Spis treści
W istniejącym domu niemającym instalacji nawiewno-wywiewnej i miejsca na jej ewentualne poprowadzenie do odzyskiwania ciepła z powietrza wentylacyjnego można zastosować zdecentralizowany systemy wentylacji z rekuperacją.
Każde pomieszczenie jest w tym przypadku traktowane niezależnie – ciepło można odzyskiwać we wszystkich albo tylko w wybranych wnętrzach.
Rekuperacja zdecentralizowana, mimo że jest rozwiązaniem stosunkowo prostym do zrealizowania, nie jest tania. Ceny najmniejszych urządzeń do zdecentralizowanego systemu wentylacji z rekuperacją wraz z montażem zaczynają się od mniej więcej 3000 zł.
Zanim więc podejmie się decyzję o montażu zdecentralizowanej rekuperacji, warto starannie przeanalizować walory użytkowe takiego systemu, koszty inwestycyjne i przewidywane oszczędności energetyczne.
Jak działa rekuperacja zdecentralizowana?
Najprostsze urządzenie do rekuperacji miejscowej (czyli rekuperacji zdecentralizowanej) – rekuperator regeneracyjny z wentylatorem rewersyjnym i ceramicznym wymiennikiem ciepła – montuje się w otworze w ścianie zewnętrznej pomieszczenia.
Wentylator co 1-3 minuty zmienia kierunek przepływu powietrza. W pierwszym cyklu usuwa z pomieszczenia ciepłe, zanieczyszczone powietrze, które przepływa przez wymiennik akumulujący i go nagrzewa.
W drugim cyklu — po zmianie kierunku przepływu — przez ten sam wymiennik przetłacza świeże powietrze czerpane z zewnątrz. Odbiera ono zakumulowane wcześniej ciepło.
Przeczytaj też: Co to jest rekuperator i jak działa? Jaka rekuperacja do domu najlepsza?
W jednym pomieszczeniu potrzebna jest co najmniej jedna para rekuperatorów pracujących w przeciwnych cyklach – podczas gdy jeden usuwa powietrze z pomieszczenia, drugi musi tyle samo nawiewać.
Typowy rekuperator regeneracyjny ma wydajność od 30 do 80 m3/h świeżego powietrza. Jeśli to za mało (pomieszczenie jest duże i wymagana ilość powietrza wentylacyjnego większa), można zamontować większą, ale zawsze parzystą liczbę urządzeń.
Rekuperatory mają sterowniki, które dostosowują ich pracę do sposobu funkcjonowania pomieszczenia na podstawie pomiarów wilgotności powietrza albo zawartości dwutlenku węgla. Sterowniki mogą mieć tygodniowe harmonogramy pracy. Jeden może zarządzać jednocześnie kilkunastoma rekuperatorami.
Rekuperatorów regeneracyjnych nie wolno instalować w pomieszczeniach, w których znajdują się urządzenia odprowadzające spaliny do kominów o ciągu naturalnym.
Przez rekuperator z wymiennikiem krzyżowo-przeciwprądowym przepływają jednocześnie dwa strumienie powietrza – w jedną stronę powietrze świeże, w drugą zużyte, usuwane z pomieszczenia.
Wymienniki z metalu lub celulozy polimeryzowanej (zapewniające dodatkowo wymianę wilgoci) z naprzemiennie ułożonymi kanalikami nie dopuszczają do mieszania się strumieni, ale umożliwiają wymianę ciepła między nimi.
Rekuperator może mieć wbudowany układ do ochrony przed zamarzaniem, przydatny zwłaszcza w urządzeniach zamontowanych w pomieszczeniach o dużej wilgotności, takich jak kuchnie i łazienki. Ta funkcja chroni wymiennik przed zatkaniem jego kanalików lodem powstającym przy ujemnej temperaturze z pary wodnej wykraplającej się z powietrza wentylacyjnego.
W miarę nawarstwiania się lodu temperatura usuwanego powietrza obniża się i gdy spadnie poniżej wartości progowej, termostat wyłącza wentylator nawiewu. Ciepłe powietrze wywiewane z pomieszczenia podgrzewa rekuperator do momentu, aż temperatura wzrośnie do wymaganego poziomu. Potem urządzenie kontynuuje pracę w normalnym trybie.
Przeczytaj też: Rekuperacja w zimie - jak uniknąć wyższych kosztów eksploatacji rekuperatora?
Podobną funkcję może pełnić grzałka elektryczna zamontowana na wlocie powietrza zewnętrznego, jednak jej praca obniża sprawność energetyczną rekuperatora.
Na czym polega rekuperacja zdecentralizowana?
Rekuperatory zamontowane w poszczególnych pomieszczeniach umożliwiają odzyskiwanie ciepła z powietrza wywiewanego i przekazywanie go powietrzu nawiewanemu w obrębie jednego wnętrza (jednej przestrzeni).
Rekuperacja zdecentralizowana — jak dobrać rekuperator?
Rekuperator dobiera się do ilości powietrza świeżego nawiewanego do pomieszczenia, a tę ustala się przez przemnożenie liczby osób stale w nim przebywających przez 30 m3/h (strumień powietrza wymagany dla jednej osoby ze względów higienicznych) albo określenie objętości powietrza koniecznej do zapewnienia 1/2 wymiany w pomieszczeniu w ciągu godziny. O wyborze rekuperatora decyduje większa wartość.
Sterowanie rekuperacją zdecentralizowaną
Do sterowania rekuperacją zdecentralizowaną stosuje się czujniki CO2 (we wnętrzach, w których stale przebywają ludzie) lub czujniki wilgotności (w pomieszczeniach o dużej wilgotności, na przykład w łazienkach lub pralniach).
Przeczytaj też: Rekuperacja w praktyce. Zobacz montaż i użytkowanie wentylacji z odzyskiem ciepła w małym domu
W zaawansowanych sterownikach można dodatkowo programować tygodniowe harmonogramy pracy rekuperacji zdecentralizowanej. Rekuperatory mogą wtedy pracować z inną wydajnością w ciągu dnia, z inną w nocy, a jeszcze inną podczas nieobecności domowników.
Zobacz: Domy z poddaszem użytkowym
