Oliwnik wielokwiatowy – wymagania, uprawa i zastosowanie
Oliwnik wielokwiatowy (Elaeagnus multiflora) to krzew o jadalnych owocach, który w Polsce dopiero zyskuje popularność. Pochodzi z Japonii, gdzie jest uprawiany w celach praktycznych, ale także ozdobnych. Jakie wymagania ma oliwnik wielokwiatowy? Jak go uprawiać?
Oliwnik wielokwiatowy (Elaeagnus multiflora) należy do rodziny oliwnikowatych (Elaeagnaceae). To kuzyn popularniejszego w Polsce oliwnika wąskolistnego (Elaeagnus angustifolia). Jest potocznie znany jako jagoda gumi.
Krótka charakterystyka oliwnika wielokwiatowego
Oliwnik wielokwiatowy zwykle osiąga 2 m, rzadziej 3 m wysokości. Rośnie jako wysoki krzew lub niewysokie drzewo. Liście są owalne, skórzaste, matowe, jasnozielone z wierzchu i srebrzyste od przodu. Kwitnie od kwietnia do maja. Wytwarza liczne kwiaty. Są drobne o białej lub jasnożółtej barwie.
To gatunek miododajny. W czerwcu i lipcu dojrzewają owoce oliwnika wielokwiatowego. Są owalne, ciemnoczerwone lub czerwonobrązowe o długości 1-1,5 cm. Mają kwaskowaty smak kojarzący się z czarną porzeczką.
Autor: GettyImages
Oliwnik wielokwiatowy szczególnie atrakcyjnie wygląda wiosną, w czasie kwitnienia oraz na początku lata, w okresie dojrzewania owoców
Oliwnik wielokwiatowy - najważniejsze wymagania
Oliwnik wielokwiatowy jest gatunkiem mało wymagającym. Plon udaje się uzyskać nawet osobom początkującym. Pewne wymagania należy jednak spełnić, aby rośliny atrakcyjnie wyglądały, obficie kwitły i wykształcały dużo owoców.
- Stanowisko dla oliwnika: do uprawy najlepiej wybierać miejsce słoneczne, wtedy obficie owocuje. W rzeczywistości gatunek radzi sobie także w półcieniu. Lubi stanowiska wolne od silnych wiatrów.
- Podłoże dla oliwnika: preferuje podłoża lekkie lub średnio zwięzłe, przepuszczalne, umiarkowanie suche o odczynie od obojętnego do lekko alkalicznego. Radzi sobie w miejscach ruderalnych. Należy unikać gleb gliniastych i podmokłych.
- Ochrona oliwnika przed mrozem: Wymaga ochrony przed zimą (okrywanie). W srogie lub bezśnieżne zimy może przemarzać, zwłaszcza w chłodniejszych rejonach Polski. Dotyczy to głównie młodych, kilkuletnich sadzonek. Nie szkodzą mu natomiast wiosenne przymrozki.
- Rozmnażanie oliwnika: zwykle wymaga zapylenia krzyżowego. Warto w pobliżu sadzić odmiany zapylające. Natomiast do odmian samopylnych należy m.in. 'SSP'
Przeczytaj też:
Samopylne i obcopylne drzewa owocowe: które drzewa wymagają zapylacza, a które zapylają się same >>>
Uprawa oliwnika wielokwiatowego
- Sadzenie oliwnika: Oliwniki wysadza się do gruntu jesienią lub wiosną (ten ostatni termin jest bezpieczniejszy). Warto pozostawić „drzewkom” trochę przestrzeni. Prawidłowa odległość sadzenia wynosi 1,5-2 m (gęściej w żywopłocie). Sadzonkę umieszcza się w gruncie na takiej samej głębokości jak rosła w doniczce.
- Podlewanie oliwnika: młode rośliny wymagają podlewania, starsze dobrze radzą sobie z suszą.
- Cięcie oliwnika: sporadycznie wykonuje się cięcie, które pozwala na utrzymanie atrakcyjnego pokroju.
- Nawożenie oliwnika: regularne nawożenie nie jest konieczne. Roślina ma niewielkie wymagania, a dodatkowo wchodzi w symbiozę z bakteriami, które wiążą azot z powietrza.
- Ochrona oliwnika przed chorobami: oliwnik wielokwiatowy jest dość odporny na choroby i szkodniki.
W sadach i na polu należy tylko chronić go przed podgryzaniem (np. przez sarny i zające). Dlatego trzeba sprawdzać szczelność ogrodzenia, opcjonalnie stosować repelenty. W przydomowym ogrodzie zwykle nie jest to potrzebne.
Przeczytaj też:
Cięcie krzewów ogrodowych o ozdobnych kwiatach i liściach >>>
Zastosowanie oliwnika wielokwiatowego w przydomowym ogrodzie i znaczenie dla przyrody
Oliwnik wielokwiatowy warto sadzić w ogrodzie przy ogrodzeniach i w szpalerach (np. wzdłuż nawierzchni). Zaleca się łączyć 2-3 odmiany, dzięki temu plon będzie wyższy.
Roślina nadaje się także do tworzenia wielogatunkowych kompozycji krzewiasto-drzewiastych. Można ją posadzić na dużej rabacie pod warunkiem, że będzie regularnie przycinana. To ograniczy ekspansywny wzrost i zagłuszanie słabszych gatunków.
Szczególnie atrakcyjnie wygląda wiosną – w czasie kwitnienia – i na początku lata w okresie dojrzewania owoców. U niektórych odmian owoce długo utrzymują się na pędach. Jest gatunkiem miododajnym. W czasie owocowania stanowi pokarm dla ptaków.
Ze względu na małe wymagania glebowe nadaje się na działki ROD, letniskowe oraz tereny uprzemysłowione. Służy do umacniania wydm i skarp. Nadaje się do ogrodów w dużych aglomeracjach miejskich. Ze względu na pochodzenie świetnie pasuje do ogrodu orientalnego. Ma naturalny, nieco dziki wygląd, dlatego nadaje się do innych stylów urządzania – od rustykalnego po angielski.
Autor: GettyImages
Owoce oliwnika wielokwiatowego można spożywać na surowo lub wykorzystać na przetwory - nadają się do produkcji dżemów, soków i nalewek
Jak wykorzystywać owoce oliwnika?
Owoce oliwnika są bogate witaminy (A, C i E), flawonoidy i nienasycone kwasy tłuszczowe (to ostatnie jest nietypowe u owoców). Można spożywać je na surowo lub wykorzystać na przetwory. Nadają się do produkcji dżemów, soków i nalewek. Muszą być w pełni dojrzałe, w przeciwnym wypadku mają cierpki smak.
