Instalacja c.o.: piec do ogrzewania, pompa ciepła czy kominek
Instalacja centralnego ogrzewania może wykorzystywać różne centralne urządzenia grzewcze. Dlatego najpierw musisz ustalić dwie rzeczy: co będzie źródłem ciepła i jakiego czynnika użyjesz, aby jak najsprawniej ciepło rozprowadzić do wybranych pomieszczeń. Dopiero wówczas możesz zacząć przymierzać się do decyzji jakie urządzenie grzewcze nabędziesz: piec do ogrzewania, pompę ciepła czy kominek.
Domy mieszkalne (całoroczne) najczęściej ogrzewa się centralnie, rozprowadzając ciepło z jednego, wspólnego dla całego domu źródła ciepła do poszczególnych pomieszczeń. Taki sposób ogrzewania zapewnia komfort i wygodę, a przy tym nie jest uciążliwy dla mieszkańców. Instalację można wyposażyć w urządzenia regulacyjne i dzięki nim dostarczać do pomieszczeń tylko tyle ciepła, ile jest wymagane ze względu na ich przeznaczenie i gwarantuje dobre samopoczucie osób, które w nich przebywają. Decydując się na instalację centralnego ogrzewanie, musimy ustalić dwie rzeczy: co będzie źródłem ciepła i jakiego czynnika użyjemy, aby jak najsprawniej rozprowadzić je do wybranych pomieszczeń.
Autor: Andrzej T. Papliński
Nowoczesne kotły z podajnikiem i zasobnikiem paliwa przystosowane do spalania peletów czy eko-groszku są tańsze w eksploatacji od gazowych czy olejowych i nie wymagają tak pracochłonnej obsługi jak proste urządzenia na paliwa stałe
Czym ogrzewać: wodą czy powietrzem
W domowych instalacjach ciepło transportują woda lub powietrze. Woda jest wykorzystywana w instalacjach z grzejnikami albo ogrzewania podłogowego lub ściennego, a więc przekazujących ciepło głównie przez promieniowanie. Ma dużą pojemność cieplną (w instalacji jest jej zaledwie kilkadziesiąt litrów) i jest nietoksyczna, a więc nie stanowi zagrożenia w razie wycieku z przewodów. Ponieważ zamarza, gdy temperatura spada poniżej 0°C, oraz wrze, gdy przekracza 100°C, instalację c.o. trzeba chronić za pomocą automatyki przed wystąpieniem takich wartości temperatury. Woda pośredniczy jedynie w wymianie ciepła między źródłem a grzejnikiem, powietrze ogrzewa pomieszczenia bezpośrednio. Po ogrzaniu przez źródło ciepła jest do nich transportowane siecią przewodów, tak jak w systemach wentylacji mechanicznej. Większość ciepła jest przekazywana drogą konwekcji.
Autor: Andrzej T. Papliński
Nowoczesne kotły z podajnikiem i zasobnikiem paliwa przystosowane do spalania peletów czy eko-groszku są tańsze w eksploatacji od gazowych czy olejowych i nie wymagają tak pracochłonnej obsługi jak proste urządzenia na paliwa stałe
Jakie urządzenie grzewcze: piec do c.o., pompa ciepła czy kominek
Źródłem ciepła w wodnych instalacjach c.o. są w nich najczęściej piece grzewcze. Mniej więcej 80% działających obecnie instalacji to urządzenia zasilane węglem, czyli najtańsze w eksplo atacji. Ich największe wady to konieczność systematycznego dokładania opału i ograniczona możliwość automatycznej regulacji instalacji, w których są zamontowane. Podobne wady mają najprostsze kotły na drewno. W jednych i w drugich można palić praktycznie wszystkim, ale takiego sposobu na wytwarzanie ciepła zdecydowanie nie polecamy. Produkowane są też kotły przeznaczone specjalnie do spalania drewna, zwane kotłami zgazowującymi, w których spala się gaz powstający w procesie suchej destylacji drewna. Spalenie jest całkowite i zupełne, dzięki czemu powstaje niewiele pyłu i sadzy. Do nowej instalacji szkoda sobie fundować tak mało komfortowe i nienowoczesne źródła ciepła. Lepiej się zdecydować na urządzenie nowej generacji, zautomatyzowane, wyposażone w zasobnik i podajnik paliwa niewymagające obsługi przez kilka (trzy-pięć) dni. Takie urządzenia są przystosowane do spalania określonych gatunków węgla (nazywanych powszechnie ekogroszkiem), peletów, brykietów itp. Pozwalają ogrzewać dom wygodnie, taniej niż gazem czy olejem i nie zanieczyszczają środowiska tak jak tradycyjne kotły węglowe. Niestety są od nich znacznie droższe.
Jeśli koszt ogrzewania nie jest dla nas najważniejszy, lecz wygoda, wybierzmy urządzenie grzewcze z bogatej oferty kotłów gazowych i kotłów olejowych. Są bezobsługowe, pracują bardzo efektywnie (osiągają sprawność przekraczającą 90%) i doskonale współpracują z urządzeniami automatycznej regulacji – od zupełnie prostych, po bardzo wyrafinowane. Łatwo znaleźć na nie miejsce nawet w domu bez piwnic czy pomieszczenia technicznego, ponieważ mają stosunkowo niewielkie wymiary (zwłaszcza modele wiszące). Kocioł gazowy lub kocioł olejowy możemy też kupić w wersji kondensacyjnej. Kotły kondensacyjne są zwykle droższe od kotłów tradycyjnych, ale dzięki specjalnemu wymiennikowi odzyskującemu dodatkowo do kilkunastu procent energii ze spalin może osiągać sprawność blisko 110% (w przypadku kotłów olejowych 106%). Kocioł kondensacyjny ma także zamkniętą komorę spalania (nie pobiera do spalania powietrza z pomieszczenia, w którym jest zainstalowany), dzięki czemu jest bezpieczniejszy. Spaliny nie są usuwane z niego w sposób grawitacyjny, więc nie musi być podłączony do wyprowadzonego nad dach komina o długości co najmniej 4 m (w przypadku oleju opałowego nie mniej niż 5 m). Wyrzut spalin i pobieranie powietrza do spalania mogą się odbywać specjalnym przewodem (przewodami) powietrzno-spalinowym, który – przy zachowaniu określonych przepisami warunków – może być wyprowadzony także przez ścianę domu.
Jest też coś dla amatorów taniej eksploatacji i propagatorów ekologicznych rozwiązań, ale z dość zasobnym portfelem. W ostatnich latach lawinowo rośnie oferta pomp ciepła i kolektorów słonecznych. Pompa ciepła jest zachwalana jako urządzenie tanie w eksploatacji, niewymagające komina ani wentylacji, nieemitujące zanieczyszczeń i niezawodne. Wszystko to prawda. Nie wolno jednak zapominać, że do wykonania dobrze działającej instalacji z pompą ciepła potrzeba dużej wiedzy i doświadczenia, a wciąż jeszcze niewielu wykonawców je ma. Zupełnie inny problem jest z kolektorami. W naszym położeniu geograficznym i klimacie okres największego zapotrzebowania na ciepło do c.o. (od października do maja) mija się z okresem najlepszego nasłonecznienia (od marca do października). Dlatego kolektory sloneczne, choć produkują ciepło tanie i ekologiczne, mogą być sensownie wykorzystywane do ogrzewania jedynie jako źródło uzupełniające, na przykład w instalacji z kotłem na gaz czy olej.
Dobrym źródłem ciepła, ale także raczej nie jedynym w instalacji, może być kominek z płaszczem wodnym, czyli wbudowaną wężownicą, w której gorące spaliny ogrzewają wodę zasilającą grzejniki. Pozwalają odczuwalnie ograniczyć wydatki na ogrzewanie, bo spalają stosunkowo tani opał – drewno, jednak powinny współpracować z urządzeniem grzewczym niewymagającym stałej obsługi, które będzie w stanie dostarczyć ciepło do instalacji na przykład w czasie nieobecności domowników.
Źródłem ciepła w powietrznych instalacjach c.o. są najczęściej kotły gazowe zasilane gazem ziemnym, płynnym lub kotły olejowe, podobne do tych, które ogrzewają wodę, lecz z innym, bo przystosowanym do ogrzewania powietrza wymiennikiem. Mogą być także nagrzewnice elektryczne, ale ze względu na kosztowną eksploatację w domach jednorodzinnych raczej się ich nie stosuje. Skuteczne i tanie ogrzewanie powietrza, a także rozprowadzanie go do poszczególnych pomieszczeń może zapewnić kominek z DGP. Podobnie jak w przypadku kominka z płaszczem wodnym nie powinien on jednak być jedynym źródłem ciepła w domu. Jako uzupełniające sprawdza się doskonale.
