Spis treści
Kiedy ciąć jabłonie i grusze w ogrodzie?
Jabłonie, grusze, a także niektóre odmiany pigwy i nieszpułki to drzewa ziarnkowe. To gatunki, które świetnie znoszą cięcie wtedy, gdy drzewa jeszcze „śpią” - od połowy lutego do końca marca, a przy chłodniejszej wiośnie nawet do połowy kwietnia. W tym okresie rośliny nie mają liści, nie krążą w nich soki, więc cięcie jest dla nich najmniej stresujące. Drzewa nie „płaczą”, a ryzyko infekcji jest minimalne.
Najlepiej wybierać dzień suchy, bez mrozu poniżej –5°C. Gdy jest zimniej, drewno robi się kruche i łatwo o uszkodzenia. Cięcie zimowe pozwala zobaczyć całą koronę jak na dłoni i usunąć gałęzie rosnące do środka,krzyżujące się pędy i zbyt długie przyrosty. Dzięki temu owoce będą lepiej doświetlone i słodsze. Większe rany (powyżej 2–3 cm) warto zabezpieczyć maścią ogrodniczą z miedzią.
Młode drzewka wymagają cięcia co roku, aby nadać im właściwy kształt. Starsze zazwyczaj przycina się co 2–3 lata. Jeśli masz w ogrodzie bardzo stare, zaniedbane jabłonie, można je odmłodzić, ale etapami, usuwając maksymalnie do 30–40% korony w ciągu 2–3 sezonów.
Polecamy: Czy twoje magnolie są gotowe na zimę? Zobacz jak je odpowiednio zabezpieczyć!
Kalendarz przycinania drzew pestkowych
Wiśnie, czereśnie, brzoskwinie, nektaryny, morele, śliwy i mirabelki są znacznie delikatniejsze niż jabłonie. Źle znoszą cięcie zimą. Rany goją się wtedy wolno i są świetną furtką dla chorób kory i drewna, takich jak rak bakteryjny czy srebrzystość liści.
Dlatego pestkowce przycina się wyłącznie latem - od połowy lipca do końca sierpnia (czasem do połowy września). Wysokie temperatury sprawiają, że rany goją się błyskawicznie, a drzewa szybko wracają do formy.
Latem wykonuje się cięcie:
- prześwietlające - usuwanie pionowych „wilków”,
- sanitarne - wycinanie suchych i chorych gałęzi,
- regulujące koronę - aby drzewo nie rosło zbyt szeroko.
Brzoskwinie i nektaryny wymagają regularnego, corocznego cięcia, bo owocują jedynie na jednorocznych pędach. Skraca się je nawet o 50–70%. Wiśnie i czereśnie tnie się łagodniej.
Czytaj również: Jakie drzewa można wycinać bez zezwolenia?
Kiedy ciąć orzech włoski?
Orzech włoski źle znosi cięcie zimą. W tym okresie bardzo silnie „płacze”, czyli wydziela duże ilości soku, co spowalnia gojenie ran, zwiększa podatność na choroby i naraża drzewo na uszkodzenia mrozowe. Przy intensywnym cięciu takie wycieki mogą nawet doprowadzić do zamierania całych gałęzi lub całego drzewa.
Najlepszy czas na cięcie orzecha to koniec lata i początek jesieni, zwykle wrzesień. Trzeba jednak liczyć się z tym, że usuwając gałęzie, ścinamy też dojrzewające owoce. Dlatego jako alternatywę stosuje się wczesną wiosnę - około 4–5 tygodni przed pojawieniem się liści, kiedy drzewo zaczyna już pracę, ale przepływ soków nie jest jeszcze tak intensywny.
Kiedy ciąć drzewa ozdobne?
Drzewa liściaste ozdobne w polskich ogrodach przycina się przede wszystkim w dwóch bezpiecznych terminach: późną zimą/wczesną wiosną (luty–marzec) lub latem po pełnym rozwoju liści (lipiec–sierpień). Wybór terminu zależy od gatunku, wieku drzewa i celu cięcia.
Cięcie zimowe (luty–koniec marca)To najbezpieczniejszy okres - drzewa są bezlistne, nie „płaczą”, a struktura korony jest dobrze widoczna. W tym czasie przycina się większość gatunków:
- lipy - świetnie znoszą cięcie, również silne formowanie,
- klony - zimą, bo wiosną mocno „płaczą”,
- jesiony, graby, buki, kasztanowce - tylko zimą lub bardzo wczesną wiosną,
- dęby - najlepiej do połowy marca, późniejsze cięcie zwiększa ryzyko chorób,
- wierzby - głównie zimą; możliwe także cięcie wczesnowiosenne.
Cięcie letnie (lipiec–sierpień)Stosuje się je, gdy chcemy ograniczyć wzrost i przyspieszyć gojenie ran. To najbezpieczniejszy termin dla:
- brzóz - zalecany wyłącznie latem, zimą mocno „płaczą”,
- grabów i buków - przy korektach po zimowym cięciu.
Kiedy przycinań drzewa egzotyczne?
Coraz częściej w przydomowych ogrodach pojawiają się gatunki z cieplejszych stref klimatycznych: figowce, paulownie czy albicje. Ich terminy cięcia różnią się i wymagają szczególnej ostrożności.
- Figowiec pospolity (Ficus carica) w Polsce uprawiany w gruncie w cieplejszych regionach lub w pojemnikach - przycina się bardzo wczesną wiosną, od marca do początku kwietnia, tuż przed ruszeniem wegetacji, ale koniecznie po ustąpieniu silnych mrozów. Cięcie wykonuje się oszczędnie: skraca się pędy o 1/3–1/2 długości, usuwa przemarznięte i słabe przyrosty. Zbyt wczesne cięcie grozi przemarzaniem ran, zbyt późne osłabia owocowanie.
- Paulownia, magnolie wielkokwiatowe czy albicja (drzewo jedwabne) wymagają cięcia tylko sanitarnego i formującego w pierwszych latach - najlepiej wczesną wiosną po minięciu ryzyka silnych mrozów (marzec–kwiecień). Cięcie latem jest dopuszczalne, ale osłabia kwitnienie w kolejnym sezonie.
Zobacz także: Czy można przesadzić lipę w miejsce po usuniętym orzechu włoskim?
Koszt profesjonalnego przycinania drzew na wysokościach
Kiedy drzewo osiąga dużą wysokość, rośnie blisko domu, linii energetycznych lub wymaga pracy na linach - samodzielne cięcie staje się niebezpieczne. Wtedy konieczne jest zatrudnienie firmy arboristycznej z uprawnieniami alpinistycznymi i certyfikatem ETW lub ISA.
Orientacyjne ceny w 2025 roku w Polsce (netto, bez VAT 8% dla usług ogrodniczych):
- małe drzewo owocowe (do 5 m) - 150–350 zł/szt.
- średnie drzewo (5–10 m) - 400–900 zł/szt.
- duże drzewo liściaste (10–15 m) - 1000–2500 zł/szt.
- bardzo duże drzewo (powyżej 15 m, blisko budynku lub linii) - 2500–6000 zł i więcej
- stawka godzinowa alpinisty-arboristy - 180–280 zł/godz. (zazwyczaj minimum 4 godz.)
- wycinka z podnośnika (jeśli możliwy dojazd) - tańsza o ok. 20–40% niż metody linowe.
Ceny zależne są m.in. od takich czynników, jak: obwód pnia, liczba i grubość usuwanych konarów, lokalizacja, konieczność zamknięcia drogi lub uzgodnienia z energetyką. Wywóz i utylizacja gałęzi to dodatkowe kilkaset złotych.
Artykuł powstał przy użyciu AI.
Zobacz galerię: Drzewa przynoszące nieszczęście
