Buk – przegląd gatunków, uprawa i zastosowanie w ogrodzie
Buki to drzewa nadające ogrodowi naturalistyczny charakter. Niektóre odmiany buka wyróżniają się pokrojem, inne barwą liści. Zdecydowanym numerem jeden jest buk pospolity, ale w ogrodach można sadzić też inne gatunki. Uprawa i zastosowanie buków.
Autor: www.thinkstockphotos.com
Żywopłot z buka pospolitego jest dekoracyjny w sezonie i poza nim
Buk (łac. Fagus) to popularne drzewo występujące w polskich ogrodach i parkach. Najczęściej uprawia się rodzimy gatunek – buk pospolity dostępny w różnych odmianach. W rzeczywistości wybór jest jeszcze większy i można zdecydować się jego orientalnych kuzynów. Podpowiadamy jakie wymagania mają buki i jak je pielęgnować.
Buk pospolity
Buk pospolity (łac. Fagus sylvatica) to drzewo dorastające zazwyczaj do 20-30 m wysokości. Młode egzemplarze mają gładką, popielatą korę (to jedna z cech charakterystycznych). Młode pędy buka są owłosione, a liście błyszczące, ciemnozielone, o eliptycznym bądź jajowatym kształcie. Jesienią przebarwiają się na żółto, a potem na brązowo. Częściowo utrzymują się na drzewie w czasie zimy. Buk wytwarza jadalne owoce – bukiew. Podstawowy gatunek przyrasta około 50 cm rocznie (oczywiście w dużej mierze zależy to od warunków wzrostu).
Przeczytaj tez: Drzewa i krzewy o przebarwiających się liściach. Rośliny do ogrodu kolorowe jesienią
Ciekawe odmiany buka pospolitego
- 'Asplenifolia' – odmiana wyróżniająca się wąskimi, zatokowo klapowanymi liśćmi. Rośnie wolniej w porównaniu do podstawowego gatunku.
- 'Bicolor Sartini' – odmiana o efektownych, dwubarwnych liściach (środek zielony, obrzeżenie zielonkawe bądź żółte).
- 'Marmorstar' – tworzy przyrosty o barwie początkowo prawie białej, potem zielonokremowej. Blaszki liściowe są delikatnie pofałdowane.
- 'Pendula' – odmiana o płaczącym pokroju.
- 'Rohan Weeping' – odmiana o lekko postrzępionych, ciemnofioletowych liściach.
- 'Black Swan' - ma wąski, zwisający pokrój i ciemnofioletowe liście. Dorasta do 7 m wysokości przy 2-3 m szerokości.
- 'Purpurea Tricolor' – liście tej odmiany są purpurowe z różowym obrzeżeniem.
- 'Dawyck Purple' - odmiana o czerwono purpurowych liściach i wąskiej kolumnie, dorastająca do 15 m wysokości.
Inne gatunki buka
W ogrodzie można spotkać także buk wschodni (Fagus orientalis). Naturalnie występuje m.in. na Bałkanach i na Kaukazie. Dorasta nawet do 40 m wysokości (w Polsce mniej). Ma duże, owalne, spiczasto zakończone liście, których długość może dochodzić nawet do 17 cm. Kora buka wschodniego jest bruzdowana. Do ciekawych odmian należy m.in. 'Iskander'.
Buk karbowany (Fagus crenata) pochodzi z Japonii. Jego finalna wysokość wynosi 30 m. Przypomina buk pospolity, ale ma bardziej jajowate, karbowane blaszki liściowe.
Z rejonu azjatyckiego (Chiny) pochodzi także buk Englera (Fagus engleriana). Drzewo jest trochę niższe (około 25 m wysokości). Ma tendencję do rozgałęziania się nisko nad ziemią.
Wymagania drzew – stanowisko, gleba, mrozoodporność
Buki radzą sobie na różnych stanowiskach – rosną na słońcu, w półcieniu i w pełnym zacienieniu. Optymalne dla ich wzrostu i wyglądu jest lekkie zacienienie. Każdy z powyższych gatunków lubi gleby żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne. Drzewa tolerują szeroki zakres pH, lubią rejony o zwiększonej wilgotności powietrza (np. nadmorskie). Znoszą zanieczyszczania powietrza.
Buki są wrażliwe na przymrozki. Młode egzemplarze pochodzące z krajów o cieplejszym klimacie przed nadejściem zimy zaleca się osłaniać. Nadziemną część można okryć materiałem przepuszczającym powietrze (np. workami jutowymi), u podstawy pnia trzeba wysypać grubą warstwę ściółki okrywającej.
Jak zabezpieczyć drzewa i krzewy przed zimą
Buki w ogrodzie - podstawowe zabiegi pielęgnacyjne
Buk pospolity najlepiej sadzić jesienią bądź wiosną, dla gatunków obcego pochodzenia optymalny jest termin wiosenny. W czasie długotrwałej suszy drzewo wymaga podlewania. Buki tworzące żywopłoty zaleca się nawadniać regularnie. Do dokarmiania warto stosować nawozy organiczne.
Buki bardzo dobrze znoszą cięcie. Warto jednak zabieg dostosować do konkretnej odmiany, gdyż u niektóre z nich nie wymagają przycinania.
Drzewa mogą być atakowane przez mszyce oraz wełnowce.
Najważniejsze błędy popełniane przy sadzeniu drzew – tego nie wolno robić sadząc drzewo!
Zastosowanie buków w ogrodzie
Buk (wszystkie powyższe gatunki) to jedna z ciekawszych propozycji na soliter sadzony w wyeksponowanym miejscu w ogrodzie. Buk zwyczajny w Polsce należy do najpopularniejszych gatunków wykorzystywanych na żywopłoty i szpalery. Rośliny są uprawiane także na wrzosowiskach i w ogrodach skalnych. Wprowadzają do ogrodu akcent kolorystyczny.
Buki pasują do różnych stylów urządzania ogrodu, w tym do naturalistycznego, leśnego i orientalnego. Przyciągają ptaki. Drewno buka to dobry materiał budulcowy. Jest twarde i ciężkie, ale jednocześnie względnie łatwe w obróbce.
Przeczytaj też: Żywopłot z buka – jak założyć i pielęgnować?
