Jak sprawdzić, czy kominek spełnia normy ekoprojektu? Jaki kominek jest ekologiczny?
Kominki i inne miejscowe źródła ciepła na paliwa stałe, które spełniają wymagania ekoprojektu mogą zostać w domach, których właściciele będą starać się o dofinansowanie w ramach programu Czyste powietrze. Jak sprawdzić, czy nasz piecyk lub kominek odpowiada wymaganiom ekoprojektu? Wyjaśniamy, jaki kominek jest "ekologiczny"?
Spis treści
- Miejscowy ogrzewacz pomieszczeń – czyli co?
- Jakich urządzeń rozporządzenie ekoprojektu nie dotyczy?
- Jaki kominek zgodny z ekoprojektem?
- Jak sprawdzić, jakiej klasy mam kominek?
- Jak dostosować stary kominek do ekoprojektu?
W celu poprawy efektywności energetycznej oraz zmniejszenia oddziaływania na środowisko produktów, m.in. urządzeń do użytku domowego została wydana dyrektywa ramowa 2005/32/WE ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię. Została zmieniona dyrektywą 2009/125/WE ustanawiającą ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią.
Komisja Europejska opracowała też rozporządzenia wykonawcze do dyrektyw zawierające wymagania dotyczące różnych grup produktów. Obowiązują one dla poszczególnych grup urządzeń grzewczych, m.in. miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń.
Miejscowy ogrzewacz pomieszczeń – czyli co?
Rozporządzenie UE dotyczące miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń dotyczy urządzeń grzewczych na paliwo stałe o mocy nominalnej nie przekraczającej 50 kW.
Zgodnie z definicją w rozporządzeniu „miejscowy ogrzewacz pomieszczeń na paliwo stałe oznacza urządzenie ogrzewające pomieszczenia, które wydziela ciepło poprzez bezpośrednie przenoszenie ciepła lub poprzez bezpośrednie przenoszenie ciepła w połączeniu z przenoszeniem ciepła do cieczy w celu osiągnięcia i utrzymania pewnego poziomu komfortu termicznego człowieka w zamkniętym pomieszczeniu, w którym umieszczony jest produkt, ewentualnie w połączeniu z mocą cieplną przekazywaną do innych pomieszczeń; urządzenie jest wyposażone w co najmniej jedno źródło ciepła, które przetwarza paliwa stałe bezpośrednio w ciepło”.
Urządzenia nie są wymienione z popularnych nazw, ale sposobu w jakich dochodzi w nich do spalania oraz rodzaju zastosowanego paliwa. Wyjątek dotyczy kuchenki, ogrzewacza połączonego z płytą grzejną lub piekarnikiem a także obydwoma tymi elementami służącymi do przygotowania posiłków. Wyróżniane są miejscowe ogrzewacze z otwartą lub zamkniętą komorą spalania oraz kuchenki. Paliwo stałe oznacza paliwo, które jest w stanie stałym w temperaturze pokojowej – należy do tej kategorii biomasa stała i paliwa kopalne stałe.
Jakich urządzeń rozporządzenie ekoprojektu nie dotyczy?
- miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe przeznaczonych do spalania wyłącznie biomasy niedrzewnej,
- miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe przeznaczonych wyłącznie do użytku na zewnątrz,
- miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe, których bezpośrednia moc cieplna wynosi mniej niż 6 % łącznej bezpośredniej i pośredniej mocy cieplnej przy nominalnej mocy cieplnej,
- miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe, które nie są zmontowane fabrycznie ani nie są dostarczane jako prefabrykowane komponenty lub części przez jednego producenta i muszą być zmontowane na miejscu,
- produktów do ogrzewania powietrznego,
- pieców do saun.
Jaki kominek zgodny z ekoprojektem?
Od dnia 1 stycznia 2022 r. miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na paliwo stałe muszą spełniać odpowiednie wymogi dotyczące efektywności energetycznej oraz dopuszczalnej emisji substancji i związków chemicznych pochodzących z procesu spalania. Jeśli chodzi o sezonową efektywność energetyczną ogrzewania przyjęto:
- dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe z otwartą komorą spalania wartość nie niższą niż 30%
- dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe z zamkniętą komorą spalania wykorzystujące paliwo stałe inne niż drewno prasowane w formie pelletu nie niższą niż 65%;
- dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe z zamkniętą komorą spalania wykorzystujące drewno prasowane w formie peletów nie nie niższa niż 79%
- dla kuchenek nie niższą 65 %
Zwiększenie sezonowej efektywności ogrzewania umożliwiają urządzenia regulujące temperaturę. Stosowany jest do tego współczynnik korekcji. Zwiększa się on wraz ze stopniem zaawansowania technologicznego sterowania pracą ogrzewacza i osiąga 7% w przypadku elektronicznej regulacji temperatury w pomieszczeniu i sterownika tygodniowego; najmniejszą wartość współczynnika ma zastosowanie dwóch ręcznych stopni bez regulacji temperatury zwiększyć efektywność tylko o 1%. Dodatkowo zwiększają efektywność o 1% zaawansowane urządzenia elektroniczne połączone z ogrzewaczem, np. opcja regulacji na odległość.
Bardziej szczegółowe wytyczne dotyczą emisji substancji dla każdej z kategorii miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń. Urządzenia nie mogą przekraczać ustalonych norm emisji: cząstek stałych - PM, tlenku węgla - CO, organicznych związków gazowych - OZG czy tlenków azotu – NOx.
Emisja różni się w zależności od tego czy urządzenie jest z otwartą czy zamkniętą komorą spalania i czy do spalania używa się paliwa stałego w postaci biomasy drzewnej lub innego pochodzenia albo paliw kopalnych. Te informacje można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej UE z rozporządzeniem dotyczącym miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń.
Przykładowo miejscowe ogrzewacze pomieszczeń na paliwo stałe z zamkniętą komorą spalania wykorzystujące paliwo stałe inne niż drewno prasowane w formie peletów oraz z kuchenek muszą spełniać następujące wymogi:
- efektywność energetyczna – nie niższa niż 65%
- emisja PM – nie wyższa niż 40 mg/m3
- emisja OGC - nie wyższa niż 120 mg/m3
- emisja CO - nie wyższa niż 1500 mg/m3
- emisja NOx - nie wyższa niż 300 mg/m3
Wszystkie poziomy emisyjności są podawane przy 13% O2.
- Wkład kominkowy z płaszczem wodnym spełniający wymogi ekoprojektu. Kominek z płaszczem wodnym opinie
Jak sprawdzić, jakiej klasy mam kominek?
Norma stosowana dla kotłów (od 2021 PN-EN 303-5) i dzielące je na trzy klasy emisyjne 3, 4 i 5 nie ma zastosowania do miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń. Kominki i inne urządzenia w odróżnieniu od kotłów nie mają podziału na klasy emisyjne. Te, które są w sprzedaży od 1 stycznia 2022 r. muszą spełniać wymogi ekoprojektu.
Spełnianie norm ekoprojektu musi być poświadczone certyfikatem kontroli przeprowadzonym przez uprawniony państwowy organ, według metod pomiarów i obliczeń z załącznika rozporządzenia dotyczącego ekoprojektu.
Certyfikowane produkty muszą być oznaczone piktogramem ekoprojektu. To najczęściej zielony napis w angielskiej wersji,czyli „ecodesign”. Dodatkowo informacja ta powinna znajdować się w opisie technicznym urządzenia, wraz ze wszystkimi danymi dotyczącymi efektywności energetycznej i emisyjności. Zawsze przed zakupem jest możliwość weryfikacji, a w przypadku posiadanych już urządzeń zamontowanych 2 – 3 lata przed wejściem w życie rozporządzenia także można sprawdzić czy urządzenie ma potwierdzone przez uprawniony organ certyfikacyjny wyniki badań zgodnie z wytycznymi rozporządzenia ekoprojektu.
Jak dostosować stary kominek do ekoprojektu?
Dostosowanie starego urządzenia do wymogów ekoprojektu polega zwiększeniu jego efektywności energetycznej i zmniejszeniu emisji substancji pochodzących z procesu spalania. Taka modernizacja jednak może nie być opłacalna z ekonomicznego punktu widzenia. Można o niej pomyśleć w wypadku droższych instalacji kominkowych.
Do rozwiązań stosowanych należą instalacja elektrofiltrów na przewodzie spalinowym lub modułów akumulacyjnych w miejscu czopucha, które wydłużają drogę spalin. To są rozwiązanie kosztowne. Bardziej opłacalnym jest w większości przypadków zakupienie nowego urządzenia oznaczonego piktogramem ekoprojektu.
Pomysły na kominek - inspiracje
Autor: Małgorzata Góra, projekt: Maciej Parysek/KAPS Architekci
Obudowa tego kominka w postaci okładziny z wąskich kamieni to modernistyczna wariacja na temat grubego kamiennego muru. Całość dopełnia prosta w formie dekoracja wyglądająca jak nowoczesny bukranion
