Spis treści
- Jak wyglądają krocionogi? Skąd się biorą? Czym się żywią?
- Czy krocionogi są szkodliwe dla roślin w ogrodzie?
- Gatunki krocionogów
- Czy krocionogi są groźne dla człowieka i gospodarstw domowych?
- Jak pozbyć się krocionogów z ogrodu?
Jak wyglądają krocionogi? Skąd się biorą? Czym się żywią?
Krocionogi zaliczają się do stawonogów i osiągają długość od kilku milimetrów do 5 cm. Wyróżniają się dużą liczbą odnóży, które rozmieszczone są wzdłuż szarego, ciemnobrunatnego lub czarnego walcowatego, podłużnego ciała, pokrytego wapiennym pancerzem. Poruszają się charakterystycznym, płynnym ruchem, dzięki równomiernemu przesuwaniu się odnóży.
Krocionogi rozmnażają się (składają jaja), rozwijają oraz zimują pod powierzchnią gleby, a następnie żerują w swoich kryjówkach na powierzchni - pod opadłymi liśćmi i w innych wilgotnych i często zagraconych miejscach (pod deskami, kamieniami itp.), a zaskoczone, nagle odkryte, często zwijają się w kłębek. Zazwyczaj żyją kilka lat i żywią się resztkami roślin lub rozkładającą się materią organiczną (co jest pożyteczne dla środowiska), ale w poszukiwaniu lepszych siedlisk mogą przemieszczać się w okolice zabudowań lub żerować w uprawach różnych roślin ogrodowych.
Czy krocionogi są szkodliwe dla roślin w ogrodzie?
Choć krocionogi nie należą do bardzo groźnych szkodników, to mogą uszkadzać młode, kiełkujące rośliny, nasiona lub cebulki i bulwy różnych gatunków ogrodowych (np. begonii, hiacyntów, tulipanów), także uprawianych w szklarniach. W zależności od gatunku krocionogów uszkodzenia mogą dotyczyć różnych roślin i mieć różne natężenie.
- Zaatakowane przez krocionogi młode, kiełkujące rośliny i ich delikatne korzenie z czasem więdną i usychają.
- W bulwach i cebulkach oraz korzeniach, żerujące w ziemi krocionogi mogą wygryzać okrągłe jamki.
Gatunki krocionogów
Najczęściej występuje krocionóg krwawoplamy (Blaniulus guttulatus), który ma szarą lub szarożółtą barwę, a na bokach czerwone plamki (gruczoły) wydzielające parzący, czerwonawy płyn. Często występuje na próchnicznych, wilgotnych glebach, na większych plantacjach lub też w ogrodach, gdzie może uszkadzać warzywa, np. uprawy ogórka, fasoli, grochu, buraka, ziemniak oraz roślin owocowych, np. truskawki i innych. Atakują i uszkadzają zwykle młode, kiełkujące rośliny (zarówno ich części nadziemne, jak i korzenie), przy czym mogą towarzyszyć też innym szkodnikom.
Innym dość często spotykanym gatunkiem jest krocionóg czarny (Cylindroiulus teutonicus) o błyszczącym, ciemnym ciele i osiągającym około 3 cm długości. Może występować zarówno w ogrodach, na trawnikach, na polach, w parkach, jak i w pobliżu zabudowań ludzkich, a także w ich wnętrzach – w piwnicach, na dolnych kondygnacjach. Uszkadza różne rośliny, w tym warzywa korzeniowe (burak, marchew, pietruszka, ziemniak), a także różne gatunki roślin ozdobnych w ogrodzie i pod osłonami (w szklarniach).
Podobne szkody może wyrządzać też krocionóg brunatny (Cylindroiulus frisius), żerujący często w uprawach warzyw w ogrodach (i pod osłonami).
Przeczytaj też: Jak odstraszyć ślimaki z ogrodu? Wypróbuj domowe metody na ślimaki
i
Czy krocionogi są groźne dla człowieka i gospodarstw domowych?
Krocionogi nie stwarzają żadnego, bezpośredniego zagrożenia dla ludzi czy zwierząt domowych, choć zaniepokojone w swoich kryjówkach, w odruchu obronnym mogą wydzielać drażniący, nieprzyjemnie pachnący płyn (tylko niektóre gatunki). Często zdarza się, że z ogrodu przemieszczają się w okolice budynków albo nawet wchodzą do piwnic lub na partery, gdzie chronią się w zacisznych miejscach. Mogą tam uszkadzać przechowywane rośliny (np. owoce, warzywa, cebulki kwiatów) lub żerować w przechowywanych tam produktach spożywczych.
Przeczytaj też: Straszy „agresywnym” wyglądem i masowym występowaniem. Skupieniec lipowy powrócił
Jak pozbyć się krocionogów z ogrodu?
Krocionogi rzadko atakują rośliny z dużym nasileniem, ale jeśli szkody są duże, warto podejmować działania ograniczające ich występowanie. Dotyczy to upraw w ogrodach, na polach, a także w miejscach przechowywania roślin (warzyw, owoców) czy w domowych piwnicach, działkowych altanach, magazynach.
Aby ograniczyć ich występowanie lub zniechęcić do żerowania w ogrodzie należy:
- regularnie kosić trawę oraz przycinać gałęzie drzew i krzewów przylegających do budynków,
- dbać o czystość (szczelnie przykrywać pojemniki na odpady i regularnie je opróżniać),
- nie gromadzić w ogrodzie lub przy budynkach starych desek i innych podobnych materiałów,
- usuwać opadłe, rozkładające się resztki owoców, warzyw i innych roślin,
- stosować odpowiednie nawożenie gleby (szczególnie wapnowanie),
- w pobliżu upraw warzywnych sadzić rośliny o silnym aromacie (np. lawenda, mięta, rozmaryn, aksamitka), które odstraszają owady, w tym krocionogi.
Ponadto, warto zakładać naturalne pułapki wabiące szkodniki – w wykopanych dołkach można umieszczać kawałki warzyw (np. ziemniaków, marchwi). Po kilku dniach gromadzące się tam krocionogi można usunąć lub zniszczyć.
W celu zwalczenia tych szkodników można też stosować różnego rodzaju środki chemiczne (dopuszczone do użytku amatorskiego) do odkażania gleby (w formie granulatów, podlewania) lub oprysków (także w pomieszczeniach) insektycydami o działaniu kontaktowym, np. Alfasekt, Effect Ultimum.
Przeczytaj też: Opuchlaki - jak zwalczać? Domowe sposoby i chemia na pozbycie się opuchlaków
