Choroby róż - jakie są najgroźniejsze? Na co chorują róże i jak je leczyć?

Róże niezmiennie pozostają jednymi z najpopularniejszych roślin ogrodowych. Choć piękne i podziwiane od wieków, są niestety także bardzo lubiane przez szkodniki i często atakowane przez choroby, szczególnie gdy warunki uprawy nie są optymalne. Jakie choroby i szkodniki najczęściej mogą zagrażać różom i jak się przed nimi bronić?

Spis treści

1. Najczęstsze choroby róż
2. Choroby róż - zdjęcia
3. Co na choroby grzybowe róż?
4. Najczęstsze szkodniki róż i ich zwalczanie
5. Przędziorki na różach

Róże, podobnie jak inne rośliny ogrodowe, mogą być porażane przez różne choroby i atakowane przez różne szkodniki. Które z nich pojawiają się najczęściej?

Najczęstsze choroby róż

W profilaktyce chorób roślin ogrodowych - w tym także róż - bardzo ważne jest zapewnienie im optymalnych warunków uprawy: odpowiedniego stanowiska, podłoża oraz prawidłowego nawodnienia i zasilania odpowiednimi nawozami. Pomoże to w znacznym stopniu zwiększyć odporność na infekcje grzybowe. Nie mniej istotna jest obserwacja roślin i szybka reakcja na pierwsze objawy chorób, które mogą pojawiać się na wszystkich częściach roślin.

Źródłem infekcji mogą być uszkodzenia mechaniczne, zranienia, miejsca po cięciu lub uszkodzenia tkanek powodowane przez szkodniki. W celu unikania zakażeń warto także wybierać odmiany róż odporne na choroby oraz usuwać opadłe liście i wycinać na bieżąco porażone chorobami pędy.

Choroby grzybowe róż często ciężko zauważyć i rozpoznać, szczególnie w początkowym stadium ich rozwoju. Zwykle dopiero różnego rodzaju plamy na liściach lub brązowienie i zamieranie fragmentów rośliny alarmują nas, iż dzieje się coś niepokojącego.

Choroby róż - zdjęcia

Zobacz galerię 7 zdjęć

Autor: GettyImages

Czarna plamistość liści róży

Co na choroby grzybowe róż?

• Czarna plamistość róży. Z tą uciążliwą i trudną do zwalczenia chorobą spotyka się wielu amatorów uprawy róż. Można rozpoznać ją po tworzących się na liściach różnej wielkości jasnobrunatnych, z czasem czerniejących okrągłych plam. Czarna plamistość róży prowadzi do żółknięcia i szybkiego opadania liści - nawet przy delikatnym dotknięciu krzewu lub pędu. Pierwsze objawy tej choroby mogą wystąpić już na początku lata (nawet w połowie maja).

• Mączniak rzekomy. Z czarną plamistością często może być mylony mączniak rzekomy – również dość powszechna choroba róż. Wczesne objawy tej choroby to jasnożółte plamy między nerwami liści, które z czasem ciemnieją; od spodniej strony liści w miejscu plam pojawia się białawy nalot. Mączniak rzekomy prowadzi do opadania liści i może atakować także pędy oraz płatki kwiatów, powodując ich deformację.

• Mączniak prawdziwy. Róże, podobnie jak inne rośliny, atakowane są często przez bardzo powszechną chorobę grzybową – mączniaka prawdziwego. Charakterystycznym objawem tej choroby jest biały, mączysty nalot na pączkach, pędach i górnej stronie liści. W wyniku rozwoju mączniaka może dochodzić do odbarwianie i zniekształcania zaatakowanych części roślin oraz do zahamowania kwitnienia krzewów róż.

Czarną plamistość róży oraz oba rodzaje mączniaków można zwalczać np. preparatem Previcur Energy lub Mildex, a także każdym innym przeznaczonym do zwalczania tych chorób. Pierwsze opryski najlepiej zastosować jak najszybciej po zauważeniu niepokojących objawów.

• Szara pleśń. Róże atakowane są często także przez szarą pleśń – chorobę grzybową rozwijającą się najczęściej przy dużej wilgotności powietrza, wysokich temperaturach i dużym zagęszczeniu roślin (braku przewiewu). Charakterystyczne objawy to szary, pylący, puszysty nalot na liściach i pąkach kwiatowych oraz brunatne plamy na pędach (łodygach). W wyniku rozwoju choroby porażone części roślin, w tym pąki kwiatów, brunatnieją i zamierają. Do walki z szarą pleśnią najlepiej zastosować specjalistyczne środki przeciwko chorobom grzybowym, np. Teldor lub Signum, które można zastosować profilaktycznie (np. po okresie ciepłej i wilgotnej pogody) lub interwencyjnie.

• Rdza róży. Na krzewach róż może wystąpić także inna choroba objawiająca się powstawaniem licznych, drobnych, żółtych skupisk zarodników grzyba na spodniej stronie liścia i na pędach. Jest to rdza róży, która może prowadzić do zasychania i opadania liści. Rozwojowi tej choroby sprzyja nadmierne nawożenie azotem. Do walki z rdzą można zastosować np. środki Mildex, Biosept lub Amistar.

Najczęstsze szkodniki róż i ich zwalczanie

Niewątpliwie prym wśród szkodników atakujących róże wiodą mszyce. Występują one gromadnie w tzw. koloniach. Mają charakterystyczny kłująco-ssący aparat gębowy, dzięki któremu wysysają soki z najmłodszych pędów i liści. Na różach żeruje pięć różnych gatunków mszyc:

• mszyca różano-szczeciowa (o barwie zielonej lub różowej),
• mszyca różano-rutewkowa (jasnozielona lub żółtawa),
• mszyca różano-trawowa (zielona),
• mszyca smugowa (zielona),
• miodownica różana (brunatna).

Kolonie mszyc atakują i żerują zwykle na najmłodszych, miękkich częściach róży (pączkach kwiatów, pędach wierzchołkowych), powodując ich zniekształcenie, żółkniecie i zasychanie. Mszyce mogą przenosić także różne choroby wirusowe, a także wydzielają lepką tzw. rosę miodową na powierzchni liści, co prowadzi do rozwoju grzybów i ogranicza zdolności asymilacyjne.

Do zwalczania mszyc można stosować ekologiczne środki (np. wywary z pokrzyw, czosnku lub wrotyczu) lub specjalistyczne preparaty, np. Decis, który zwalcza także gąsienice, chrząszcze i skoczki.

• Przeczytaj też: Jakie szkodniki roślin pojawiają się wiosną jako pierwsze?

Innym częstym, niemile widzianym gościem na krzewach róż jest skoczek różany, którego żerowanie, trwające od maja do września, objawia się powstawaniem białych plamek na górnej stronie blaszki liściowej. W późniejszej fazie jego żerowania liść staje się „marmurkowy” i z czasem bieleje, a liście zamierają i opadają.

Na krzewach róż można spotkać się również z żerowaniem wciornastków, a konkretnie z wciornastkiem różówkiem, który powoduje różnego rodzaju deformacje kwiatów, skorkowacenia pędów oraz charakterystyczne drobne, jasne plamki na liściach.

Przędziorki na różach

Na różach żerują także gąsienice motyli lub dorosłe chrząszcze, które mogą wygryzać dziury w liściach lub po prostu je zjadać.Niemałe szkody może wyrządzić także roztocz – przędziorek chmielowiec. Na różach żerują wszystkie formy rozwojowe tego szkodnika – larwy, nimfy i osobniki dorosłe, powodując powstawanie na górnej stronie liści drobnych, żółtych plamek (najpierw wzdłuż nerwów, potem na całym liściu). Liście mogą usychać i opadać, a całe rośliny wolniej się rozwijają i słabiej kwitną. Przędziorki najmocniej rozmnażają się w czasie suchej, bezdeszczowej pogody, kiedy to tworzą na roślinach oprzędy – charakterystyczne, małe pajęczynki.

Aby zwalczyć przędziorki na różach profilaktycznie można stosować (wczesną wiosną) opryski preparatami olejowymi (np. Promanal, Emulpar), które uniemożliwiają rozwój przędziorków (także mszyc) już na stracie sezonu. W trakcie sezonu przędziorki trzeba zwalczać już specjalnymi preparatami, np. Envidor lub Magus, które zwalczają wszystkie stadia rozwojowe tego szkodnika.

Przeczytaj też:

• Najważniejsze błędy popełniane w uprawie róż w ogrodzie - tego nie wolno robić!
• Róże jadalne - jakie gatunki, co z nich można zrobić i w jaki sposób?
• Jak i kiedy sadzić róże. Sadzenie róż krok po kroku

Zobacz galerię 25 zdjęć

Autor: Szymon Starnawski / Grupa Murator

Odmiany róż szlachetnych różnią się sposobem kwitnienia i pokrojem

Maciej Aleksandrowicz