Pielęgnacja drzew owocowych - jak chronić je przed szkodnikami i chorobami?
Walka z chorobami i szkodnikami drzew owocowych trwa w zasadzie przez cały rok. Duże znaczenie mają działania profilaktyczne – lepiej jest zapobiegać "dolegliwościom" niż je leczyć. Z czym boryka się właściciel przydomowego sadu owocowego?
Drzewa owocowe są odporniejsze na choroby i szkodniki, jeśli zapewni im się odpowiednie warunki do rozwoju. Bardzo ważna jest usytuowanie w słonecznym miejscu i wysoka jakość gleby. Większość gatunków preferuje podłoża żyzne, przepuszczalne, zasobne w składniki pokarmowe. Dlatego przed sadzeniem drzew glebę warto użyźnić stosując nawozy organiczne (np.: kompost i obornik). Na większych areałach wykonuje się laboratoryjne analizy gleby, uprawiając drzewa na potrzeby własne wystarczy wizualna ocena typu podłoża i sprawdzenie pH.
Rośliny należy regularnie dokarmiać także po sadzeniu – w trakcie sezonu wegetacyjnego. Innym, istotnym czynnikiem jest zagęszczenie drzew. Aby ograniczyć ryzyko wystąpienia chorób grzybowych, należy dbać o odpowiednią rozstawę i systematyczne prześwietlanie koron. Zimą wykonuje się bielenie pni i grubych konarów. Zabieg chroni przed zgorzelami mrozowymi. Główne działania ochronne zależą jednak od konkretnego gatunku lub grupy drzew.
Autor: Andrzej Szandomirski
Jabłonie i grusze
Powyższe gatunki należy chronić w szczególności przed parchem, który powoduje opadanie liści i deformacje oraz korkowacenie owoców. Innymi istotnymi zagrożeniami jest mączniak prawdziwy oraz brunatna zgnilizna. Preparaty ochrony roślin warto stosować profilaktycznie już od fazy nabrzmienia pąków. Naprzemianlegle warto stosować Miedzian, Mythos i Champion. Do groźnych szkodników natomiast należą: kwieciak jabłkowiec i gruszowiec, miodówka jabłoniowa, mszyce, owocnica jabłkowa i gruszowa (zwłaszcza w starszych sadach), pryszczarek i przędziorki. Większość owadów i roztoczków można zlikwidować stosując Karate Zeon. Próg zagrożenia zależy od poszczególnego gatunku. Ilość owadów można monitorować zakładając m.in. tablice lepowe.
Wiśnie i czereśnie
Do częstych chorób zalicza się brunatną zgniliznę (owoce gniją się i marszczą), rak bakteryjny drzew pestkowych (częstym objawem są gumowe wycieki na pniach i pędach) i drobna plamistość liści (powoduje nekrozy i opadanie liści). Porażone części zaleca się wycinać i palić. Choroby zwalcza się chemicznie stosując wiosną m.in. Miedzian, Topsin i Switch. Drzewa warto także profilaktycznie pryskać po opadnięciu liści (przeciwko rakowi). Ponadto od fazy nabrzmiewania pąka stosuje się insektycydy przeciwko mszycom, śluzownicy, nasionnicy trześniówce i kwieciakowi pestkowcowi.
Śliwy
Groźną chorobą atakującą śliwy jest torbiel. Powoduje duże straty w plonach, deformując i psując owoce. Gdy choroba wystąpi, należy usuwać i palić porażone owoce. Najważniejsza jest profilaktyka. Chorobie można zapobiegać wykonując opryskiwanie w stanie bezlistnym (Carpene, Syllit). Ponadto na śliwach często występują choroby i szkodniki typowe dla drzew pestkowych.
Brzoskwinie i morele
Najbardziej charakterystyczną (i niestety częstą) chorobą brzoskwini jest kędzierzawość liści. W rezultacie liście są zdeformowane, grubsze, przebarwiają się, obumierają i opadają. Na owocach mogą występować rany. Pędy z widocznymi oznakami choroby należy wyciąć. Już w stanie bezlistnym stosuje się Miedzian. Na brzoskwiniach i morelach częstymi nieproszonymi gośćmi są mszyce, przędziorki oraz gąsienice motyli oraz błonkówek.
W przydomowym sadzie, gdzie uprawiamy kilka lub kilkanaście drzewek, chemiczne środki ochrony roślin można zastąpić preparatami ekologicznymi. Wykonuje się je m.in. z pokrzywy, czosnku, krwawnika, wrotyczu oraz mniszka. Działają profilaktycznie i doraźnie.
