Bokashi - kompostownik domowy. Jak zrobić samemu bokashi?
Domowe kompostowanie odpadów pozostałych po codziennym gotowaniu staje się coraz bardziej popularne. Podpowiadamy, jak zrobić samemu Bokashi.
Spis treści
- Nowoczesne kompostowanie
- Pojemnik do kompostowania Bokashi, wiadro Bokashi
- Co to są EM-y?
- Bokashi kompost
- Domowe kompostowanie odpadów - jak wykorzystać odsącz?
- Domowy kompost - jak wykorzystać zawartość wiaderka kompostującego?
Nowoczesne kompostowanie
Jak daleko sięgniemy pamięcią, tak zwane odpady kuchenne, które w miastach wytwarzaliśmy w gospodarstwach domowych, wyrzucaliśmy po prostu wraz ze śmieciami do pojemników w osiedlowych czy przydomowych „altankach”. Niewiele osób miało świadomość, że marnujemy cenną masę biologiczną, która powinna wracać do środowiska jako próchnica glebowa.
Stosunkowo nieliczną grupą „dziwaków” byli posiadacze działek pracowniczych oraz letniskowych, którzy w domu zbierali resztki warzywne i owocowe, a potem zawozili (często już gnijące i niezbyt apetycznie pachnące) „odpadki kuchenne” na swój działkowy kompostownik. Powstawał tam wspaniały nawóz - kompost, zwany złotem ogrodników. Ale zanim kompost osiągnął dojrzałość musiało upłynąć sporo czasu – zazwyczaj nie mniej niż rok. To było kłopotliwe i zniechęcające.
Przed paru laty na naszym rynku pojawiła się oferta dla miłośników ogrodów ceniących równowagę biologiczną, starających się nie marnować cennych resztek pozostających po przygotowaniu posiłków i świadomych wartości kompostu. Są to wiaderka kompostujące, w których nie tylko gromadzimy resztki kuchenne, ale dzięki zastosowaniu efektywnych mikroorganizmów doprowadzamy do powstania kompostu.
Pojemnik do kompostowania Bokashi, wiadro Bokashi
Takie pojemniki kompostujące można nabyć w sklepach internetowych, które zajmują się sprzedażą preparatów zawierających efektywne mikroorganizmy czyli EM-y. Wiaderka wykonane są z tworzywa sztucznego, a wyposażone w szczelną pokrywę, specjalną wkładkę-sitko, przez którą przesącza się płyn powstający w procesie rozkładu materii biologicznej, szufelkę do otrębów, ubijak oraz kubeczek do odsączu (nazywanego też herbatką). W zestawie znajduje się też dwukilogramowe opakowanie otrębów Bokashi. Oczywiście, gdy zużyjemy otręby Bokashi, trzeba dokupić nowe.
Co to są EM-y?
Co to są EM-y? Ponad 20 lat temu profesor Teruo Higa z Uniwersytetu Ryukyus na Okinawie (Japonia) opracował kompozycję niemodyfikowanych genetycznie efektywnych mikroorganizmów, które mają korzystny wpływ na otaczające nas środowisko, a co za tym idzie na nasze organizmy. Po wieloletnich badaniach określono sposoby wytwarzania i stosowania kompozycji EM-ów, czyli naturalnych probiotyków. W skład mieszanki EM wchodzi około 80 gatunków wyselekcjonowanych mikroorganizmów tlenowych i beztlenowych, które mają zdolność odtwarzania równowagi biologicznej nie tylko w otaczającym nas świecie, ale i w naszych organizmach. Jednym ze sposobów wprowadzania EM-ów do naszego środowiska jest stosowanie kompostu zawierającego te mikroorganizmy.
Otręby bokashi to podstawa - powstają dzięki przefermentowaniu otrębów pszennych i ryżowych, ekologicznej melasy z trzciny cukrowej, soli kamiennej i niechlorowanej wody w obecności probiotycznych kultur mikrobiologicznych.
Bokashi kompost
Sposób postępowania jest bardzo prosty. Na dno wiaderka sypiemy cienką warstwę otrębów Bokashi, a następnie porcję odpadków kuchennych (oprócz mięsa, kości, ryb, nabiału, papieru i płynów). Posypujemy warstwą otrębów i dokładnie ubijamy, aby pozbyć się powietrza. Szczelnie zamykamy pokrywkę. To ważne, bo w obecności tlenu nie nastąpi proces fermentacji, a zawartość wiaderka będzie gnić.
Co 2-3 dni odlewamy przez specjalny kranik płyn zbierający się pod wkładką-sitkiem na dnie wiaderka. W ten sam sposób dokładamy kolejne warstwy, dopóki wiaderka nie zapełnimy. Przez cały ten czas dbamy, by wiaderko było szczelnie zamknięte. Potem pozostawiamy je na tydzień lub dwa w ciepłym pomieszczeniu - dzięki EM-om w środowisku beztlenowym następuje proces fermentacji.
Kolejnym etapem jest zakopanie w ziemi rozkładającej się masy. Przygotowujemy zatem dołek lub rowek o takiej objętości, by zmieściła się w nim zawartość wiaderka, pamiętając by miał nieco ponad 20 cm głębokości (sztych łopaty). Po przesypaniu biomasy okrywamy ją ziemią i starannie udeptujemy.
Ponieważ kompost Bokashi ma odczyn kwaśny, dołek w którym go zakopiemy, nie powinien znajdować się zbyt blisko roślin już rosnących, a zanim rozsypiemy go na grządkach lub posadzimy w nim rośliny, powinno upłynąć 2-3 tygodnie. Wtedy zakończy się proces tworzenia ziemi kompostowej, której kwasowość się ustabilizuje na poziomie pH 6,0-7,0, czyli odpowiadającym większości roślin.
Odczyn pH ziemi: gleba zasadowa czy gleba kwaśna? Jak sprawdzić odczyn gleby?
Jeśli posiadasz działkę lub ogród i zastanawiasz się jak zrobić kompostownik w ogrodzie, przeczytaj nasz artykuł: Domowy kompostownik drewniany - Jak samodzielnie zbudować prosty kompostownik? Instrukcja krok po kroku
Autor: GettyImages
Kompostowanie to najprostszy sposób na pozyskanie naturalnego nawozu
Domowe kompostowanie odpadów - jak wykorzystać odsącz?
Płyn powstający podczas fermentacji materii organicznej jest szybko działającym nawozem azotowym. Zawiera także dużo witamin i minerałów, oraz oczywiście efektywnych mikroorganizmów, które będą nadal aktywne. Odsączony płyn warto natychmiast wykorzystywać do podlewania roślin, ale wyłącznie po rozcieńczeniu. Trzeba pamiętać, że zbyt skoncentrowany uszkodzi delikatne korzenie włośnikowe.
- Rozcieńczanie odsączu. Ogólna zasada jest taka: dla roślin pokojowych i balkonowych rozcieńczamy w proporcji 1:100, a dla ogrodowych 1: 50. Rośliny młode, świeżo wysiane są bardzo delikatne, więc roztwór powinien być jeszcze bardziej rozcieńczony.
Warto też nierozcieńczony płyn wlewać do kuchennych zlewów, umywalek i kanalizacji – EM-y zajmą się złogami oblepiającymi rury i zawartością szamb.
Domowy kompost - jak wykorzystać zawartość wiaderka kompostującego?
Po dwóch tygodniach od zakopania fermentującej zawartości wiaderka powstaje ziemia kompostowa, tak jak odsącz bogata w związki azotu i węgla, minerały, witaminy oraz efektywne mikroorganizmy.
- Możemy posadzić w niej rośliny, albo przenieść ją na grządki i rabaty (rozsypać po powierzchni, a następnie wymieszać z glebą.
- Możemy też wczesną wiosną umieścić ją w rowkach utworzonych na grządkach warzywnych, a następnie w odpowiednim czasie wysiać w tym miejscu warzywa.
Warzywnik na balkonie – jak uprawiać warzywa na balkonie
Właściciele ogrodów przydomowych mogą po prostu dodawać otręby bokashi do pryzmy lub kompostownika ogrodowego, bo to przyspieszy proces rozkładu materii organicznej.
Jeżeli po otwarciu wiaderka zobaczymy w nim białą pleśń nie musimy się niepokoić. Jeśli jednak nalot będzie czarny lub zielony, oznacza to,że wiaderko nie było szczelnie zamknięte, masa biologiczna była zbyt mokra lub warstwy były przesypywane zbyt małą ilością otrębów bokashi. Co zrobić z taką materią organiczną? Zawartość wiaderka trzeba wymieszać z podwójną porcją otrębów bokashi i zakopać. Można też wsypać do dołka warstwami zepsutą i dobrą (z drugiego wiaderka) i przykryć grubą warstwą ziemi.
