Świetlówki kompaktowe - rodzaje, kształty i właściwości energooszczędnego oświetlenia
Energooszczędne świetlówki kompaktowe są ciągle postrzegane jako nowość, dlatego ich użytkowaniu towarzyszy wiele pytań. Odpowiadamy na wszystkie pytania dotyczące świetlówek kompaktowych!
Autor: Osram
Świetlówki dostępne są w szerokiej gamie rodzajów i kształtów
Zawierają rtęć...
To prawda, lecz są to niewielkie, niezagrażające zdrowiu ilości. Rtęć potrzebna jest do emitowania światła i nie jest wydzielana podczas działania świetlówek. Jedna świetlówka zawiera mniej niż 5 mg rtęci. Dla porównania tradycyjny termometr zawiera (w zależności od rozmiarów) od 500 do 3 000 mg rtęci, czyli ilość odpowiadającą kilkuset świetlówkom. Ryzyko dla zdrowia mogłoby powstać w przypadku stłuczenia bardzo dużej ilości świetlówek i wystawienia się na działanie rtęci.
Co zrobić ze zużytą świetlówką?
Po wyczerpaniu świetlówki energooszczędnej (ok. 8 lat) nie należy wyrzucać jej do kosza, tylko podobnie, jak to jest w przypadku baterii czy innych urządzeń elektronicznych – oddać w sklepie. Wszystkie świetlówki oznaczone są na opakowaniu znakiem przekreślonego kontenera na kółkach, który oznacza, że nie powinno się ich wyrzucać z innymi odpadami komunalnymi. W większości sklepów w Polsce istnieją przeznaczone do tego celu kontenery.
Czy częste włączanie i wyłączanie światła skraca żywotność świetlówek?
Instalowanie energooszczędnych świetlówek ma większy sens wtedy, kiedy światło pali się długo. Dlatego w przypadku, gdy lampy są często włączane i wyłączane oraz palą się krócej niż godzinę (np. w łazienkach), zaleca się stosowanie energooszczędnych lamp halogenowych. Świetlówki kompaktowe wyposażone w układ przegrzewania elektrod są praktycznie niewrażliwe na częstość włączeń, jeżeli powtórne włączenie nie następuje wcześniej niż trzy minuty po zgaszeniu (jest to czas stygnięcia elementów elektronicznych lampy). Świetlówki energooszczędne posiadają także certyfikat, który wymaga, aby lampa wytrzymała 3000 przełączeń w ciągu 8000 godzin eksploatacji. W momencie włączania nie pobierają również więcej prądu.
Od czasu wynalezienia żarówki przez Edisona jej parametry znacznie się poprawiły. Nadal jednak pozostaje nieefektywnym źródłem światła. Tylko ok. 5% energii zamienia na światło, podczas, gdy pozostałe 95% jest zamienione na promieniowanie cieplne i straty przewodzenia. Wedle szacunków Komisji Europejskiej, modernizacja źródeł światła w całej Unii pozwoliłaby zaoszczędzić 40 TWh, czyli tyle ile zużywa np. Rumunia, oraz zredukować emisję dwutlenku węgla o ok. 15 mln ton rocznie.
Niebieskie światło
Pojawiają się opinie, że świetlówki dają światło gorszej jakości z niebieską poświatą, szkodliwą dla oczu. Takie światło emitowały starsze generacje lamp energooszczędnych. Emituje je również wiele dostępnych obecnie świetlówek, zazwyczaj mało znanych marek. Nowoczesne świetlówki dają jednak światło porównywalne z jakością światła emitowanego przez lamy żarowe.
Jakość światła jest mierzona tzw. wskaźnikiem oddawania barw (CRI), który określa stopień, w jakim kolory odwzorowane są w swojej naturalnej postaci, czyli wtedy, kiedy pada na nie światło słoneczne. Wskaźnik CRI lampy żarowej wynosi 100 - tyle samo, co energooszczędnych lamp halogenowych, natomiast CRI świetlówek kompaktowych wynosi 82.
Kształt i cena
Najnowsza generacja świetlówek kompaktowych pod względem gabarytów niewiele różni się od tradycyjnych żarówek. Każdą żarówkę można zastąpić świetlówką w takim samym rozmiarze i z takim samym gwintem. Energooszczędne źródła światła są dostępne z trzonkiem E27 i E14. Różnicę pomiędzy żarówką tradycyjną, a świetlówką można zauważyć jedynie w cenie. Pospolita żarówka to koszt kilku złotych, podczas, gdy cena świetlówki waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych.
Ze względu na ochronę środowiska (zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery) od 1 września 2009 r. znikają ze sprzedaży zwykłe żarówki 100 W oraz silniejsze. Stopniowo, do 2012 r., wycofane zostaną również te o mniejszej mocy. Można je właśnie zastąpić świetlówkami kompaktowymi, które mają pięciokrotnie większą skuteczność świetlną.
