Hypoestes, czyli niedośpian - jak dbać o ten kolorowy kwiat doniczkowy?
Choć w naturze niedośpian (Hypoestes) jest półkrzewem osiągającym do 1-1,5 m wysokości, to w uprawie doniczkowej dorasta najwyżej do 30 cm wysokości. Ozdobą tej rośliny są dekoracyjne, kolorowe liście. Jak uprawiać hypoestes w mieszkaniu? Jak dbać o niedośpian?
Autor: Konrad Kalbarczyk
Niedośpiany pięknie prezentują się jako grupa kilku odmian posadzonych w niewysokiej doniczce
Jeśli do dekoracji naszego mieszkania szukamy rośliny niewielkich rozmiarów, ale za to wyjątkowo atrakcyjnej i kolorowej, postawmy na hypoestes, znany bardziej jako niedośpian (łac. Hypoestes). Rodzina akantowatych, do której należy, skupia ponad 150 gatunków, ale w uprawie doniczkowej najczęściej spotykany jest głównie jeden z nich, niedośpian kłosolistny (Hypoesetes phyllostachya), nazywany też niedośpianem nakrapianym.
Spis treści
- Jak wygląda hypoestes?
- Niedośpian - ciekawe odmiany
- Jak dbać o niedośpian?
- Czy niedośpian jest wieloletni?
- Hypoestes w galerii zdjęć
- Jak aranżować hypoestes w domu?
Jak wygląda hypoestes?
Jego ojczyzną są tropikalne rejony Afryki i Azji (m.in. Madagaskar), gdzie rośnie w naturalnym środowisku jako niewielki półkrzew, tworzący krzaczaste, gęste kępy, osiągające 1-1,5 m wysokości. W uprawie doniczkowej zazwyczaj nie jest jednak tak wysoki (dorasta do 30-50 cm) i przybiera formę kępiastej rośliny zielnej o rozgałęzionych, sztywnych, mięsistych, pokładających się pędach, pokrytych dość dużymi, sercowatymi, lekko omszonymi liśćmi, osadzonymi na krótkich, sztywnych ogonkach.
Liście hypoestesa z wierzchu ozdobione są licznymi plamkami lub cętkami w kontrastowym kolorze i - w zależności od odmiany - mogą mieć różne barwy: zieloną, białą, różową, czerwoną.
W sprzyjających warunkach roślina potrafi też kwitnąć, wydając drobne, fioletowe kwiaty, ukryte w zielonkawych, kłosowych kwiatostanach. To nie one są jednak jej największą ozdobą niedośpianu (lepiej je usuwać), tylko piękne, barwne, cętkowane liście.
Niedośpian - ciekawe odmiany
Ze względu na swoją niezwykłą urodę, niedośpian doczekał się ciekawych odmian ozdobnych, wśród których na uwagę zasługują m.in.:
- hypoestes 'Pink' o zielonych liściach pokrytych różowymi cętkami,
- hypoestes 'White' o zielonych liściach z bardzo licznymi, białymi cętkami,
- hypoestes 'Red' o zielonych liściach z licznymi, czerwonymi plamkami.
Jak dbać o niedośpian?
Niedośpian jest nie tylko bardzo efektowną i atrakcyjną, ale też łatwą w uprawie rośliną.
- Przez cały rok oczekuje pokojowej temperatury (20-24°C) i jasnego, ale osłoniętego przed bezpośrednim słońcem stanowiska (delikatne liście łatwo ulegają poparzeniom przez silne promienie słoneczne). Poradzi sobie też w półcieniu, ale wtedy kolory jego liści nie będą tak wyraziste, a pędy zaczną brzydko się wyciągać.
- Wymaga też przepuszczalnego, żyznego, próchniczego i stale lekko wilgotnego podłoża. Ziemia w jego doniczce nie może być jednak mokra, gdyż wtedy szybko zgnije, ani też całkiem sucha, bo wówczas jego liście zżółkną, zwiędną i opadną, dlatego należy podlewać go często, lecz umiarkowanie.
- Bardzo lubi też wilgotne powietrze, dlatego przez cały rok (a szczególnie zimą) należy ją systematycznie spryskiwać wodą. Można też umieścić w jej pobliżu nawilżacz powietrza lub ustawić doniczkę na wilgotnych kulkach keramzytu. Warto zadbać o odpowiednią wilgotność powietrza, bo jeśli będzie zbyt suche, roślinę mogą zaatakować przędziorki.
- W sezonie wegetacyjnym hypoestes powinien być też zasilany nawozem wieloskładnikowym dla roślin o ozdobnych liściach lub uniwersalnym nawozem dla roślin doniczkowych. Można też wykorzystać do tego celu nawozy dla roślin kwitnących, zawierające więcej potasu i fosforu, wpływających na ładniejszą barwę kwiatów (ale też kolorowych liści), a mniej azotu, który odpowiada za soczystą zieleń liści.
Czy niedośpian jest wieloletni?
Hypoestes uprawiany w doniczce jest najbardziej dekoracyjny w pierwszym roku uprawy, gdyż z czasem zaczyna tracić ładny, zwarty pokrój, nadmiernie się rozrastając i gubiąc część dolnych liści. Jeśli chcemy, aby zachował efektowny wygląd jak najdłużej, wiosną każdego roku należy silnie go przycinać (nad 2-3 oczkiem), dzięki czemu ładnie się rozkrzewi i odzyska urodę.
Obcięte fragmenty pędu można wykorzystać do rozmnażania, traktując jak sadzonki pędowe, gdyż po umieszczeniu w zwykłej wodzie, w krótkim czasie się ukorzeniają. Młode rośliny przenosimy do doniczki i kiedy zaczną rosnąć, uszczykujemy im wierzchołek pędu, dzięki czemu będą ładnie się rozkrzewiać i zagęszczać, tworząc z czasem piękną, zwartą, kolorową kępkę.
W utrzymaniu zgrabnego, gęstego pokroju niedośpianu pomoże też systematyczne usuwanie kwiatów, które nie tylko są mało efektowne, ale też nadmiernie obciążają roślinę i sprawiają, że liście na szczytowych pędach karleją.
Hypoestes w galerii zdjęć
Autor: Konrad Kalbarczyk
Niedośpiany pięknie prezentują się jako grupa kilku odmian posadzonych w niewysokiej doniczce
Jak aranżować hypoestes w domu?
Niedośpiany to wyjątkowo dekoracyjne, ale też uniwersalne rośliny doniczkowe. Pięknie prezentują się jako grupa kilku odmian posadzonych w niewysokiej, najlepiej jednokolorowej doniczce, ale równie dobrze mogą być wykorzystane w kompozycjach z innymi roślinami doniczkowymi lub służyć do obsadzania podstawy wysokich roślin doniczkowych (np. palm).
Hypoestes należy też do roślin chętnie wykorzystywanych do tworzenia ogródków w szkle. W takich kompozycjach prezentuje się wyjątkowo atrakcyjnie, gdyż wilgotny mikroklimat panujący w szklanym naczyniu bardzo mu odpowiada.
Niedośpiany mogą być też wykorzystane do obsadzania modnych w ostatnim czasie zielonych ścian (ogrodów wertykalnych), stanowiąc na tle innych, zielonych roślin ładny akcent kolorystyczny.
Lato hypoestes może spędzać na balkonie lub tarasie, a nawet na rabacie w ogrodzie. Należy tylko pamiętać, że jesienią, jeszcze przed nastaniem pierwszych przymrozków, trzeba bezwzględnie zabrać go do pomieszczenia, inaczej zostaną szybko zniszczone przez chłody, gdyż jest całkowicie nieodporny na mróz.
Przeczytaj też:
- Kwiaty domowe zielone, czyli rośliny doniczkowe o ozdobnych zielonych liściach
- Alokazja zachwyca ozdobnymi liśćmi! Jak dbać o alokazję w domu?
Autor: GettyImages
Pieniążęk - z jednej rośliny matecznej można pozyskać kilka sadzonek
