Kalendarz ogrodnika na listopad - 5 najważniejszych prac, które każdy ogrodnik powinien wykonać w listopadzie
Kalendarz ogrodnika na listopad to lista obowiązkowych prac, które trzeba zrobić w ogrodzie przed zimą. Listopad w zasadzie kończy sezon w ogrodzie. W tym miesiącu trzeba wykonać wiele prac. Poznaj 5 najważniejszych prac, które każdy ogrodnik powinien wykonać w listopadzie.
Autor: GettyImages
W listopadzie w ogrodzie dużo czasu zajmuje usuwanie opadłych liści
Spis treści
- Kalendarz ogrodnika na listopad - sadzenie drzew i krzewów
- Kalendarz ogrodnika na listopad - zabezpieczanie roślin na zimę
- Kalendarz ogrodnika na listopad - prace w sadzie
- Kalendarz ogrodnika na listopad - prace w warzywniku
- Kalendarz ogrodnika na listopad - porządkowanie ogrodu
Listopad należy do miesięcy chłodnych, ze zmienna aurą. Wciąż zdarzają się ładne dni, ale częściej są przeplatane zimnymi, deszczowymi i „szarymi”. Regularnie pojawiają się przymrozki. Zdarzają się nawet mroźne i zimne listopady, co nie wróży dobrze wiośnie. Ludowe przysłowie głosi: „kiedy zima w listopadzie, jeszcze w kwietniu zimno się kładzie”. Dlatego trzeba wykorzystać listopadowe dni z umiarkowanie ciepłą, bezdeszczową pogodą i wykonać najpotrzebniejsze zabiegi pielęgnacyjne, w pierwszej kolejności stawiając na ochronę roślin.
Kalendarz ogrodnika na listopad - sadzenie drzew i krzewów
W pierwszej dekadzie listopada wciąż jeszcze można sadzić drzewa i krzewy z odkrytym korzeniem – jest to jednak już ostatni dzwonek. Termin sadzenia można wydłużyć w przypadku gatunków krajowych, w pełni mrozoodpornych. Drzewa i krzewy obcego pochodzenia czy botaniczne (bardziej wrażliwe) kultywary, lepiej sadzić wcześniej (koniec września, początek października) lub poczekać z zabiegiem do wiosny. Drzewa po posadzeniu należy obficie podlać.
Kalendarz ogrodnika na listopad - zabezpieczanie roślin na zimę
Wiele roślin rosnących w ogrodzie przed nadejściem mrozów wymaga okrycia. W szczególności dotyczy to gatunków obcego pochodzenia, wrażliwych na mróz (warto znać strefę mrozoodporności określoną dla poszczególnych roślin). Ponadto należy okrywać także egzemplarze młode, 1-2-letnie – tak "na wszelki wypadek".
Drzewa i krzewy często osłania się stosując okrywy ze słomy, agrowłókniny lub innego przepuszczalnego materiału. Róże zwykle się kopczykuje. Podstawę drzew i krzewów (a także byliny) warto okrywać grubą warstwą (5-10 cm) ściółki organicznej. Osłony warto założyć/usypać po pierwszych przymrozkach – wtedy jest mniejsze ryzyko, że zostaną „wykorzystane” przez szkodniki (gryzonie).
Warto przy tym zaznaczyć, że odporność roślin na mróz zależy nie tylko od panujących temperatur, ale także od ich wahań, wilgotności powietrza, wiatru, pokryw śniegu, a także przepuszczalności podłoża. Na niektóre czynniki mamy wpływ: podłoże warto przed sadzeniem rozluźnić, cenne i wrażliwe okazy można ochronić przed wiatrem stosując maty osłaniające od strony wschodniej. Wahania temperatury mogą prowadzić do tworzenia zgorzelin mrozowych, dlatego grube pnie drzew i konarów zaleca się bielić.
Nie powinno się usuwać warstwy śniegu zalegającej na ziemi – to naturalna bariera chroniąca korzenie roślin przed mrozem - jest to ważne, ponieważ w mroźne, ale bezśnieżne zimy odnotowuje się więcej strat w roślinności. Natomiast trzeba usuwać zalegający śnieg na pędach drzew i krzewów zimozielonych, w przeciwnym wypadku może dojść do ich odkształcenia lub złamania.
Autor: GettyImages
W listopadzie w ogrodzie dużo czasu zajmuje usuwanie opadłych liści
Kalendarz ogrodnika na listopad - prace w sadzie
Jednym z ważniejszych zabiegów wykonywanych w sadzie jest bielenie drzew. Pierwszy zabieg często wykonuje się pod koniec miesiąca i powtarza 2-3-krotnie aż do nadejścia wiosny (zwykle „krytyczny” okres powstania ran zgorzelinowych przypada na przełom stycznia i lutego). Do bielenia można użyć mleka wapiennego. Za pomocą pędzla należy pokryć substancją grubsze pnie (zwłaszcza od strony południowej) oraz konary. Bielenie chroni przed szkodami powstałymi na wskutek wahania temperatur, ale nie broni drzew przed szkodnikami (jak sądzi się równie powszechnie co błędnie). W sadzie należy zebrać opadłe owoce i usunąć owoce zaschnięte, tzw. mumie.
Drzewa i krzewy można uchronić przed chorobami grzybowymi traktując je Miedzianem w stanie bezlistnym. Tak walczy się m.in. z kędzierzawością liści brzoskwini. Zabiegi powinno się przeprowadzać w suche, mało wietrzne, względnie umiarkowanie ciepłe dni (temperatura powinna przekraczać 6 st. C). W listopadzie kończy się zbiór orzechów włoskich i orzechów laskowych.
Kalendarz ogrodnika na listopad - prace w warzywniku
W warzywniku pozostało już niewiele warzyw, które można zbierać – to m.in. jarmuż, kapusta brukselska, warzywa korzeniowe i letnie odmiany pora. Miejsca po zbiorach powinno się na bieżąco oczyszczać i przekopywać. To dobry sposób na zwalczanie różnorodnych szkodników – od pędraków po śmietkę kapuścianą. W listopadzie wciąż można wysiewać do gruntu warzywa ozime (pietruszka, marchew, koper ogrodowy). To przyśpieszy plonowanie o 10-20 dni. Jeśli miesiąc jest ciepły, w pierwszej dekadzie warto zastosować nawozy organiczne.
- Przeczytaj też: Terminarz zbioru warzyw: jakie warzywa zbieramy we wrześniu, październiku, listopadzie
Kalendarz ogrodnika na listopad - porządkowanie ogrodu
W listopadzie można sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi (większość nie będzie już używana). Kosiarkę dodatkowo należy dokładnie przeczyścić i naostrzyć elementy mechanizmu tnącego (np. noże). Poza sprzętem do pomieszczeń należy przenieść także meble ogrodowe (o ile nie zrobiliśmy tego już wcześniej). Powinno się także zwrócić uwagę na szczelność ogrodzenia (zwłaszcza na działkach zlokalizowanych przy lasach). W ogrodzie można pozostawić „furtki” dla swobodnego przechodzenia jeży, jednocześnie jednak mogą skorzystać z nich zające. Szczelne (i nie podkopane) ogrodzenie to względna ochrona także przed dzikami i sarnami.
