Szalunek tracony - co to jest? Z czego najlepiej zrobić szalunek tracony? Gdzie go wykorzystać?
Szalunek tracony to element pełniący funkcję formy, który nie jest demontowany po wykonaniu konstrukcji, tylko sam staje się jej elementem. Szalunek tracony jest stosowany podczas budowy stropów, nadproży, ścian, fundamentów, ogrodzeń.
Spis treści
- Elementy na szalunek tracony
- Szalunek tracony wykorzystanie
- Szalunek tracony zasada
- Szalunek tracony stropy i nadproża
- Szalunek tracony ściany
- Szalunek tracony słupy
- Szalunek tracony fundamenty
Szalunek, poprawnie nazywany deskowaniem, to element, który służy do wykonania określonego fragmentu konstrukcji budowlanej, np. stropu lub ściany. Stanowi formę, w której układa się beton tworzący daną konstrukcję. Szalunki rozbiera się, gdy beton osiągnie właściwą wytrzymałość. Deski lub płyty szalunkowe można wykorzystać ponownie. Podczas budowy domów jednorodzinnych zwykle są one używane jednorazowo, a potem stanowią odpady, które trzeba wywieźć razem z innymi śmieciami budowlanymi.
Technologia szalunku traconego polega na tym, że elementy go tworzące po wypełnieniu betonem nie są demontowane – stają się składnikiem konstrukcji.
Elementy na szalunek tracony
Szalunek tracony można wykonać z różnego typu elementów. Są to:
- kształtki U,
- kształtki L,
- pustaki,
- płyty.
Wielu producentów systemów materiałów murowych oferuje kształtki U lub L na wieńce i nadproża, tak żeby całe ściany były wykonane z tego samego materiału. Pustaki styropianowe służą do wznoszenia ścian konstrukcyjnych domów, a betonowe wykorzystuje do budowy ścian fundamentowych lub systemów ogrodzeniowych. Z płyt termoizolacyjnych wykonuje się szalunki płyty fundamentowej albo ław fundamentowych.
Szalunek tracony wykorzystanie
Technologię szalunku traconego stosuje się podczas budowy:
- stropów,
- wieńców,
- nadproży,
- słupów,
- ścian,
- fundamentów,
- płyty fundamentowej,
- ogrodzeń.
Szalunek tracony zasada
Szalunek tracony to element pełniący funkcję deskowania, który nie jest demontowany po wykonaniu konstrukcji, tylko sam staje się jej elementem. Jest formą, w środku której układa się beton (i ewentualnie zbrojenie, a także termoizolację). W elementach pionowych, zależnie od przeznaczenia i rozwiązania konstrukcyjnego, przed zabetonowaniem może być wymagane wstawienie do wnętrza prętów zbrojeniowych, które je usztywnią.
Konstruktor, projektując elementy z szalunkiem traconym, musi uwzględnić grubość kształtek, które są wykonywane z różnych materiałów murowych, np. betonu komórkowego lub ceramiki poryzowanej. Może bowiem okazać się, że po odjęciu grubości ścianek kształtek pozostaje za mało miejsca na element żelbetowy. W takiej sytuacji stosuje się kształtki ze zdecydowanie cieńszych płyt, np. cementowo-wiórowych.
Szalunek tracony stropy i nadproża
Za szalunek tracony można uznać płyty stropów prefabrykowanych, np. filigranowych, z których wykonuje się konstrukcję, a następnie pokrywa się je warstwą nadbetonu. W każdym stropie musi być wykonany wieniec wiążący dookoła ściany. W stropie monolitycznym po obwodzie muruje się kształtki L, które utworzą zewnętrzny obrys stropu. W stropach gęstożebrowych jako szalunek tracony wieńca stosuje się kształtki U lub 2 kształtki L. Układa się w nich belkę zbrojeniową, a następnie wypełnia się je betonem.
Podobne rozwiązanie służy do wybetonowania nadproży. Nad otworem w ścianie układa się kształtki, które muszą być oparte na elemencie poziomym, np. desce, i podparte stemplami. Gdy zabetonowane nadproże zwiąże i nabierze wytrzymałości podparcie można zdemontować.
W ścianach jednowarstwowych wewnątrz szalunku traconego wieńca lub nadproży musi się znaleźć miejsce na materiał termoizolacyjny. W przeciwnym razie będą one stanowić duży mostek termiczny.
Szalunek tracony ściany
W technologii szalunku traconego buduje się ściany domów, ściany fundamentowe, przęsła ogrodzeniowe. Po związaniu ułożonego betonu elementy szalunkowe nie są usuwane, lecz pozostają w ścianie i przejmują funkcję odpowiednio izolacji termicznej lub konstrukcji. Jedna z metod wznoszenia całych domów opiera się właśnie na tej technologii. To tak zwane domy ze styropianu. Szkielet ścian konstrukcyjnych stanowią kształtki styropianowe, które ustawia się jedna na drugiej, a następnie zalewa betonem. W przypadku większych wysokości robi się to etapami. Kształtki pełnią jednocześnie funkcję izolacji termicznej ścian.
Przeczytaj też:
Pustaki szalunkowe: zastosowanie, wymiary, cena >>>
W przypadku ścian fundamentowych i przęseł ogrodzeniowych stosuje się pustaki betonowe. Te na przęsła ogrodzenie mają dekoracyjnie wykończone lico. Podobnie jak w domach ze styropianu po ustawieniu ściany z pustaków betonuje się je do wymaganej wysokości.
Szalunek tracony słupy
Słupy można wznosić z cegieł lub innych elementów murowych. Szybkim sposobem na ich wybudowanie jest wykonanie konstrukcji z wymurowanych jedna nad drugą 2 kształtek U. Wewnątrz zwykle wstawia się zbrojenie, a następnie wlewa mieszankę betonową.
Szalunek tracony fundamenty
Wnoszenie ścian w zalewowych pustakach fundamentowych zostało opisane wyżej. Inwestorzy starannie wykonujący fundamenty mogą zastosować kształtki styropianowe do stworzenia szalunku pod ławy fundamentowe
Technologia szalunku traconego jest stosowana również podczas budowy płyty fundamentowej. Z płyt twardego polistyrenu ekstrudowanego albo styropianu fundamentowego układa się warstwę termoizolacyjną pod płytą. Pionowo ustawione elementy termoizolacji tworzą izolację brzegową płyty. Wewnątrz tej firmy układa się zbrojenie i ewentualnie hydroizolację. Następnie układa się beton na płytę fundamentową. Takie rozwiązanie jest powszechnie stosowane w domach pasywnych, a także we wspomnianych wyżej domach ze styropianu.
