Jakie sprzęty pobierają prąd nawet, gdy ich nie włączasz? Na te sprzęty niepotrzebnie zużywasz energię!

Ile prądu zużywają urządzenia, nawet gdy nie pracują? Większość sprzętów, które mamy w domu podłączonych jest na stałe do zasilania. Niektóre non stop pobierają prąd w trybie czuwania, w celu podtrzymania pamięci lub by wyświetlać godzinę. Niektóre urządzenia można odłączyć od gniazdka. Wydłuży to ich żywotność oraz pozwoli zmniejszyć rachunki za prąd.

Urządzenia elektryczne RTV i AGD z jakich korzystamy na co dzień, można podzielić na dwie grupy. Pierwsza to te sprzęty, które wymagają stałego zasilania w celu prawidłowego funkcjonowania, np. lodówka, kuchenka mikrofalowa czy piekarnik. W drugiej grupie znajdziemy sprzęty, które pozostawiamy podłączone do sieci ze względu na naszą wygodę. Są tu np. telewizor, dekoder TV, monitor komputerowy, zestaw kina domowego, wieża Hi-Fi, odtwarzacz Blu-ray, subwoofer, router Wi-Fi czy konsola do gier. W tej grupie obecne są też ładowarki do smartfonów oraz zasilacze do tabletów i laptopów. Większość z tych urządzeń można wyłączać z gniazdek, dzięki czemu nie będą konsumowały energii elektrycznej w czasie, kiedy ich nie używamy (nocą, gdy jesteśmy w pracy lub na wyjeździe). Wymagać to będzie zmiany nawyków, będzie z pewnością mniej wygodne, ale w zamian za to pozwoli nieco odciążyć domowy budżet i zapłacić mniej za prąd.

Prąd jest coraz droższy. Rząd wprowadził zamrożenie cen prądu w 2023 r. dla gospodarstw domowych pod warunkiem zmieszczenia się w limicie 2000 kWh. Przeciętna rodzina z domu zużywa rocznie 4500 kWh, więc limit zużycia prądu nie jest duży i wiele osób się w nim nie zmieści. Dlatego warto świadomie zacząć oszczędzać prąd. Nawet proste czynności i zmiana nawyków wyjdzie na dobre zarówno dla środowiska, jak i naszego portfela. Przyjęte maksymalne stawki za energię elektryczną dla gospodarstw domowych są dość wysokie. Po przekroczeniu limitu w 2023 r. będziemy musieli sporo zapłacić za prąd.

Co to jest tryb standby

Standby, czyli standardowy tryb czuwania lub uśpienia. Na co dzień nie zwracamy na niego uwagi, pozwala w każdej chwili, zdalnie uruchomić sprzęt za pomocą pilota. Tryb ten sygnalizowany jest zwykle przez świecąca czerwoną diodę, umieszczoną na obudowie. Jest to bardzo wygodne rozwiązanie, ale niestety trzeba za nie płacić. Urządzenie będące w trybie gotowości stale pobiera energię elektryczną niezależnie od tego, czy z niego korzystamy czy nie.

Co zużywa prąd w trybie czuwania

Tryb czuwania wymaga poboru energii, niezbędnego aby dane urządzenie było gotowe do natychmiastowego uruchomienia. Gdy zrobimy przegląd sprzętów, z jakich korzystamy w naszym domu, okaże się że całkiem sporo z nich pracuje 24 h na dobę.

Zużycie energii elektrycznej w trybie czuwania zależy przede wszystkim od rodzaju urządzenia. Inny apetyt na energię będzie miał odbiornik TV, a inny dekoder cyfrowej telewizji. Każde z tych urządzeń w skali roku wygeneruje mniejsze lub większe wydatki za energię elektryczną.

Według raportu cen energii elektrycznej wykonanego przez serwis Rachuneo, w 2022 roku średnia cena 1 kWh (kilowatogodziny) wynosi w Polsce 76 groszy. Gdy zsumujemy prąd pobierany przez wszystkie urządzenia działające w ciągu doby w trybie standby, okaże się, że wygoda z korzystanie z trybu uśpienia kosztuje nas rocznie od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych.

Tryb czuwania, czyli ile prądu zużywa urządzenie, gdy nie pracuje

Oto kilka przykładów, na których prezentujemy przybliżone zużycie prądu przez sprzęty pozostające w trybie czuwania.

• Telewizor LCD / OLED – od 0,5 do 1 W
• Telewizor kineskopowy – od 5 do 15 W 
• Odtwarzacz DVD / Blu-ray – od 1 do 3 W
• Wieża Hi-Fi – od 0,2 do 3 W
• Aktywny subwoofer – ok. 13 W
• Komputer stacjonarny – od 0,8 do 5 W
• Monitor komputerowy – ok. 1 W
• Laptop – od 0,8 do 3 W
• Konsola do gier – od 1 do 5 W
• Zestaw kina domowego – od 0,5 do 1 W
• Dekoder TV z nagrywarką – od 15 do 30 W
• Router Wi-Fi – od 6 do 9 W
• Kuchenka mikrofalowa – ok. 3 W
• Ładowarka do smartfonu – ok. 0,1 W
• Żelazko – 0,8 W
• Ekspres do kawy – ok. 1 W
• Zmywarka – ok. 0,9 W
• Piekarnik z wyświetlaczem – ok. 1,9 W

Sprawdź też: Ile prądu zużywa lodówka, pralką i zmywarka

Według raportu organizacji WWF cichym i podstępnym pożeraczem energii w naszych domach jest popularny standby stosowany w sprzęcie RTV. Rocznie ten tryb czuwania sygnalizowany przez niewinnie wyglądające czerwone lampki prowadzi do zużycia 2 mln 300 tys. MWh energii (czyli tyle, ile wytwarza średniej wielkości elektrownia, jak np. Elektrownia Ostrołęka B)!

Jak zmierzyć pobór prądu

Ile kosztuje pobór prądu w trybie czuwania? Aby samodzielnie sprawdzić, czy i ile prądu zużywa dane urządzenie w trybie czuwania, należy użyć miernika zużycie energii (watomierza) o niskim poziomie błędu pomiaru napięcia (+/- 1 %) i niskim progu poboru energii (od 0,5 do 1 W). Urządzanie takie nie jest drogie, zapłacimy za nie ok. 50 zł. Watomierz umieszczamy w gniazdku elektrycznym, a do niego podłączamy odbiornik, który chcemy skontrolować. Miernik poboru prądu wyposażony jest w wyświetlacz LCD, z którego odczytamy ilość zużytej energii w kWh, a także jej koszt. Po przeprowadzeniu konfiguracji, miernik wyświetli i zapisze całkowity czas pracy sprzętu oraz zsumowaną opłatę za energię. Watomierz mierzy zarówno chwilowe, jak i całkowite zużycie prądu, na bieżąco informuje o napięciu w sieci, aktualnym poborze prądu, a także obciążeniu gniazdka. Modele watomierzy z wyższej półki cenowej mają też możliwość pracy w dwóch indywidualnych taryfach, pokazują cenę za kWh oraz informują w czasie rzeczywistym o maksymalnym obciążeniu.

Jak obliczyć zużycie prądu w stanie czuwania

Przykładowo, aby obliczyć koszt 10 W energii zużywanej przez dekoder TV pozostający w trybie standby przez 20 godzin na dobę:

• Zamień waty na kilowaty, dzieląc moc pobieraną przez urządzenie (w watach) przez 1000, np. 10 W : 1000 = 0,01 kW
• Uzyskany wynik pomnóż przez czas pracy urządzenia, np. 0,01 kW * 20 godzin = 0,2 kWh
• Aby otrzymać dzienny koszt pomnóż uzyskany wynik przez cenę 1 kWh energii elektrycznej, np. 0,2 kWh * 0,76 zł = 0,15 zł/dzień
• Aby uzyskać miesięczny koszt, pomnóż wynik (pkt. 3) razy 30 dni, np. 0,15 zł * 30 dni = 4,5 zł
• Aby poznać roczne zużycie energii i jego koszt, pomnóż wynik (pkt. 3) razy 365 dni, czyli 0,15 zł * 365 = 54,7 zł

Jak oszczędzać prąd w domu?

Zużycie prądu przez pojedyncze urządzenie działające w trybie standby jest niewielkie, czasami nawet znikome. Gdy jednak zsumujemy pobór energii przez wszystkie sprzęty i obliczymy koszt ich całorocznego czuwania (patrz akapit powyżej), uzyskana kwota może niemile zaskoczyć.

Na szczęście istnieją sposoby, pozwalające wygodnie kontrolować tryb pracy i zużycie energii przez domowe urządzenia RTV i AGD, bez konieczności wyciągania wtyczek z gniazdek. Zastosowanie każdego z nich daje pewność, że urządzenie nie będzie generować nam dodatkowych, ukrytych kosztów.

Najprostszym i najtańszym rozwiązaniem jest zastosowanie listew zasilających z wyłącznikami. Umożliwiają one szybkie wyłączenie całych grup urządzeń (np. telewizora, kina domowego, subwoofera i konsoli do gier). Ponadto listwa jest dodatkowym zabezpieczeniem sprzętu przed nagłymi skokami napięciami w sieci energetycznej, powodowanymi przez wyładowania atmosferyczne.

Innym, bardziej zaawansowanym technicznie sposobem jest zakup wyłącznika czasowego, który po zaprogramowaniu będzie automatycznie odcinał dopływ prądu do gniazdka w określonych przedziałach czasowych, np. w godzinach nocnych.

Najdroższym sposobem na kontrolowanie sprzętu podłączonego do zasilania jest zastosowanie gniazdek typu SMART. Inteligentne gniazdka działają podobnie jak wyłączniki czasowe, ale oprócz możliwości włączania i wyłączania zasilania, oferują wiele innych, nowoczesnych funkcji. Inteligentnym gniazdkiem można sterować za pomocą smartfonu. Dzięki mobilnej aplikacji uzyskamy różne informacje, np. o zużyciu prądu przez podłączone urządzenie czy temperaturze gniazda. Wykrywane są także ewentualne usterki z jednoczesnym powiadomieniem właściciela o niewłaściwym działaniu podłączonego odbiornika.