Ogród w stylu japońskim. Jak urządzić japoński ogród
Japońskie ogrody należą do najpiękniejszych na świecie. Ogród w stylu japońskim cechują starannie dobrane rośliny i elementy ogrodowej architektury – jak choćby małe, kamienne źródełko. Może je zbudować każdy. Jak urządzić ogród w stylu japońskim: aranżacje, zdjęcia, porady.
Inspirowane naturą ogrody japońskie są uważane za najładniejsze na świecie. Nawiązują do krajobrazu Japonii i są mocno osadzone w religii oraz filozofii Wschodu. Dlatego ich zbyt dosłowne naśladowanie i przeniesienie w niezmienionej postaci do naszej rzeczywistości raczej się nie uda. Zamiast wiernego kopiowania lepiej potraktować ogrody japońskie jako inspirację do tworzenia interesujących dalekowschodnich kompozycji, które jednak przystają do naszego krajobrazu, klimatu i architektury. Niekiedy wystarczy wprowadzić jeden charakterystyczny element - roślinę lub kompozycję roślin, żwir albo kamienie, żeby odmienić wizerunek ogrodu i nadać mu subtelny, lecz wyczuwalny japoński styl.
Małe ogrody w stylu japońskim doskonale się sprawdzają w wyizolowanych częściach posesji, z których zagospodarowaniem często mamy problem (na przykład zakamarki między domem a ogrodzeniem czy zaułki między garażem a bryłą budynku). Często takie miejsca są zacienione, ale na szczęście wiele gatunków roślin stosowanych w ogrodach japońskich dobrze znosi brak bezpośrednich promieni słońca.
Autor: Jacek Kucharczyk
Ogród w stylu japońskim - jak urządzić?
Orientalny zakątek w ogrodzie wyczarujemy czerpiąc z tradycji i doświadczeń Dalekiego Wschodu. Część roślin występujących naturalnie w tych rejonach z powodzeniem można zaadaptować do warunków europejskich, przestrzegając zasady osłaniania ich w okresie zimowym. Podstawą ogrodów japońskich jest prostota i umiar. Kształtowanie otoczenia opiera się na zasadach feng shui, które zakładają, że natura i człowiek są partnerami, więc ich współdziałanie daje szczęście i harmonię. Wytyczając rabaty warto wykorzystać ukształtowanie terenu oraz wprowadzić wijące się łagodnie żwirowe ścieżki. Nieodłącznymi elementami ogrodów Wschodu są także kamienie i woda, mające symboliczne znaczenie dopełniających się przeciwieństw – jin i jang.
Roślinność to tylko jeden z elementów tworzących harmonijną aranżację ogrodu japońskiego. Główną rolę grają różne odcienie zieleni – od starannie wypielęgnowanego trawnika po niewielkie iglaki. Ważna podczas urządzania ogrodu w stylu japońskim jest dbałość o szczegóły, najlepiej więc wybierać odmiany karłowe bądź z pieczołowitością formować rośliny. Sztuka bonsai, polegająca na starannym, długotrwałym przycinaniu drzew i krzewów, aby w efekcie oddać ideał natury jest ukoronowaniem tej idei. Tradycyjnym drzewem wykorzystywanym w sztuce bonsai jest sosna - symbol długowieczności.
Sprawdź też: Najładniejsze gatunki sosny do ogrodu i instrukcja jak formować sosnę >>>
Kwiatowe elementy ogrodów japońskich stanowią azalie lub różaneczniki. Pierwsze kwitną jeszcze przed pojawieniem się liści, zaś rododendrony nieco później tworzą, bujne kwiatostany na tle ciemnozielonych mięsistymi liśćmi. Warto podkreślić, że w ogrodach japońskich element dekoracyjny może stanowić tylko jedna roślina przykuwająca uwagę - obsypana kwiatami magnolia, miłorząb japoński o ciekawym kształcie liści lub lekki i zwiewny klon palmowy.
Woda w ogrodzie japońskim
Woda jest nieodłącznym elementem ogrodu japońskiego. Przybiera ona różne formy: od symbolicznych kamienno-żwirowych rzek i strumieni, po prawdziwe źródełka, strumyki wodospady i stawy. Obecnie z powodu niewielkich powierzchni współczesnych ogrodów elementy wodne stanowią niewielkie oczka, strumyczki i kaskady. Bardzo często stosuje się kamienne misy z wodą, bambusowe konstrukcje przelewające wodę. Takie źródełko z wodą sączącą się z bambusowych tyczek wprost do kamiennej misy i spływającą łagodnie po jej ściankach można bardzo często zobaczyć w japońskich ogrodach. Małe, bezpretensjonalne i naturalne – świetnie wpisuje się także w przestrzeń rodzimych ogrodów. Doskonale nadaje się na niewielkie działki, gdzie nie ma miejsca na stawy, oczko wodne i inne skomplikowane układy wodne.
Jak zrobić źródełko w ogrodzie japońskim
Woda w źródełku krąży w układzie zamkniętym. Tłoczona jest pompą z ukrytego w ziemi zbiornika (może to być beczka z metalu lub tworzywa sztucznego) do bambusowej tyczki, której koniec zakopany jest w ziemi. Wybierając pompę, należy dostosować jej wydajność (mierzoną w litrach wody tłoczonej przez pompę w ciągu godziny) do wielkości układu wodnego. Jeśli w źródełku krąży nie więcej niż 2000 l wody, pompa powinna mieć wydajność 600 l na godzinę. Przy wyborze pompy bardzo istotna jest również wysokość, na jaką ma być tłoczona woda (tak zwana maksymalna wysokość podnoszenia wody, podawana jest ona w metrach). Wokół misy uformowano zagłębienie, wyłożono je folią i przykryto kamieniami. Dzięki temu woda nie wsiąka w grunt, lecz spływa do zakopanego w nim zbiornika. Jest on z góry przykryty mocną metalową kratą mogącą wytrzymać ciężar człowieka i zasłonięty kamieniami.
Ogród w stylu japońskim - jakie wybrać rośliny?
W sąsiedztwie źródełka warto posadzić rośliny, które pasują do ogrodów w stylu japońskim. Powstanie w ten sposób kameralny zakątek ogrodowy w orientalnym stylu. Będą tu pasowały:
- drzewa i krzewy: azalie, bukszpany, forsycje, klony palmowe i japońskie, magnolie, miłorzęby, różaneczniki, sosny, ostrokrzewy, tawuły, oczary i pierisy japońskie, ozdobne śliwy i wiśnie;
- byliny: bambusy, funkie, kosaćce syberyjskie, liliowce, ligularie, miskanty, naparstnice, paprocie, tawułki, wiązówki, zawilce
- trawy ozdobne, mchy
Z ogrodami japońskimi jednoznacznie kojarzą się malowniczo formowane drzewa (przede wszystkim iglaste) przypominające soliterowo posadzone bonsai. W klimat japońskiego ogrodu doskonale się też wpisują znane i uprawiane od lat w naszych ogrodach języczki, serduszki okazałe, żurawki i bergenie. Bylinami pasującymi do japońskich zakątków są również funkie (zwane hostami), tawułki, zawilce japońskie, liliowce i irysy, a także bambusy okrywowe, które łatwo się rozrastają (z powodu silnie odrastających rozłogów wymagają kontroli, w przeciwnym razie mogą zarosnąć rabaty) i świetnie się regenerują nawet po ostrej zimie. Zamiast mchu, powszechnie stosowanego w ogrodach japońskich, można posadzić łatwiejszy w uprawie karmnik ościsty. Jest także wiele innych roślin, które mimo iż nie są charakterystyczne dla ogrodów japońskich, doskonale oddają ich charakter. Należą do nich przede wszystkim te gatunki, które nadają się do formowania: tawuły japońskie, berberysy, suchodrzew lśniący, ogniki szkarłatne, cisy, jałowce i bukszpany.
Ogród w stylu japońskim - formowanie roślin w ogrodzie japońskim
Japończycy formują i strzygą prawie wszystkie rośliny, nawet te, które u nas uważa się za nienadające się do formowania. Zabieg ten doskonale znoszą na przykład azalie. Dzięki temu są one bardzo gęste i tworzą zwarty kobierzec. Aby uzyskać efektownie kwitnące plamy, cięcie należy przeprowadzić od razu po kwitnieniu, gdy tylko rośliny zaczną zawiązywać torebki nasienne. Cięcie wykonane zbyt późno może spowodować, że owszem – uzyskamy pożądany kształt, ale rośliny nie zdążą wytworzyć pąków kwiatowych lub przemarzną.Jeżeli chcemy zastosować roślinę formowaną na bonsai, należy ją szczególnie podkreślić i wyeksponować. Trzeba się jednak liczyć z tym, że duże i oryginalnie uformowane egzemplarze nie są tanie – mogą kosztować od kilkuset do kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Ogród w japońskim stylu: kamienie
Bardzo ważnymi elementami ogrodów japońskich są kamienie i głazy. W Japonii rodzimym materiałem są twarde, ciemno zabarwione skały pochodzenia wulkanicznego. Dlatego w ogrodzie nawiązującym stylem do japońskiego najbardziej trafnym wyborem będzie zastosowanie ciemnych, grafitowych i srebrno-rudych łupków lub szarych granitów. Ich porowatą powierzchnię bardzo szybko porasta mech lub porosty. Stanowi to dodatkową wartość, ponieważ wszystko, co świadczy o upływie czasu, w takim ogrodzie jest cenne i pożądane. Jak ułożyć kamienie w ogrodzie japońskim? Tak, jakby je ułożyła natura. Wyjątkiem są te miejsca, w których celowo stawiamy skały w pionie, żeby na przykład stworzyć symboliczny miniaturowy skalisty górski krajobraz lub nowoczesny ogród kamienno-żwirowy. Bardzo charakterystyczne dla japońskich ogrodów są rzeźbione kamienne latarenki i misy na wodę, a niekiedy też malownicze kamienne wieże.
