Dziwaczek jalapa - egzotyczna roślina pełna barw i tajemnic! Jak uprawiać dziwaczka?

2024-08-14 10:25

Mało które rośliny ozdobne są tak osobliwe, jak pochodzący z Meksyku kwiat dziwaczek jalapa. Wyróżnia się niejednorodnym kwitnieniem. Nawet na jednym okazie mogą wystąpić kwiaty o różnej barwie, a pojedynczy kwiat może zmienić kolor wraz z rozwojem. Dziwaczek ma dodatkowo niezwykłe właściwości fluoroscencyjne, stąd nazywany jest świecącym kwiatem. Jak uprawiać dziwaczka w ogrodzie i na balkonie?

Spis treści

  1. Jak wygląda dziwaczek jalapa?
  2. Jak długo kwitnie dziwaczek?
  3. Jak uprawiać dziwaczka?
  4. Jak wysiewać dziwaczka?
  5. Jak dbać o dziwaczka? Jakie ma wymagania?
  6. Zastosowanie dziwaczka w ogrodzie

Dziwaczek jalapa (łac. Mirabilis jalapa), nazywany także dziwaczkiem peruwiańskim, pochodzi nie z Peru, ale z Meksyku. Jest wybitnie ciepłolubny, dlatego w naszym klimacie uprawia się go zazwyczaj jako roślinę jednoroczną (w cyklu sezonowym), rzadziej dwuletnią lub wieloletnią. Jakie są największe walory dziwaczka?

#MuratorOgroduje: Jak stworzyć letni salon? Renowacja mebli ogrodowych
Materiał sponsorowany

Jak wygląda dziwaczek jalapa?

Dziwaczek jalapa ma nieco krzewiasty, szeroki pokrój i osiąga 70-80 cm wysokości. Tworzy silnie rozgałęzione pędy, pokryte jasnozielonymi, szerokolancetowatymi liśćmi. Kwitnie od połowy lipca do końca sierpnia. Pięciopłatkowe kwiaty zebrane w baldachogrona mają różnorodną barwę – są białe, żółte, różowe, czerwone i fioletowe. Kwiaty często są dwubarwne z wyraźnie rozdzielonymi lub pstrokatymi kolorami. Zdarza się, że na jednej roślinie pojawiają się kwiaty w różnych barwach. Kwitnienie dziwaczka jest obfite. Owocem jest czarny orzeszek otoczony okrywą kwiatową.

Jak długo kwitnie dziwaczek?

Pojedynczy kwiat dziwaczka jalapa  otwiera się po południu i przekwita nad ranem. Najczęściej odbywa się to około godz. 16.00 (stąd angielska potoczna nazwa - the four o'clock flower). Wraz z rozwojem kwiat może zmienić swoją barwę, nie lubi bezpośredniego słońca, jest zapylany przez motyle nocne, wydziela intensywny, słodki zapach. Kwiaty dziwaczka są bardzo dobrze widoczne w godzinach wieczornych. Nazwa „świecący kwiat” została jednak nadana na wyrost. Dziwaczki będą świeciły nocą, ale dopiero poddane silnemu promieniowaniu UV.

Jak uprawiać dziwaczka?

Dziwaczek lubi miejsca częściowo zacienione, w takich warunkach prawidłowo rozwija się a kwiaty są najlepiej wyeksponowane. Poradzi sobie także w cieniu. Miejsce powinno być ciepłe i zaciszne. Jest wybitnie ciepłolubny – ginie już przy przymrozkach. Preferuje żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne gleby o odczynie zbliżonym do obojętnego.

Dziwaczek jalapa

Autor: GettyImages

Nasiona dziwaczka

Jak wysiewać dziwaczka?

Nasiona dziwaczka zaleca się wysiewać wczesną wiosną do pojemników umieszczonych w szklarni, inspekcie lub pomieszczeniu. Na zewnątrz można je wysadzać (lub ustawiać pojemniki) w drugiej połowie maja, gdy minie ryzyko przymrozków. Średnia rozstawa sadzenia wynosi 50 cm (można nawet sadzić rzadziej). Roślina ma tendencję do rozrastania się wszerz. Dziwaczki warto umieszczać pojedynczo w pojemnikach, ewentualnie po dwa egzemplarze w długich i pojemnych skrzyniach.

Jak dbać o dziwaczka? Jakie ma wymagania?

  • Podlewanie dziwaczka. Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest podlewanie. Należy wykonywać je regularnie latem, w uprawie pojemnikowej nawet codziennie.
  • Nawożenie dziwaczka. Od późnej wiosny do lata zaleca się stosować nawozy wieloskładnikowe, co 2-3 tygodnie. Ważne makroelementy dla gatunku to fosfor i potas. Dobrym sposobem nawożenia jest zastosowanie nawozów organicznych (obornik, kompost) i wymieszanie ich z podłożem jeszcze przed sadzeniem.
  • Ściółkowanie dziwaczka. Podłoże wokół roślin zaleca się ściółkować. Zabieg ograniczy zachwaszczenie i wyparowywanie wody z gleby.
  • Odchwaszczanie dziwaczka. Młode dziwaczki są wrażliwe na zachwaszczenie, szybko rosnące gatunki mogą je zagłuszyć.
  • Rozmnażanie dziwaczka. Rozmnażanie jest łatwe, można je praktykować przez samodzielny zbiór nasion.

Rośliny są dość odporne na choroby i szkodniki. Należy unikać zalewania i nadmiaru wody, wtedy mogą pojawić się chorobotwórcze patogeny grzybowe. Profilaktycznie można stosować gnojówki z roślin, ważniejsze jednak jest zapewnienie dobrych warunków i odpowiednia pielęgnacja.

Dziwaczka można zimować i traktować jako bylinę. W takim wypadku przed nadejściem mrozów karpy wykopuje się, wstawia do pojemników z suchym piaskiem i przechowuje w chłodnym miejscu aż do wiosny.

Zastosowanie dziwaczka w ogrodzie

Dziwaczki często uprawia się w zacienionych rabatach, w pobliżu drzew i krzewów. Dobrze dekorują elementy małej architektury – od ławek i romantycznych zakątków po ściany altan i pawilonów. Są chętnie uprawiane na balkonach i tarasach, najczęściej w pojemnikach wolnostojących. Ze względu na intensywny zapach szczególnie odczuwalny w godzinach wieczornych warto sadzić dziwaczki przy oknach.

Dobrze komponują się w wieloma bylinami – serduszkami, tawułkami, języczkami i świecznicami. Są na tyle zróżnicowane, że swobodnie można uprawiać je również w grupach po kilkanaście egzemplarzy w obrębie gatunku. Pojedynczo nie prezentują się dobrze. Dziwaczek jalapa pasuje do ogrodów różnego typu, szczególnie ogrodów urządzonych w stylu angielskim oraz w stylu wiejskim. Czasem wykorzystuje się je na kwiat cięty.

Przeczytaj też:

Co to za kwiaty?
Pytanie 1 z 10
Co to za kwiaty?
aster chiński
Listen to "Murowane starcie" on Spreaker.