Jaki komin do kotła gazowego, jaki do olejowego, a jaki do kotła na paliwo stałe?
W domu ogrzewanym kotłem musi być komin odpowiedni do rodzaju paliwa spalanego w kotle, prawidłowo zaprojektowany i starannie zbudowany.
Kominy pełnią różne funkcje i zależnie od tego, do czego są stosowane, muszą odpowiadać innym kryteriom. Konsekwencją tego są różne rozwiązania konstrukcyjne kominów i odmienny charakter ich pracy.
Kominy jednowarstwowe mają przewody z jednego materiału, np. cegieł murowanych na zaprawę, betonu, żelbetu, stali bez izolacji termicznej, a nawet z tworzywa sztucznego. Kominy wielowarstwowe są zbudowane z kilku warstw z różnych materiałów, np. dwóch warstw stali (powietrzno-spalinowe) albo dodatkowo jeszcze warstwy wełny mineralnej (dwuścienne z izolacją termiczną).
Kominy wewnętrzne to takie, które są zbudowane wewnątrz domu, więc nie grozi im wychłodzenie, gdy temperatura na zewnątrz znacznie się obniża. Zewnętrzne są prowadzone na zewnątrz budynku, mogą być z nim konstrukcyjnie połączone albo stanowić odrębną budowlę (wolno stojące).
Przeczytaj też:
Pod względem funkcji, jaką pełnią, kominy można podzielić na: dymowe – odprowadzające spaliny z kotłów na paliwa stałe, i spalinowe – przeznaczone do kotłów na paliwa płynne i gazowe, a biorąc pod uwagę warunki, w jakich pracują: kominy mokre – współpracujące z niskotemperaturowymi kondensacyjnymi kotłami gazowymi, które wytwarzają spaliny o temp. od 40 do 160°C, suche – odprowadzające produkty spalania z kotłów na paliwa stałe o temp. wyższej niż 160°C, kominy pracujące w podciśnieniu (grawitacyjnie) albo w nadciśnieniu, czyli takie, w których wnętrzu panuje ciśnienie wyższe niż na zewnątrz, współpracujące z kotłami mającymi palniki nadmuchowe lub wspomagane mechanicznie przez wentylatory.
Jakie wymagania muszą spełniać kominy
Kominy jako elementy mocno obciążone i mające istotny wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców muszą spełniać surowe wymagania. Muszą być wytrzymałe na działanie wysokiej temperatury, czynników chemicznych obecnych w spalinach oraz palącej się sadzy. Dlatego do ich budowy można stosować tylko materiały niepalne, spełniające wymagania obowiązujących norm.
Przeczytaj też:
W kontakcie ze spalinami o temperaturze zbliżonej do 500oC ściany kominów nie mogą się rozgrzewać do temperatury wyższej niż 100oC, a kiedy sąsiadują z elementami wykonanymi z materiałów palnych – ich temperatura nie może przekroczyć 85oC. Dodatkowo, jeśli w budynku dojdzie do pożaru, komin musi zachować odporność ogniową przez co najmniej 60 minut, aby dzięki temu ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia na inne kondygnacje. Niedopuszczalne jest, aby materiał, z którego zostanie zbudowany komin, umożliwiał rozprzestrzenianie się pożaru przez przewodzenie ciepła.
Kominy do kotłów na paliwa stałe
Temperatura spalin w kominach podłączonych do kotłów na paliwa stałe jest wysoka przez cały okres palenia i wynosi około 250°C. Nie dochodzi tu do wychłodzenia spalin do temperatury poniżej punktu rosy, a więc nie ma zjawiska kondensacji pary wodnej. Komin pracuje przez cały czas i ma zdolność akumulowania ciepła.
W takich układach dobrze sprawdzają się kominy ceramiczne. Współczesne kominy ceramiczne są trójwarstwowe, wznoszone z odpowiednio wyprofilowanych gotowych kształtek ceramicznych lub kamionkowych o gładkiej powierzchni i z dobrą izolacją termiczną. Ceramiczny systemowy przewód kominowy składa się z wkładu, czyli rury odprowadzającej spaliny, izolacji oraz obudowy z pustaków. Wewnętrzna rura z ceramiki szlachetnej (najlepsze są szamotowe prasowane pod ciśnieniem), o średnicy 12-30 cm i długości 66 cm lub 133 cm, jest odporna na kwasy zawarte w spalinach oraz wysoką temperaturę i jej częste zmiany. Odcinki rur łączy się na zakładkę i uszczelnia kitem kwasoodpornym. Od zewnątrz rury mogą mieć izolację termiczną z wełny mineralnej, która zapewnia możliwość wydłużeń termicznych poszczególnych elementów. Całość jest umieszczona w obudowie z pustaków, ceramicznych albo keramzytobetonowych, niewymagających obmurowywania.
Przeczytaj też:
Do wkładów z ociepleniem polecane są pustaki keramzytobetonowe z pionowymi kanalikami wokół otworu na wkład, które umożliwiają przewietrzanie termoizolacji. Dzięki nim wełna nie wilgotnieje podczas eksploatacji komina, a więc nie traci właściwości ciepłochronnych.
Oprócz obudowy i wkładu system kominowy uzupełniają akcesoria niezbędne do skompletowania komina od podstawy aż po wylot nad dachem.
Przewody kominowe muszą mieć przekrój co najmniej 14 x 14 cm. W przypadku pracy z kotłami na paliwa stałe zaleca się 20 x 20 cm. Przekrój powinien być okrągły lub jak najbardziej zbliżony do kwadratu, ponieważ opory przepływu spalin są wtedy najmniejsze. Jeśli przekrój musi być prostokątny, najlepiej, aby stosunek długości boków prostokąta nie był większy niż 1:1,5. Źle dobrany przekrój może skutkować zbyt wolnym przepływem spalin i ich nadmiernym schładzaniem się. Konsekwencją tego mogą być zaburzenia ciągu kominowego i powstawanie w kominie osadów zawierających kwas siarkowy i wodę, których opary w przypadku schłodzenia poniżej punktu rosy powodują korozję muru.
W instalacjach grzewczych opalanych drewnem wnętrze murowanego komina powinno się zabezpieczyć przez umieszczenie w nim wkładu kominowego z blachy stalowej chromoniklowej żaroodpornej. Takie wkłady są odporne na działanie wysokiej temperatury. Ryzyko jej wystąpienia w przypadku urządzeń grzewczych opalanych drewnem jest nieco wyższe niż w takich na węgiel.
Wkłady kominowe stalowe żaroodporne są stosowane głównie przy okazji modernizacji starych, popękanych i nieszczelnych kominów ceramicznych. Składają się z żaroodpornego wkładu wewnętrznego, izolacji cieplnej o grubości 50 mm, odpornej na wysoką temperaturę, nawet do 1150°C, oraz płaszcza zewnętrznego z blachy chromoniklowej o grubości 0,6 mm.
Kominy do kotłów olejowych
Oprócz ogólnych kryteriów obowiązujących wszystkie systemy odprowadzania spalin kominy do kotłów spalających olej opałowy w sposób szczególny muszą być odporne na działanie kwasu siarkowego, to znaczy mieć odpowiednią klasę odporności na korozję. Temperatura spalin opuszczających kotły olejowe jest znacznie niższa niż w przypadku urządzeń na paliwa stałe – nie przekracza 250°C – dlatego instalację należy w szczególny sposób zabezpieczyć przed powstawaniem agresywnego osadu. Najlepszym rozwiązaniem w tym przypadku będzie zastosowanie systemu ze stali kwasoodpornej.
Wewnętrzna powierzchnia komina stalowego ma znacznie mniejszą chropowatość niż powierzchnia rury ceramicznej. Ścianki nie akumulują ciepła w taki sposób jak ceramiczne, są chłodne, więc wykrapla się na nich para wodna. Z zawartych w spalinach związków siarki i wody powstaje kondensat, który spływa po ściankach w dół komina.
Kominy i wkłady kominowe odpowiednie do pracy w takich warunkach robi się z blachy stalowej chromoniklowej kwasoodpornej o grubości ścianek 0,5-1,0 mm. Wkłady kominowe montuje się wewnątrz budynków, w nowo budowanych kominach lub w starych, które trzeba przystosować do współpracy z nowym kotłem zamontowanym w ramach modernizacji instalacji grzewczej (np. po zmianie paliwa stałego na olej).
Poszczególne rury składające się na wkład stalowy umieszcza się we wnętrzu murowanego komina, wsuwając kolejno jedna po drugiej od góry komina, i łączy z kształtkami wsuniętymi od dołu – od strony czopucha kotła.
W nowo budowanym domu wygodniej jest od razu zabudować wkład podczas murowania ścian komina.
Na zewnątrz budynku stosuje się dwuścienne kominy składające się z wkładu wewnętrznego, izolacji cieplnej (50 mm) i płaszcza zewnętrznego z blachy chromoniklowej gatunku o grubości 0,6 mm.
Kominy do kotłów gazowych
Najczęściej stosowane są dziś kotły gazowe z zamkniętą komorą spalania, a w szczególności kondensacyjne, które oprócz ciepła jawnego wykorzystują także ciepło uwalniane podczas kondensacji pary wodnej zawartej w spalinach. Dlatego spaliny z tego typu kotłów są schładzane do bardzo niskiej temperatury (około 35-40°C), tak aby doprowadzić do wykroplenia z nich pary wodnej. Konsekwencją tego – oprócz powstawania agresywnego kondensatu – jest mała różnica temperatury między tą panującą wewnątrz komina i tą na zewnątrz. Tak mała, że niewystarczająca do powstania ciągu kominowego umożliwiającego grawitacyjne odprowadzanie spalin z kotła. W takiej sytuacji konieczne jest stosowanie mechanicznych urządzeń wspomagających – wentylatorów, które odpowiadają za wtłaczanie spalin do systemu odprowadzania spalin. To oznacza, że przewody spalinowe pracują w nadciśnieniu, a więc muszą być szczelne. W ich połączeniach kielichowych stosuje się dodatkowo specjalne uszczelki silikonowe, które zapobiegają wydostawaniu się spalin poza wewnętrzny wkład kominowy. Ponadto kominy te powinny być odporne na korozję i w ograniczonym zakresie na wysoką temperaturę.
Do odprowadzania spalin z tego typu instalacji można stosować kominy z blachy stalowej chromoniklowej kwasoodpornej, ale o cieńszych ściankach (0,5-0,6 mm). Składają się one z ułożonych koncentrycznie przewodów: wewnętrznego – odprowadzającego spaliny z kotła, oraz zewnętrznego - doprowadzającego powietrze do spalania.
Do odprowadzania spalin z kotłów kondensacyjnych można stosować również inne niewrażliwe na wilgoć kominy, które mogą pracować w nadciśnieniu, np. systemy z tworzyw sztucznych. Budową nie różnią się one od systemów stalowych czy ceramicznych. Mogą być wykonane z różnych odmian polipropylenu, polifluorku winylidenu czy rzadziej spotykanego kopolimeru propylenowo-etylenowego. Materiały te cechuje odporność na wilgoć, korozję i temperaturę rzędu 120°C (PP) lub 150°C (PVDF).
Kiedy należy budować komin
Komin systemowy najlepiej budować na etapie wznoszenia ścian domu. W miejscu, w którym – zgodnie z projektem – przewidziano jego lokalizację, trzeba przygotować fundament, a na nim betonowy cokół, na przykład z pustaka wypełnionego betonem. Na nim ustawia się i łączy zaprawą cementową lub cementowo-wapienną kolejne elementy obudowy. U dołu musi się znaleźć kształtka do odprowadzenia skroplin, a na odpowiedniej wysokości (zależnie rodzaju i lokalizacji kotła) trójnik do podłączenia jego czopucha. Po umocowaniu każdego kolejnego pustaka umieszcza się w nim termoizolację z wełny mineralnej (jeśli jest przewidziana) i wewnętrzną rurę ceramiczną. I tak aż do uzyskania wymaganej wysokości. Kominów systemowych nie łączy się trwale z przegrodami budowlanymi.
Przeczytaj też:
Część komina wystająca ponad dach musi zostać obmurowana lub wykończona w inny sposób i osłonięta od góry tak zwaną czapką betonową, prefabrykowaną, albo wymurowana na budowie. Wokół komina musi być zrobiona staranna obróbka blacharska zapewniająca mu szczelne połączenie z pokryciem dachu.
Gdy komin wystaje ponad dach więcej niż 50 cm i nie obmurowuje się go cegłami, warto ocieplić wystający fragment 3-5-centymetrową warstwą wełny mineralnej lub styropianu i otynkować albo obmurować cegłami lub płytkami klinkierowymi przyklejonymi bezpośrednio do warstwy ocieplenia wzmocnionej podkładem zbrojonym siatką.
Polecany artykuł:
