Chcesz mieć zdrowe owoce z ogrodu? Zrób zimowy przegląd drzew owocowych

2024-01-22 14:20

Gdy na dworze panuje jeszcze zima, warto wybrać się do ogrodu i obejrzeć dokładnie drzewa owocowe. Właśnie teraz można na nich wypatrzeć szkodniki, które w sezonie mogą zagrażać roślinom. Warto zrobić zimowy przegląd drzew owocowych i już teraz zacząć chronić rośliny!

Drzewa owocowe zimą
Autor: GettyImages W oczekiwaniu na upragnioną wiosnę, warto poświęcić kilka chwil na lustrację ogrodu pod kątem występowania w nim szkodników

Spis treści

  1. Szukamy szkodników zimujących na drzewach
  2. Kiedy przeprowadzić zimową lustrację drzew?
  3. Jak rozpoznać jaja mszyc na drzewach owocowych?
  4. Przędziorki zimujące na drzewach owocowych
  5. Jak znaleźć szpeciele zimujące na drzewach owocowych?

Okres bezlistny to dobra pora na przeprowadzanie zimowej lustracji drzew owocowych, by ocenić zagrożenie ze strony zimujących na gałęziach szkodników i w razie potrzeby wykonać niezbędne zabiegi profilaktyczne. Przegląd drzew i wcześnie przeprowadzona profilaktyka, pozwalają ograniczyć występowanie i żerowanie szkodników oraz stosowanie preparatów chemicznych w dalszej części sezonu.

Szukamy szkodników zimujących na drzewach

Choć nie wszystkie szkodniki widać gołym okiem, to przy braku opadów śniegu i przy dobrej pogodzie można zauważyć na bezlistnych gałęziach drzew jaja lub inne formy wielu szkodników, które najczęściej żerują na drzewach owocowych, np. przędziorków, mszyc czy szpecieli.

Każdy ze wspomnianych gatunków owadzich szkodników tworzy charakterystyczne skupiska jaj, które można zauważyć, rozpoznać i przeprowadzić zabiegi profilaktyczne. Warto pamiętać, że ilość i kondycja form zimujących szkodników w dużej mierze uzależnia ich występowanie i żerowanie w nadchodzącym sezonie. Dlatego wiedza na temat tego, jak wyglądają ich zimujące formy (np. jaja) oraz lustracja drzew pozwalają wcześniej przeciwdziałać rozwojowi szkodników.

Kiedy przeprowadzić zimową lustrację drzew?

Aby dobrze ocenić ewentualną obecność intruzów na gałęziach drzew, najlepiej przeprowadzić przegląd w słoneczny, suchy dzień, aby możliwie dokładnie udało się obejrzeć drzewo, ponieważ często zimujące formy szkodników często znajdują się na dolnej stronie gałęzi lub w zagłębieniach kory.

Przeczytaj też:

Jak rozpoznać jaja mszyc na drzewach owocowych?

Na drzewach owocowych żeruje kilka różnych mszyc, między innymi mszyca jabłoniowa, mszyca czereśniowa, mszyca wiązowo-gruszowa, mszyca śliwowo-trzcinowa, mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana.

Stadium zimującym mszyc są jaja, które najczęściej składane są w grupach lub pojedynczo w okolicy młodych, jednorocznych lub dwuletnich pędów, a także u nasady pąków, w zgłębieniach i pofałdowaniach kory. W czasie lustracji drzewa pod kątem złożonych jaj mszyc, najlepiej dokładnie obejrzeć pędy jednoroczne i dwuletnie oraz zagłębienia kory u nasady tych pędów.

Częstym szkodnikiem drzew owocowych jest też inna mszyca – bawełnica korówka, nazywana też mszycą krwistą ze względu na jej ciemnoczerwoną barwę. Dorosła forma, oprócz charakterystycznej barwy wyróżnia się też podłużnymi, woskowatymi pasmami, które pokrywają jej ciało, co przypomina kłaczki waty. W przypadku bawełnicy zimują młode larwy, które ukrywają się we wszelkich zagłębieniach i pofałdowaniach, czy spękaniach kory w konarach drzew, ale w strefie korzeniowej drzewa. Jeśli w czasie przeglądu drzew zauważymy dużą ilość kolonii samic bawełnicy, należy wykonać wczesnowiosenny oprysk zwalczający (np. preparatami olejowymi typu Promanal, Treol lub Emulpar). Po zetknięciu z organizmem szkodnika olej otacza go lepkim śluzem, który zakłóca i uniemożliwia oddychanie, poruszanie się oraz żerowanie i w konsekwencji owad ginie.

Przeczytaj też:

Przędziorki zimujące na drzewach owocowych

Najczęściej występującymi i czyniącymi największe szkody w uprawie drzew owocowych są dwa gatunki przędziorków: przędziorek owocowiec (Panonychus ulmi) i przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae).

  • Formą zimującą przędziorka owocowca, który później (w sezonie) przypomina drobnego, czerwonego pajączka, są charakterystyczne, drobne czerwone jaja, które składane są w koloniach po kilkanaście, kilkadziesiąt lub nawet po kilkaset sztuk. Zazwyczaj znajdują się one po południowej stronie drzew, a także na dolnej (spodniej) stronie gałęzi, czy w zagłębieniach kory. Jeśli jest ich bardzo dużo, to widać je już nawet z większej odległości w postaci różnej wielkości czerwonych plam o nieregularnym kształcie. Aby dobrze ocenić zagrożenie, najlepiej obejrzeć wszystkie drzewa owocowe w ogrodzie i jeśli stwierdzimy dużą ilość skupisk jaj, warto wykonać (najpóźniej przed kwitnieniem) zabiegu profilaktycznego lub zwalczającego. Jeśli jaj jest mniej można także najpierw spróbować usunąć (zeskrobać) z gałęzi jaja i je zniszczyć.
  • Z kolei w przypadku przędziorka chmielowca sytuacja jest nieco inna, ponieważ formą zimującą jest zapłodniona, czerwonawej barwy samica. Dzięki nagromadzeniu zapasów (tłuszczów) w ciele może ona przetrwać okres zimy w kryjówkach, które znajdują się w spękanej korze oraz innych jej nierównościach i zagłębieniach. Samice ukrywają się w takich miejscach zgrupowane po kilkadziesiąt (a nawet po kilkaset) sztuk i nierzadko są przykryte cienką pajęczyną. Ponadto, mogą one zimować nawet w opadłych liściach czy w wierzchniej warstwie gleby. W czasie długich i chłodnych zim niestety rzadko można je dostrzec, ponieważ z kryjówek wychodzą najczęściej w okresie pękania pąków i rozwoju liści, dlatego lustrację należy prowadzić od końca zimy do wczesnej wiosny.

Jak znaleźć szpeciele zimujące na drzewach owocowych?

Częstymi szkodnikami są także szpeciele, czyli roztocza, które atakują między innymi jabłonie, grusze, śliwy czy wiśnie, a także inne drzewa, w tym ozdobne. Są to zwykle:

  • pordzewiacz jabłoniowy,
  • wzdymacz gruszowy,
  • pordzewiacz śliwowy.

Dorosłe formy szpecieli powodują rdzewienie owoców oraz charakterystyczne wyrostki i deformacje powierzchni blaszki liściowej. Są trudne do zauważenia gołym okiem (mają wielkość do 0,3 mm), a ich formą zimującą są samice, które dodatkowo skutecznie kryją się (po kilka do kilkuset sztuk) w spękaniach kory, a także w okolicy pąka na pędzie lub bezpośrednio w łuskach pąków.

Warto wykonać zimowy przegląd drzew od kątem szpecieli, szczególnie jeśli w trakcie sezonu można było zauważyć objawy typowe dla żerowania tej grupy szkodników, np. ordzewienie owoców lub wyrostki na liściach. Jednak w tym przypadku musimy zaopatrzyć się w szkło powiększające lub lupę, a następnie pobrać z kilku miejsc drzewa około 5-centymetrowe odcinki pędów dwuletnich z wyrastającym z nich pędem jednorocznym. Szukamy u nasady pędu i pod łuskami pąka i jeśli zauważymy dużą ilość szkodników, także warto wykonać oprysk zwalczający wczesną wiosną.

Nie przegap:

QUIZ o owocach. Pytania nie tylko o truskawki

Pytanie 1 z 10
Za najbardziej śmierdzący owoc uznano:
Zimowo-wiosenne cięcie drzew owocowych. Poradnik: jak przycinać drzewa owocowe [WIDEO]