Zawór trójdrożny (trójdrogowy): jak działa i gdzie się go montuje
Zawory trójdrożne (trójdrogowe) są powszechnie stosowane w nowoczesnych instalacjach centralnego ogrzewania, dystrybucji ciepłej wody użytkowej i w instalacjach chłodniczych. Jakie są rodzaje zaworów trójdrożnych, do czego służą, gdzie się je montuje?
Zawory trójdrożne są produkowane w dwóch zasadniczych odmianach:
- zawory trójdrożne przełączające,
- zawory trójdrożne mieszalnikowe.
Zawór trójdrożny przełączający
Jest stosowany w sytuacji, gdy w instalacji występuje konieczność zmiany kierunku przepływu czynnika grzewczego (albo czynnika chłodniczego w instalacji chłodniczej), co zdarza się, gdy dwa odbiorniki ciepła są zasilane na przemian. Zawór trójdrożny przełączający można zastosować także w instalacjach z więcej niż jednym źródłem ciepła, na przykład kotłem, pompą ciepła lub kolektorami słonecznymi, które działają na przemian.
W zawory trójdrożne przełączające są wyposażone kotły dwufunkcyjne. Do szybkiego przygotowywania ciepłej wody jest potrzebna cała moc grzewcza kotła, dlatego na czas podgrzewania wody zawór trójdrożny przełączający kieruje czynnik grzewczy do podgrzewacza c.w.u., a jednocześnie wstrzymuje przepływ czynnika w instalacji c.o.
Zawór trójdrożny mieszający
Służy do mieszania czynnika zasilającego z powracającym z instalacji w celu zmiany temperatury. Zawór trójdrożny mieszający stosuje się do:
- ochrony użytkowników instalacji ciepłej wody użytkowej przed nadmiernym wzrostem temperatury wody,
- ochrony kotła przed korozją w wyniku zbyt niskiej temperatury powrotu,
- sterowania temperaturą zasilania obiegu grzewczego w celu dostosowania jej do aktualnego zapotrzebowania na ciepło.
Stopień otwarcia zaworu mieszającego może być regulowany ręcznie. Wówczas konieczne bywają korekty nastawy zaworu przez użytkownika – gdy zmienią się okoliczności mające wpływ na temperaturę czynnika grzewczego, na przykład warunki pogodowe. Zawory trójdrożne z ręczną regulacją stosuje najczęściej się do podwyższania temperatury powrotu wody z instalacji w celu ochrony kotła na paliwo stałe przed korozją (tak zwaną korozją niskotemperaturową).
Automatyczna regulacja stopnia zmieszania w zaworze trójdrogowym może się odbywać dzięki zastosowaniu termostatu (zawór trójdrogowy jest wtedy nazywany termostatycznym) albo siłownika z napędem elektrycznym i sterującego nim regulatora.
Zawory termostatyczne są stosowane przede wszystkim do stabilizacji temperatury – głównie w instalacjach zaopatrujących budynki w ciepłą wodę użytkową. Natomiast zawory z siłownikiem stosuje się w celu dostosowywania temperatury zasilania do warunków pogodowych, czyli regulacji pogodowej – w celu zoptymalizowania zużycia energii do ogrzewania.
Polecany artykuł:
