobnych tytoni w ogrodzie
Do tytoni ozdobnych należy kilka gatunków chętnie uprawianych w ogrodach. Poznaj najpopularniejsze gatunki ozdobnych tytoni i dowiedz się, jak je uprawiać w ogrodzie.
Tytoń kojarzony jest głównie z przemysłem tytoniowym i papierosami (tytoń szlachetny), ale warto pamiętać, że do rodzaju Nicotiana należy też kilka gatunków, uprawianych jako rośliny ozdobne.
Tytoń ozdobny - tytoń oskrzydlony
Najbardziej popularnym z ozdobnych tytoni jest tytoń oskrzydlony (łac. Nicotiana alata), dorastający do 1,2–1,50 m wysokości (niskie odmiany osiągają 25-45 cm) i tworzący wzniesione, rozgałęzione, sztywne, pokryte lepkimi włoskami pędy oraz nieliczne, wyrastające głównie w dolnej części pędów liście.
Największą ozdobą tytoniu oskrzydlonego są ukazujące się latem (od lipca do września) na szczytach pędów, intensywnie pachnące, duże kwiaty, zebrane w luźne, wiechowate kwiatostany. Pojedynczy kwiat składa się ze zrośniętej w długą rurkę korony i pięciu dużych, rozłożonych, barwnych płatków, które rozwijają się wieczorem, a pozostają zamknięte w ciągu dnia (u nowszych odmian bywają otwarte też w dzień). Kiedy wieczorem kwiaty się otwierają, wydzielają piękny, silny aromat, dlatego rośliny warto sadzić blisko kącika wypoczynkowego, tarasu lub okien domu. Kolor kwiatów jest zależny od odmiany: może być biały, żółty, różowy, fioletowy, czerwony.
Na rabacie tytoń oskrzydlony najlepiej wygląda posadzony w grupach lub jako element kompozycji kwiatowej.
Autor: GettyImages
Tytoń oskrzydlony otoczony zieloną obwódką
Tytoń oskrzydlony - uprawa
Tytoń oskrzydlony jest krótkowieczną byliną, uprawianą w naszym klimacie jako roślina jednoroczna. Z jego uprawą nie ma jednak większego problemu, gdyż doskonale rozmnaża się z nasion, które wysiewa się w marcu lub kwietniu do inspektu (w sprzedaży oferowane są głównie wieloodmianowe mieszanki nasion, rzadziej pojedyncze odmiany). Uzyskane z nich siewki, przesadza się na miejsce stałe w drugiej połowie maja. Wiosną bez problemu można też nabyć dorodne sadzonki tytoniu oskrzydlonego w centrum ogrodniczym lub na targu. Rośliny bardzo często dają też obfity samosiew. Należy jednak pamiętać, że potomstwo uzyskane z samosiewu, może nie zachować cech odmianowych rośliny matecznej, dlatego ich wysokość i barwa kwiatów będzie dla nas niespodzianką.
Jeśli chcemy przez całe lato cieszyć się wspaniałym aromatem kwitnącego tytoniu, musimy zapewnić roślinie odpowiednie warunki. Pod jej uprawę należy przeznaczyć ciepłe, osłonięte od wiatru, słoneczne stanowisko oraz żyzną, próchniczą, przepuszczalną i stale lekko wilgotną glebę o obojętnym lub zasadowym odczynie pH. W okresach bezdeszczowych rośliny trzeba też systematycznie nawadniać, gdyż rośliny źle znoszą suszę i bez wody szybko więdną. Jeśli mają obficie kwitnąć, należy je również zasilać nawozami przeznaczonymi dla roślin kwitnących. Wysokim odmianom dobrze jest też zapewnić podpory, gdyż ich cienkie, rozgałęzione pędy lubią się przewracać lub pokładać i deformować. Tytonie ozdobne często padają też ofiarą chorób grzybowych (min. mączniaka prawdziwego), dlatego mogą wymagać ochrony chemicznej.
Tytoń ozdobny - tytoń Sandera
Zupełnie innym tytoniem ozdobnym jest tytoń Sandera (łac. Nicotiana x sanderae). Od poprzedniego gatunku różni się między innymi pokrojem i wysokością, gdyż zwykle dorasta do 30-40 cm i ma zwarty, gęsty, kępiasty, półkulisty pokrój. Kwitnie znacznie obficiej niż tytoń oskrzydlony i utrzymuje otwarte kwiaty przez cały dzień, ale nie pachnie. Mimo to może być doskonałą ozdobą każdego balkonu, tarasu lub ogrodowych schodów, gdyż znakomicie nadaje się do uprawy w donicach i wiszących pojemnikach. Sprawdza się też w roli obwódek na rabatach lub przy ścieżkach oraz jako element kompozycji rabatowej (dobrze wygląda z szałwiami, aksamitkami, żeniszkami, heliotropami). Ma też sporo ciekawych odmian, różniących się głównie barwą kwiatów, np. różowa 'Avalon Bright', biała 'Avalon White', czerwona 'Avalon Red'.
Wymagania tytoniu Sandera są podobne, jak wymagania tytoniu oskrzydlonego, ponieważ jednak ze względu na niski wzrost częściej od swojego kuzyna uprawiany jest w doniczkach, wymaga regularnego podlewania i systematycznego nawożenia.
Tytoń ozdobny - tytoń leśny
Najmniej popularnym z uprawianych w ogrodach gatunków tytoniu jest tytoń leśny (łac. Nicotiana sylvestris), który bardzo różni się wyglądem od dwóch poprzednich gatunków. Tytoń leśny może dorastać do około 2 m wysokości, tworząc liczne, rozgałęzione pędy, duże, lancetowate, szerokie liście oraz śnieżnobiałe, silnie pachnące wieczorami kwiaty, których płatki pozostają zamknięte w dzień i otwarte w nocy (kwitnie od lipca do września). Typowa dla kwiatów tytoniu rurka utworzona ze zrośniętych płatków jest u tego gatunku wyjątkowo długa, a wieńczące ją płatki niewielkie. Z tego względu kwiaty zebrane w gęste kwiatostany, zwieszają się główkami do dołu i z daleka wglądają jak małe, białe dzwoneczki.
Tytoń leśny jest nie tylko większy, ale też bardziej wymagający od swoich kuzynów, dlatego oczekuje szczególnie żyznej, próchniczej, lekko wilgotnej gleby oraz słonecznego stanowiska. Ze względu na swoje duże rozmiary, dobrze sprawdza się jako soliter na tle trawnika, najwyższe piętro kompozycji rabatowej, a nawet jako zielony parawan, osłaniający kącik wypoczynkowy lub mało atrakcyjny fragment ogrodu. Dobrze wygląda też w towarzystwie pelargonii rabatowych, rudbekii, szałwi omączonej czy jeżówek. Uprawiając tytonie ozdobne trzeba jednak pamiętać, aby nie sadzić ich w pobliżu warzywnika, gdyż rośliny należą do rodziny psiankowatych i mogą zapadać na podobne choroby co pomidory, papryka czy ziemniaki.
