Mirabelka, czyli śliwa domowa - zapomniany rarytas naszych babć. Co trzeba wiedzieć o mirabelce?
Śliwka mirabelka to kiedyś bardzo popularna, a dziś nieco zapomniana odmiana śliwy domowej. W przydomowych ogrodach naszych babć i prababć, mirabelki były niemal obowiązkowe. Ich owoce wykorzystywano do ciast i deserów, robiono też wspaniałe przetwory. Jakie wymagania ma mirabelka? Jak ją uprawiać?
Spis treści
- Jak wygląda śliwka mirabelka?
- Jakie właściwości mają mirabelki?
- Odmiany mirabelki
- Jakie wymagania ma śliwka mirabelka?
- Kiedy mirabelki zaczynają owocować?
- Czym się różni ałycza od mirabelki?
- Przetwory z mirabelek
Mirabelki (Prunus domestica subsp. syriaca) sadzono kiedyś w sadach, ale też na granicy działek - zamiast ogrodzenia, dzięki czemu chroniły ogródki przed niechcianymi gośćmi, a przy okazji dawały całe mnóstwo małych, okrągłych, soczystych, mięsistych, żółtych lub czerwonych owoców, doskonale nadających się na przetwory. Owoce po dojrzeniu szybko opadały, dlatego z ich zbiorami trzeba było się spieszyć, inaczej pod koronami krzewów leżało mnóstwo przejrzałych owoców, które zwabiały pszczoły, osy i inne owady.
Jak wygląda śliwka mirabelka?
Mirabelka jest okazałym krzewem lub małym drzewem, dorastającym zwykle od 3 do 8 m wysokości. Choć wydaje małe owoce, jest podgatunkiem śliwy domowej, od której wyprowadzono wszystkie szlachetne odmiany śliw uprawianych w ogrodach.
Śliwa mirabelka rośnie bardzo szybko, tworzy gęstą, rozłożystą koronę, złożoną z licznych, rozgałęzionych, sztywnych, pędów, które długo pozostają omszone (nawet przez dwa lata). Pędy pokryte są sezonowymi, niewielkimi, szeroko lancetowatymi, sztywnymi i ząbkowanymi na brzegach liśćmi.
Mirabelka kwitnie wczesną wiosną (kwiecień-maj), obsypując się drobnymi, białymi, pachnącymi kwiatami - dzięki nim krzew przypomina zwiewną chmurkę. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w małe, kuliste, mięsiste, żółte lub czerwone owoce o soczystym, słodkim, aromatycznym miąższu, od którego łatwo odchodzi pestka. W zależności od odmiany, mirabelki mogą być samopylne lub obcopylne (do obfitego owocowania mogą potrzebować zapylaczy w postaci innych odmian śliwy).
- Śliwa w ogrodzie - uprawa, pielęgnacja, szkodniki, odmiany
- Cięcie śliwy - kiedy i jak prawidłowo przycinać śliwy?
- Robaczywe śliwki. Szkodnik śliwy: owocówka śliwkóweczka w owocach śliwy
Autor: GettyImages
Mirabelka
Jakie właściwości mają mirabelki?
Owoców mirabelki nie znajdziemy też na targach i w warzywniakach, choć z pewnością nie są mniej smaczne i wartościowe niż inne, bardziej popularne śliwki (zwierają szereg witamin, minerałów, cukrów, aminokwasów, pektyn i kwasów organicznych). Warto jednak przypomnieć sobie o tym ciekawym krzewie owocowym i spróbować przywrócić go do łask, bo choć nie należy do roślin o szczególnie spektakularnej urodzie, z pewnością ma nam wiele do zaoferowania.
Odmiany mirabelki
Najbardziej znane są dwie odmiany mirabelki:
- Mirabelka z Nancy – odmiana francuska, samopylna, późna, dojrzewająca w końcu sierpnia, o żółtych owocach z rumieńcem,
- Mirabelka Flotowa – pochodząca z Austrii, obcopylna, dojrzewająca w lipcu odmiana o żółtych, czerwono nakrapianych owocach.
Jakie wymagania ma śliwka mirabelka?
Choć mirabelka jest dość starą rośliną owocową, jej wymagania są stosunkowo wysokie, gdyż oczekuje słonecznego, ciepłego stanowiska i żyznej, próchniczej, gliniastej, zasobnej w składniki pokarmowe i stale lekko wilgotnej gleby o lekko kwaśnym odczynie pH.
Ze względu na płytki system korzeniowy, mirabelka nie lubi suszy, jest natomiast mało podatna na choroby (choć czasem może zagrażać jej szarka, czyli ospowatość śliwy) i dostatecznie mrozoodporna - dlatego może być uprawiana na terenie całego kraju. Jedynie młode egzemplarze po posadzeniu warto okrywać na zimę np. włókniną, aby unikać uszkodzeń mrozowych.
Kiedy mirabelki zaczynają owocować?
Krzewy śliwy mirabelki dość szybko zaczynają wchodzić w okres owocowania i już po 2-3 latach mogą wydawać pierwsze owoce (w kolejnych latach owocują już bardzo obficie i niezawodnie), ale pod warunkiem, że były rozmnażane przez sadzonki pędowe, odrosty korzeniowe lub przez szczepienie. Rośliny pozyskane z nasion owocują później, a ich owoce są mniejsze i nie tak smaczne, jak u egzemplarzy rozmnażanych wegetatywnie.
Czym się różni ałycza od mirabelki?
Poszukując do uprawy sadzonek mirabelki, warto jednak dokładnie sprawdzić, z jaką rośliną mamy do czynienia, gdyż łatwo pomylić ją z bardzo podobnym gatunkiem czyli śliwą wiśniową (ałyczą), którą w odróżnieniu od mirabelki ma najczęściej liście i owoce w bordowoczerwonym kolorze (choć bywają też rośliny o żółtych owocach). Owoce ałyczy są wprawdzie jadalne, ale kwaskowate, cierpkie i niesmaczne, więc nie będzie z nich dużego pożytku. Ich miąższ, w przeciwieństwie do miąższu mirabelek, nie dochodzi też łatwo od pestki. Drzewo jest dość popularne, ale wykorzystywane zwykle w postaci odmian w ogrodach jako roślina ozdobna lub przez szkółkarzy jako podkładka do rozmnażania szlachetnych odmian śliwy, ale też uprawnych odmian... mirabelki.
Przeczytaj też:
- Drzewa owocowe do sadu i ogrodu. Wybieramy odmiany drzew owocowych do sadu
- Sadzenie drzew i krzewów owocowych - jak i kiedy sadzić drzewa i krzewy owocowe
- Jakie rośliny sadzić pod drzewami owocowymi?
Przetwory z mirabelek
Nasze babcie bardzo ceniły sobie mirabelki, przyrządzając z nich wyjątkowo pyszne i aromatyczne soki, dżemy, kompoty, musy, galaretki i powidła, a nawet nalewki i wina, jednak rośliny na pewien czas odeszły w zapomnienie i niemal całkiem zniknęły z wiejskiego krajobrazu. Wprawdzie gdzie nie gdzie nadal można jeszcze spotkać stare, zdziczałe krzewy, z których latem osypują się owoce, jednak nikt już ich nie zbiera, ku wielkiej radości zajadających się nimi ptaków, dzikich zwierząt i owadów.
