Rekuperacja zdecentralizowana - jak działa zdecentralizowana wentylacja z odzyskiem ciepła

Zdecentralizowany systemy wentylacji z rekuperacją można zastosować w istniejącym domu bez instalacji nawiewno-wywiewnej i miejsca na jej ewentualne poprowadzenie do odzyskiwania ciepła z powietrza wentylacyjnego.

W istniejącym domu niemającym instalacji nawiewno-wywiewnej i miejsca na jej ewentualne poprowadzenie do odzyskiwania ciepła z powietrza wentylacyjnego można zastosować zdecentralizowany systemy wentylacji z rekuperacją - polega on na tym, że każde pomieszczenie jest w tym przypadku traktowane nieżalenie – ciepło można odzyskiwać we wszystkich albo tylko w wybranych wnętrzach.

Rekuperacja zdecentralizowana mimo że jest rozwiązaniem stosunkowo prostym do zrealizowania, nie jest tania. Ceny najmniejszych urządzeń do zdecentralizowanego systemu wentylacji z rekuperacją wraz z montażem zaczynają się od mniej więcej 3000 zł. Zanim więc podejmie się decyzję o montaż zdecentralizowanej rekuperacji warto starannie przeanalizować walory użytkowe takiego systemu, koszty inwestycyjne i przewidywane oszczędności energetyczne.

Jak działa rekuperacja zdecentralizowana

Najprostsze urządzenie do rekuperacji miejscowej (czyli rekuperacji zdecentralizowanej) – rekuperator regeneracyjny z wentylatorem rewersyjnym i ceramicznym wymiennikiem ciepła - montuje się w otworze w ścianie zewnętrznej pomieszczenia. Wentylator co 1-3 minuty zmienia kierunek przepływu powietrza. W pierwszym cyklu usuwa z pomieszczenia ciepłe, zanieczyszczone powietrze, które przepływa przez wymiennik akumulujący i go nagrzewa. W drugim cyklu - po zmianie kierunku przepływu - przez ten sam wymiennik przetłacza świeże powietrze czerpane z zewnątrz. Odbiera ono zakumulowane wcześniej ciepło.

Przeczytaj też: Co to jest rekuperator i jaka jest zasada działania rekuperatora?

W jednym pomieszczeniu potrzebna jest co najmniej jedna para rekuperatorów pracujących w przeciwnych cyklach – podczas gdy jeden usuwa powietrze z pomieszczenia, drugi musi tyle samo nawiewać. Typowy rekuperator regeneracyjny ma wydajność od 30 do 80 m³/h świeżego powietrza. Jeśli to za mało (pomieszczenie jest duże i wymagana ilość powietrza wentylacyjnego większa), można zamontować większą, ale zawsze parzystą liczbę urządzeń.

Rekuperatory mają sterowniki, które dostosowują ich pracę do sposobu funkcjonowania pomieszczenia na podstawie pomiarów wilgotności powietrza albo zawartości dwutlenku węgla. Sterowniki mogą mieć tygodniowe harmonogramy pracy. Jeden może zarządzać jednocześnie kilkunastoma rekuperatorami.

Rekuperatorów regeneracyjnych nie wolno instalować w pomieszczeniach, w których znajdują się urządzenia odprowadzające spaliny do kominów o ciągu naturalnym.

Przez rekuperator z wymiennikiem krzyżowo-przeciwprądowym przepływają jednocześnie dwa strumienie powietrza – w jedną stronę powietrze świeże, w drugą zużyte, usuwane z pomieszczenia.

Wymienniki z metalu lub celulozy polimeryzowanej (zapewniające dodatkowo wymianę wilgoci) z naprzemiennie ułożonymi kanalikami nie dopuszczają do mieszania się strumieni, ale umożliwiają wymianę ciepła między nimi.

Rekuperator może mieć wbudowany układ do ochrony przed zamarzaniem, przydatny zwłaszcza w urządzeniach zamontowanych w pomieszczeniach o dużej wilgotności, takich jak kuchnie i łazienki. Ta funkcja chroni wymiennik przed zatkaniem jego kanalików lodem powstającym przy ujemnej temperaturze z pary wodnej wykraplającej się z powietrza wentylacyjnego. W miarę nawarstwiania się lodu temperatura usuwanego powietrza obniża się i gdy spadnie poniżej wartości progowej, termostat wyłącza wentylator nawiewu. Ciepłe powietrze wywiewane z pomieszczenia podgrzewa rekuperator do momentu, aż temperatura wzrośnie do wymaganego poziomu. Potem urządzenie kontynuuje pracę w normalnym trybie.

Przeczytaj też: Sprawność temperaturowa rekuperatora - jak obliczyć sprawność odzysku ciepła

Podobną funkcję może pełnić grzałka elektryczna zamontowana na wlocie powietrza zewnętrznego jednak jej praca obniża sprawność energetyczną rekuperatora.

Rekuperacja zdecentralizowana - jaka wielkość

Rekuperator dobiera się do ilości powietrza świeżego nawiewanego do pomieszczenia, a tę ustala się przez przemnożenie liczby osób stale w nim przebywających przez 30 m³/h (strumień powietrza wymagany dla jednej osoby ze względów higienicznych) albo określenie objętości powietrza koniecznej do zapewnienia 1/2 wymiany w pomieszczeniu w ciągu godziny. O wyborze rekuperatora decyduje większa wartość.

Sterowanie rekuperacją zdecentralizowaną

Do sterowania rekuperacją zdecentralizowaną stosuje się czujniki CO₂ (we wnętrzach, w których stale przebywają ludzie) lub czujniki wilgotności (w pomieszczeniach o dużej wilgotności, na przykład w łazienkach lub pralniach).

Przeczytaj też: Wentylacja mechaniczna z rekuperatorem - schemat instalacji

W zaawansowanych sterownikach można dodatkowo programować tygodniowe harmonogramy pracy rekuperacji zdecentralizowanej. Rekuperatory mogą wtedy pracować z inną wydajnością w ciągu dnia, z inną w nocy, a jeszcze inną podczas nieobecności domowników.

Przeczytaj też: Na czym polega wentylacja hybrydowa