Spis treści
- Czy majeranek jest rośliną wieloletnią?
- Jak wygląda majeranek?
- Jak uprawiać majeranek w ogrodzie?
- Zbiór majeranku - kiedy i jak ścinać majeranek do suszenia?
- Czy majeranek po ścięciu odrasta?
- Majeranek jako przyprawa
- Majeranek jako roślina lecznicza
- Majeranek ogrodowy jako roślina ozdobna
Majeranek ogrodowy, znany także jako lebiodka majeranek, majoran czy mariolka (łac. Origanum majorana, syn. Majorana hortensis) pochodzi z rejonów basenu Morza Śródziemnego.
Czy majeranek jest rośliną wieloletnią?
Majeranek w naturze to wieloletni półkrzew, ale u nas – ze względu na niską odporność na mróz – jest uprawiany zazwyczaj jako roślina jednoroczna.
Jak wygląda majeranek?
Majeranek ogrodowy osiąga 30–40 cm wysokości przy nieco mniejszej średnicy kęp. Cała roślina pokryta jest delikatnymi włoskami, które nadają jej lekko szarawe zabarwienie. Ma wzniesiony pokrój. Jego proste, silnie rozgałęzione i dość szybko drewniejące u podstawy pędy wyrastają z dość płytkiego systemu korzeniowego. Pędy pokryte są gęsto drobnymi, eliptycznymi, zielonymi liśćmi o krótkich ogonkach liściowych, pokrytymi gruczołkami. Zimą, po nastaniu silnych mrozów, roślina zamiera.
Majeranek ogrodowy zakwita w czerwcu i kwitnie do pierwszych przymrozków. Kwiaty są drobne, niepozorne, białe lub różowawe, zebrane w kwiatostany na szczytach łodyg. W naszych warunkach klimatycznych nie wszystkie rośliny zdążą zawiązać owoce i wydać nasiona przed zimą.
Jak uprawiać majeranek w ogrodzie?
Majeranek ogrodowy najlepiej rośnie na słonecznych i umiarkowanie wilgotnych stanowiskach. Wymaga gleb lżejszych, ale żyznych, przepuszczalnych, ciepłych i dobrze spulchnionych. Podłoże powinno być też zasobne w wapń, ponieważ majeranek jest bardzo wrażliwy na niedobór tego pierwiastka.
Majeranek ogrodowy rozmnaża się przez nasiona wysiewane wiosną (w drugiej połowie kwietnia) bezpośrednio do gruntu. Nasiona można też wysiewać wcześniej do skrzynek, które ustawia się w ciepłych inspektach lub na okiennych parapetach – wtedy rozsadę sadzimy do gruntu po 15. maja (gdy minie niebezpieczeństwo wiosennych przymrozków). Przed posadzeniem rozsady do gruntu, glebę należy zasilić dobrze zwapnowanym kompostem.
Rośliny sadzi się po 2–3 sztuki co 15–30 cm. Początkowo młode rośliny rosną dość wolno i konieczne jest ich systematyczne odchwaszczanie.
Zbiór majeranku - kiedy i jak ścinać majeranek do suszenia?
Do celów przyprawowych zbiera się całe pędy majeranku wraz z liśćmi i pąkami kwiatowymi.
Zbiory majeranku przeprowadza się dwukrotnie w okresie wegetacji.
- Pierwszy raz majeranek zbiera się, gdy na roślinach pojawiają się pąki kwiatowe (ale jeszcze przed kwitnieniem), najczęściej na przełomie czerwca i lipca (wtedy roślina jest najbardziej aromatyczna). Aby możliwy był ponowny zbiór, pędy należy ścinać około 10 cm nad ziemią (ścięte niżej spowodują silne drewnienie młodych przyrostów lub zamieranie całej rośliny).
- Kolejny zbiór można przeprowadzić tuż przed ponownym kwitnieniem, kiedy wyrosną młode pędy.Zebrane pędy majeranku suszy się w zacienionym, przewiewnym miejscu, następnie obrywa liście i pąki kwiatostanowe.
Wysuszone i zamknięte w szczelnym pojemniku ziele można przechowywać nawet rok, bez strat jego cennego aromatu.
Czy majeranek po ścięciu odrasta?
Po ścięciu pędy szybko odrastają, jeśli tylko nie zetniemy ich niżej niż 10 cm nad ziemią - i już po kilku tygodniach możemy wykonać kolejny zbiór!
Majeranek jako przyprawa
Majeranek ogrodowy ma charakterystyczny aromat oraz słabo palący smak, dzięki czemu znalazł zastosowanie w kuchni jako doskonała przyprawa do różnych potraw, szczególnie ciężkostrawnych. Dodaje się go do zup, potraw mięsnych (zwłaszcza pieczonych), potraw z bakłażanów, ziemniaków. Stosowany też do aromatyzowania octu i herbat, a pozyskiwany z ziela olejek służy do produkcji likierów. Można nim zastąpić sól, a także dodać do smalcu, aby ten nie zjełczał.
Majeranek jako roślina lecznicza
Surowcem zielarskim jest ziele majeranku (Herba Majoranae) oraz olejek majerankowy (Oleum Majoranae).
Majeranek stosuje się:
- w dolegliwościach trawiennych,
- jako środek przeciwzapalny,
- jako środek wiatropędny,
- jako środek wspomagający wydzielanie soków żołądkowych, a co za tym idzie – poprawiający trawienie.
Majeranek ogranicza również nadmierną fermentację. Majeranek jest także składnikiem maści przeciwreumatycznych oraz kropli do płukania jamy ustnej.
Z kolei olejek majerankowy ma szerokie zastosowanie w aromatoterapii, jest stosowany w kąpielach, inhalacjach i masażach. Wykazuje właściwości antyseptyczne i przeciwzapalne. Działa także przeciwtrądzikowo.
Majeranek ogrodowy jako roślina ozdobna
Majeranek ogrodowy można wykorzystywać w ogrodzie także jako roślinę ozdobną o oryginalnym pokroju. Doskonale nadaje się m.in. do wielogatunkowych zestawień w ogródkach ziołowych, ale można z niego z powodzeniem tworzyć niskie obwódki rabat. Najlepiej prezentuje się w naturalistycznych założeniach ogrodowych oraz w ogrodach w stylu wiejskim.
Przeczytaj też:
- Jak założyć i pielęgnować ogródek ziołowy?
- Skrzynka na zioła - jak zrobić skrzynkę do uprawy ziół na balkonie?
